Τετάρτη 7 Ιουλίου 2021

Σαν σήμερα το 1943: Ρένα Μπουρτζοβλαχοπούλου

Στις 7 Ιουλίου 1943 δόθηκε στο θέατρο Γκλόρια (της πλατείας Αγάμων ή Αμερικής...) από το συγκρότημα της Καλλιτεχνικής Μπουάτ η προτελευταία παράσταση του έργου Παιχνίδια της πέννας των Χρήστου Γιαννακόπουλου-Δημήτρη Ευαγγελίδη-Αλέκου Σακελλάριου με μουσική του Χρήστου Χαιρόπουλου. Το έργο, που χαρακτηριζόταν "μουσικό ευθυμογράφημα", ήταν η δεύτερη κατάθεση του συγκροτήματος. Η πρώτη είχε τον τίτλο Αρχίζουμε και είχε ξεκινήσει τις παραστάσεις της στις 2 Ιουνίου 1943. Επικεφαλής της Καλλιτεχνικής Μπουάτ ήταν ο Χριστόφορος Νέζερ και η Άννα Λώρη και μέλη της, μεταξύ άλλων, η Ελένη Χατζηαργύρη, η Καίτη Ασπρέα, ο Λιάκος Χριστογιαννόπουλος και ο Νίκος Ματθαίος. Καλλιτεχνικός διευθυντής της ήταν ο συγγραφέας Γιώργος Γιαννακόπουλος.  Η Μπουάτ φιλοδοξούσε να παρουσιάσει μια ανανεωμένη μορφή της φιλολογικής επιθεώρησης, μόνο που αυτή τη φορά υπήρχε περισσότερη μουσική από ό,τι στις παλιότερες φιλολογικές επιθεωρήσεις. Άλλωστε βασικός συνεργάτης ήταν ο Χαιρόπουλος, τα καινούρια τραγούδια του οποίου λάνσαρε η νεαρή τότε τραγουδίστρια Καίτη Παρίτση, ενώ εμφανιζόταν η ορχήστρα τζαζ των Αλέκου Γεωργιάδη και Γ. Σιλαίου. Το Αρχίζουμε αποτελούνταν από σκετς και νούμερα γνωστών συγγραφέων όπως ο Δημήτρης Ψαθάς (είχε γράψει το σκετς "Ο νευρικός κύριος" που αργότερα έγινε γνωστό ως "Η τσάντα και το τσαντάκι"), ο Θόδωρος Συναδινός (το σκετς του "Σορπράιζ Πάρτι" σώζεται ευτυχώς στο αρχείο του στο Τμήμα Παραστατικών Τεχνών του ΕΛΙΑ/ΜΙΕΤ), ο Δημήτρης Γαλερίδης, ο Γ. Γιαννακόπουλος και ο ίδιος ο Χαιρόπουλος.

Το εξώφυλλο και το οπισθόφυλλο (με τις απαραίτητες μεταφράσεις
στα ιταλικά και τα γερμανικά του τίτλου του έργου--
αλλά και τους αντίστοιχους χαρακτηρισμούς, riveta και revu)
από τη συλλογή του Τμήματος Παραστατικών Τεχνών του ΕΛΙΑ/ΜΙΕΤ

Συμπαθητική ήταν η επιτυχία του πρώτου έργου, αλλά φαίνεται πως επιθεώρηση χωρίς τα αυθεντικά αστέρια της δεν γίνεται... Οπότε στο δεύτερο έργο, Τα παιχνίδια της πέννας, επιστρατεύθηκαν σε έκτακτη συμμετοχή (κοινώς... ντουμπλάρισμα, αγαπημένη συνήθεια της Κατοχής...) οι αδελφές Άννα και Μαρία Καλουτά, ο Μάνος Φιλιππίδης και ο Κυριάκος Μαυρέας. Το όνομα του Μαυρέα δεν υπάρχει στο πρόγραμμα, ωστόσο διαβάζουμε πως το 8ο νούμερο λέγεται "Και λίγη τζαζ" και σ' αυτό εμφανίζεται η ντιζέζ Ρένα... Μπουρτζοβλαχοπούλου. Την υποδυόταν φυσικά ο Μαυρέας που ειδικευόταν σε γυναικείους επιθεωρησιακούς ρόλους--όπως ακριβώς και ο Σωτήρης Μουστάκας στα νεότερα χρόνια.

Από το πρόγραμμα του μουσικού ευθυμογραφήματος
Παιχνίδια της πέννας
που φυλάσσεται στη συλλογή προγραμμάτων του Τμήματος Παραστατικών Τεχνών
του ΕΛΙΑ/ΜΙΕΤ

Το ότι η Ρένα Βλαχοπούλου ήταν η αφορμή για ένα ολόκληρο νούμερο δείχνει για άλλη μια φορά την τεράστια δημοτικότητα που είχε αποκτήσει η νεαρή Βασίλισσα της Τζαζ τη χειμερινή σεζόν 1942-43. Άλλωστε την είχαν σατιρίσει ήδη η Μαρίκα Νέζερ (στις περίφημες μιμήσεις της), ο Βασίλης Αργυρόπουλος (στις Ακουαρέλλες) και η Άννα Καλουτά (το ίδιο καλοκαίρι, στην επιθεώρηση Τζαζ, όπου εμφανιζόταν στο σόλο της ως "Αυτοκράτειρα της Τζαζ"). Και τι δεν θα 'δινα για να διάβαζα αυτά τα νούμερα, ειδικά το σόλο του Μαυρέα, στο οποίο ο δημοφιλέστατος κωμικός εκτελούσε σε ρυθμό τζαζ επιτυχημένες παρωδίες γνωστών τραγουδιών. Οι περισσότερες κριτικές είχαν να πουν καλά λόγια γι' αυτό. Ο Αχιλλέας Μαμάκης στα Αθηναϊκά Νέα το χαρακτήρισε εξαιρετικό. Καθημερινή και Πρωινός Τύπος έγραψαν πως σ' αυτό ο Μαυρέας σκορπά "άφθονο" και "αβίαστο γέλιο" αντίστοιχα. Μόνο η Βραδυνή γκρίνιαξε, καθώς έγραψε πως το νούμερο στηρίζεται αποκλειστικά στην προσωπικότητα του Μαυρέα και πως οι συγγραφείς θα έπρεπε να του έχουν γράψει ένα καλύτερο κείμενο.
 
Ο Κυριάκος Μαυρέας το 1945.
Όλες οι πηγές μιλούν για ένα
τεράστιο επιθεωρησιακό ταλέντο,
το οποίο όμως δεν αποτυπώθηκε
στις ελάχιστες ταινίες που γύρισε
ο ηθοποιός...

Τα παιχνίδια της πέννας παραχώρησαν τη θέση τους στις 9 Ιουλίου σε ένα νέο μουσικό ευθυμογράφημα με τίτλο Μελωδίες και αριθμοί που έγραψαν ο Γιώργος Γιαννακόπουλος και ο Χρήστος Χαιρόπουλος. Συνέπραξαν και πάλι οι αδελφές Καλουτά, ο Φιλιππίδης και ο Μαυρέας. Οι παραστάσεις του τερματίστηκαν, μάλλον πρόωρα, από την τιμωρία που επέβαλαν οι αρχές Κατοχής στον λαό της Αθήνας για τη συμμετοχή του στη μεγάλη διαδήλωση κατά της επέκτασης των Βουλγάρων στην Κεντρική Μακεδονία κλείνοντας τα θέατρα για μια εβδομάδα. Όταν επαναλειτούργησε το θέατρο Γκλόρια, το συγκρότημα ήταν πλέον αμιγής θίασος πρόζας και παρουσίασε έργα όπως Ο μπαμπάς εκπαιδεύεται και το Νέο αίμα. Μάλλον δεν ήταν απόλυτα πετυχημένος ο συνδυασμός πρόζας και μουσικού θεάτρου που επιχειρήθηκε--άλλωστε, πολλά χρόνια αργότερα, ο Χρήστος Χαιρόπουλος σε κάποιο χρονογράφημά του θυμόταν τις παραστάσεις της Καλλιτεχνικής Μπουάτ ως θέαμα βαριετέ... Όσο για τη... Ρένα Μπουρτζοβλαχοπούλου, επανήλθε, πάντα μέσω του Κυριάκου Μαυρέα, στις αθηναϊκές σκηνές σε μουσικά πρωινά και έκτακτες παραστάσεις που δόθηκαν στη διάρκεια του τελευταίου χρόνου της Κατοχής...

Η παρούσα ανάρτηση, όπως και όλα τα κείμενα που δημοσιεύονται στο ιστολόγιο αυτό, είναι αποτέλεσμα προσωπικής έρευνας. Είναι υποχρεωτική η ρητή αναφορά στο ιστολόγιο, όταν χρησιμοποιείται υλικό από τις αναρτήσεις του.

Δεν υπάρχουν σχόλια: