Δευτέρα 29 Νοεμβρίου 2010

Γιώργος Φούντας

Για τον Γιώργο Φούντα, που πέθανε χτες, δεν έχω να γράψω πολλά--σας παραπέμπω στα διάφορα αφιερώματα στον τύπο, αλλά και στο διαδίκτυο (διαβάστε, πχ., το πολύ ωραίο κείμενο του φίλου Αντώνη Μποσκοΐτη ή bosko). Εγώ ήθελα απλώς να σας θυμίσω την πρώτη του κινηματογραφική εμφάνιση, την οποία πραγματοποίησε ως "ερασιτέχνης" (όπως αναγράφεται στους τίτλους της ταινίας) στα Χειροκροτήματα του Γιώργου Τζαβέλλα (1944) με πρωταγωνιστή τον μεγάλο Αττίκ. Σε δυο σκηνές εμφανίζεται ο Φούντας, στην αρχή της ταινίας, ως ένας από τους εραστές της πρωταγωνίστριας του θιάσου Κάρμεν.

Ο Γιώργος Φούντας ήταν παντρεμένος με τη σπουδαία χορεύτρια Χρυσούλα Ζώκα, το μοναδικό αερικό της Οδού Ονείρων, την υπέροχη παρτενέρ του Μανώλη Καστρινού, η οποία συνεργάστηκε επανειλημμένα με τη Ρένα Βλαχοπούλου σε θέατρα και κέντρα του '50 και του '60.
Ο Γιώργος Φούντας και η Χρυσούλα Ζώκα ήταν αχώριστοι από το 1954 ως το τέλος. Απέκτησαν μαζί έναν γιο.

Καλοτάξιδος...

Τετάρτη 24 Νοεμβρίου 2010

Σαν κι απόψε...

Είναι φορές που τις επετείους δεν τις θυμάσαι. Σε θυμούνται εκείνες. Μέσα από φίλους που σου μιλούν για κάτι άλλο και ξαφνικά σε εμπνέουν να πας να βρεις ένα αντικείμενο που έχει πάνω του την αύρα ενός προσώπου που αγάπησες πολύ. Και τότε μπλέκει η καθημερινότητά του με την καθημερινότητά σου.

Και τότε συνειδητοποιείς πως ναι, ήταν σαν κι απόψε...


Το soundtrack της επετείου από τη γιαγιά Δανάη: κι ας μην ήταν άνοιξη, κι ας μην ειπώθηκε η λέξη εκείνη, κι ας μην κυλάει η ζωή μου άδεια:




Ευχαριστώ τον Σείριο και τον Νίκο Ζαχόπουλο που ερήμην τους βοήθησαν την αποψινή επέτειο να... με θυμηθεί!

Δευτέρα 15 Νοεμβρίου 2010

Γενέθλια...

Πολύς κόσμος αναρωτιέται πότε ήταν τα γενέθλια της Ρένας Βλαχοπούλου: άλλοι/ες θέλουν απλώς να μάθουν τα ζώδιό της (αρκετοί/ες φτάνουν στο blog αναζητώντας αυτή την πληροφορία) ενώ άλλοι/ες θέλουν να μάθουν κυρίως ποια χρονιά γεννήθηκε...

Η ίδια η Ρένα δυσανασχετούσε κάθε φορά που η ηλικία της γινόταν το θέμα της συζήτησης: είναι χαρακτηριστικό το παρακάτω βίντεο που είναι κάπως επετειακό καθώς προέρχεται από εκπομπή που προβλήθηκε στις 13 Νοεμβρίου 1992.


Είναι χαρακτηριστικό ότι συχνά έδινε αντικρουόμενες πληροφορίες για το ντεμπούτο της ενώ όταν τη ρωτούσαν πότε γεννήθηκε ή πότε ξεκίνησε να τραγουδά ομολογούσε ότι έλεγε ψέματα: σε μια συνέντευξη στο τέλος της δεκαετίας του '80 είπε ότι ξεκίνησε να τραγουδάει το 1941 σε ηλικία 12 χρόνων και συμπλήρωσε "Εδώ γελάνε....". Αρκετά χρόνια πριν, στο τέλος του 1965 δήλωνε ότι στη χρονιά που φεύγει "έκλεισα τα 38 μου χρόνια... Κι όποιος δεν το πιστεύει ο διάολος μέσα του!"

Η πρώτη φορά που είδα να δηλώνεται επίσημα η χρονολογία γέννησης της Ρένας ήταν το φθινόπωρο του 1986, όταν ήταν υποψήφια δημοτική σύμβουλος. Τότε, στα βιογραφικά της που δημοσιεύτηκαν στον Τύπο, διαβάζαμε ότι είχε γεννηθεί στην Κέρκυρα πριν από 63 χρόνια...

Ωστόσο, λίγα χρόνια μετά, το καλοκαίρι του 1992 δήλωσε στον Γιώργο Σαρηγιάννη ότι είναι 67 ετών, μπερδεύοντας πάλι τα πράγματα...

Στην πρόσφατη έκθεση Diva Rena ανάμεσα σε άλλα προσωπικά της αντικείμενα είδαμε και το τελευταίο εκλογικό της βιβλιάριο (με χρονολογία έκδοσης 1993) όπου το έτος γέννησης συμφωνούσε με τις πληροφορίες των βιογραφικών της που δημοσιεύτηκαν όταν "κατέβηκε" στις δημοτικές εκλογές. Το ίδιο έτος γέννησης είχα ανακαλύψει κι εγώ αναζητώντας τα στοιχεία της Ρένας στους εκλογικούς καταλόγους του Υπουργείου Εσωτερικών...

Φυσικά στην επίσημη βιογραφία της η ακριβής χρονολογία γέννησης δεν αναγράφεται πουθενά: ο/η αναγνώστης/τρια πρέπει να τη συμπεράνει από τα... συμφραζόμενα και μάλλον καταλήγει στην παραπάνω χρονολογία. Αυτό δεν σημαίνει πως ο κόσμος έχει πειστεί: είναι χαρακτηριστικό ότι στην ελληνική Wikipedia, στο άρθρο "Ρένα Βλαχοπούλου", η χρονολογία γέννησης έχει αλλάξει αρκετές φορές (και υπάρχει μάλιστα και σχετική συζήτηση των χρηστών της Wikipedia με  διάφορα επιχειρήματα που, ανεξάρτητα από τη βάση τους, δείχνουν τη δυσπιστία τους...), αλλά τελικά έχει επικρατήσει τον τελευταίο καιρό αυτή η "επίσημη" χρονολογία--που, όπως θα προσέξατε, επιμελώς αποφεύγω να αναφέρω ρητά διότι πάντα έχω στα αυτιά μου μια ατάκα της Ρένας από μιαν εκδήλωση στην Κέρκυρα: ένας από τους διοργανωτές διάβαζε ένα βιογραφικό της και όταν είπε: "Η Ρένα γεννήθηκε στην Κέρκυρα...", εκείνη έσπευσε κωμικά να του πει: "Μην πεις πότε..."

Και τι γίνεται με την ημερομηνία γέννησης; Για αρκετά χρόνια γραφόταν στα περιοδικά ότι η Ρένα ανήκει στο ζώδιο του Σκορπιού. Το 1992 όμως η ίδια δήλωσε σε συνέντευξή της πως είναι Λέων αλλά δεν γνωρίζει ακριβώς την ημερομηνία γέννησης γιατί τα χαρτιά της... κάηκαν στην Κέρκυρα. Το μόνο που ήξερε ήταν ότι ήταν γεννημένη τέλος Ιουλίου ή αρχές Αυγούστου...

Έχουν όμως σημασία όλα αυτά; Η ίδια η Ρένα ήταν πραγματικά άτομο χωρίς ηλικία και ανεξάρτητα από τη χρονιά (ή την ημερομηνία) που τελικά γεννήθηκε, συμβόλιζε πάντα το κέφι, τα νιάτα, το ξεκίνημα: αυτή ήταν άλλωστε και η προσωπική της φιλοσοφία. Όταν τραγούδησε το υπέροχο τραγούδι της "Καλημέρα ζωή" σε μια εκπομπή του ΕΙΡ το 1957 και η εκφωνήτρια τη ρώτησε σε ποιο από τα τρία μέρη του τραγουδιού ("Καλημέρα ζωή" στα 20 χρόνια, "Καλησπέρα ζωή" στα 40 και "Καληνύχτα ζωή" στα 60--τότε τα 60 ήταν προχωρημένη ηλικία...) επιθυμεί να μείνει, η Ρένα δήλωσε: "Λέω να μείνω στο 'καλημέρα'!"

Αυτά σκεφτόμουν σήμερα που κλείνω τα 35 μου χρόνια και αναρωτιόμουν ποιο τραγούδι της Ρένας να μου αφιερώσω. Πέρα από το "Καλημέρα ζωή" (των Μενέλαου Θεοφανίδη-Γιώργου Ασημακόπουλου-Βασίλη Σπυρόπουλου-Πάνου Παπαδούκα) που δεν δισκογραφήθηκε, αλλά ευτυχώς υπάρχει ακόμα στα αρχεία της Ελληνικής Ραδιοφωνίας από εκείνη την εκπομπή του 1957, η Ρένα τραγούδησε για τα... σαράντα τόσο στη δισκογραφία ("Τι 30, τι 40, τι 50" των Νίκυ Γιάκοβλεφ-Πυθαγόρα, τραγούδι που φυσικά λάτρευε...) αλλά και στο σινεμά ("Η ζωή αρχίζει στα 40" των Μίμη Πλέσσα-Άννυς Σακελλάριου, στην ταινία Η θεία μου η χίπισσα). Αν και είναι λίγο νωρίς λοιπόν, μού αφιερώνω το "Τι 30, τι 40, τι 50..."


Επιτρέψτε μου όμως να μου αφιερώσω και ένα τραγούδι άσχετο με τη Ρένα, το "Μια στάση εδώ" (που θα μπορούσε να ονομαστεί και "τραγούδι των 35 χρόνων") που ερμήνευε η Δήμητρα Χατούπη το καλοκαίρι του 1997 στο θέατρο "Παρκ", στο μιούζικαλ "Αντίο, κορίτσι μου". Νομίζω ότι η ίδια η Ρένα δεν θα συμφωνούσε πολύ με όλους τους στίχους του--ούτε κι εγώ εδώ που τα λέμε--, αλλά αυτό που πραγματικά με εκφράζει αυτές τις μέρες είναι η φράση "Η δράση συνεχίζεται αλλά το διάλειμμα το θέλουμε από χέρι..."


Όταν τελειώσει το διάλειμμα και όταν μου το επιτρέψει η δράση (σύντομα ελπίζω), θα επανέλθω με ένα αφιέρωμα στη Σμάρω Στεφανίδου, μια παρουσίαση της εξαιρετικής παράστασης Η γυνή να φοβήται τον άνδρα με τον Γιάννη Μπέζο και τη Ναταλία Τσαλίκη που είχα την ευκαιρία να δω πρόσφατα στο θέατρο "Κιβωτός" και φυσικά με το δεύτερο μέρος του αφιερώματος στον Γιάννη Δαλιανίδη. Σας ευχαριστώ για την υπομονή σας!


Δευτέρα 8 Νοεμβρίου 2010

Αφιέρωμα στη Σμάρω Στεφανίδου από το Δεύτερο Πρόγραμμα

Η Σμάρω Στεφανίδου, η σπουδαία πρωταγωνίστρια του ελληνικού θεάτρου και κινηματογράφου, έφυγε χτες στα 97 της χρόνια. Μέσα στις επόμενες μέρες το blog θα της αφιερώσει φυσικά μια ανάρτηση, καθώς η Ρένα Βλαχοπούλου συνεργάστηκε με τη Στεφανίδου στο ραδιοφωνικό Τρίτο στεφάνι, αλλά και με τον σύζυγό της, τον πρόωρα χαμένο τραγουδιστή Βάσο Σεϊτανίδη, σε νυχτερινά κέντρα της δεκαετίας του '50 και του '60.
Προς το παρόν σας ενημερώνω πως αύριο Τρίτη, 9 Νοεμβρίου, στις 7μμ, στο Δεύτερο Πρόγραμμα, η εκπομπή Το κλειδί του Σολ του Σιδερή Πρίντεζη θα παρουσιάσει ένα αφιέρωμα στη Σμάρω Στεφανίδου: θα ακουστούν αποσπάσματα από ταινίες της και κυρίως από εκπομπές και θεατρικά έργα από το αρχείο της Ελληνικής Ραδιοφωνίας. Είναι ευκαιρία λοιπόν να θυμηθούμε και το ραδιοφωνικό Τρίτο στεφάνι αλλά και άλλα διαμάντια που κρύβει το πλούσιο αρχείο της ΕΡΑ...
Θα ήθελα τέλος να αναδημοσιεύσω και εγώ ένα γράμμα που έγραψε χτες η κόρη της Σμάρως Στεφανίδου, η χορεύτρια ινδικών χορών, χορογράφος και χοροθεραπεύτρια Λήδα Σάνταλα στην ιστοσελίδα του Shantom, του πολυχώρου πολιτισμού και τεχνών που ίδρυσαν μάνα και κόρη πριν από μερικά χρόνια:

Κυριακή, 7 Νοεμβρίου 2010
Αγαπητοί μου φίλοι,
σήμερα στις 7 το απόγευμα η μεγάλη ηθοποιός και φιλόσοφος Σμάρω Στεφανίδου ολοκλήρωσε την υπέροχη ζωή της με ένα ηλιόλουστο φινάλε. Όπως το ηλιοβασίλεμα είναι η κατάληξη μιάς λαμπρής μέρας, έτσι και η Σμάρω έφυγε με τον ομορφότερο τρόπο, μέσα στην αγάπη και τη γαλήνη, προσφέροντας δώρα πολύτιμα στους γύρω της.
Νοιώθω πολύ ευλογημένη που την είχα ως μητέρα και μέντορα. Η σχέση μας από δω και πέρα, ελεύθερη από τους περιορισμούς της ιδιότητας κόρης - μάνας, θα συνεχιστεί αιώνια σε πνευματικό επίπεδο.
Η Σμάρω, πλήρης ημερών, με πλήρη νοητική διαύγεια και με αμείωτο το γνωστό της χιούμορ, πήγε στο Ιπποκράτειο περπατώντας, με αξιοπρέπεια και θάρρος.
Είμαι ευγνώμων στους γιατρούς, το νοσηλευτικό προσωπικό,τους τραπεζοκόμους και τους καθαριστές, που με αφοσίωση και σεβασμό μετέτρεψαν το θάλαμο 12 σε... σπίτι μας. Με τη φροντίδα και τη διακριτικότητά τους, μας έδωσαν την ευκαιρία να βιώσουμε, η Σμάρω και γω, την όλη διαδικασία σα μιά εμπειρία ζωής και αγάπης.
Φεύγοντας η Σμάρω με δίδαξε οτι το τέλος είναι μιά καινούργια αρχή.
Παραδίδω το χέρι της στους μεγάλους ηθοποιούς που προηγήθηκαν: ας της ευχηθούμε άλλες τόσες επιτυχίες στο "άλλο" επίπεδο συνειδητότητας.
Περήφανη για τη Σμάρω
Η κόρη της
Λήδα Shantala.

Κυριακή 7 Νοεμβρίου 2010

Δημοτικές εκλογές

Οι σημερινές δημοτικές εκλογές μού έφεραν στο μυαλό (τι πρωτότυπο, θα μου πείτε...) τη Ρένα Βλαχοπούλου. Ο νους μου όμως δεν πήγε στην περίφημη Βουλευτίνα, την ταινία του Κώστα Καραγιάννη που συνήθως αναφέρουμε κάθε φορά που γίνονται εκλογές (και που αυτή τη βδομάδα προσφέρεται και πάλι σε DVD από τον Τηλεθεατή). Θυμήθηκα ότι 24 χρόνια πριν, στις δημοτικές εκλογές του 1986 η Ρένα Βλαχοπούλου εκλέχτηκε δημοτική σύμβουλος.

Εποχή έντονων πολιτικών αντιπαραθέσεων εκείνη, το ΠΑΣΟΚ βρισκόταν ήδη πέντε χρόνια στην εξουσία, και τα αποτελέσματα εκείνων των δημοτικών εκλογών θα έδειχναν αν η κυβέρνηση του Ανδρέα Παπανδρέου διατηρούσε ακόμα υψηλά ποσοστά ή αν οι ψηφοφόροι ήθελαν να δείξουν τη δυσαρέσκειά τους για την πολιτική της. Η "μάχη" θα κρινόταν φυσικά στους μεγάλους δήμους της χώρας. Στον Δήμο Αθηναίων το ΠΑΣΟΚ υποστήριζε και πάλι τον Δημήτρη Μπέη (ήδη δήμαρχο της πρωτεύουσας από το 1979) και τον συνδυασμό του "Αθήνα-Αναγέννηση", ενώ η Νέα Δημοκρατία υποστήριζε τον Μιλτιάδη Έβερτ και τον συνδυασμό του "Νέα Εποχή". Υποψήφιος από τον χώρο της Αριστεράς ήταν ο Θεόδωρος Κατριβάνος, επικεφαλής του συνδυασμού "Συνεργασία για ν' αλλάξει η Αθήνα".

Η Ρένα Βλαχοπούλου, όπως είναι γνωστό, ανήκε πάντα στη δεξιά παράταξη (έδειχνε από παλιά ιδιαίτερη προτίμηση στον Κωνσταντίνο Καραμανλή) και δέχτηκε, όταν της ζητήθηκε, να στηρίξει με την παρουσία της την υποψηφιότητα του Μ. Έβερτ. Η Ρένα δεν ήταν, φυσικά, η μόνη εκπρόσωπος του καλλιτεχνικού κόσμου που "κατέβηκε" στις δημοτικές εκλογές του '86. Μαζί της στο ψηφοδέλτιο του Έβερτ ήταν υποψήφιοι/ες οι ηθοποιοί Έλσα Βεργή, Άννα Συνοδινού, Νίκος Απέργης και ο συνθέτης Σταύρος Ξαρχάκος. Στον συνδυασμό του Δημήτρη Μπέη ήταν υποψήφιοι/ες οι ηθοποιοί Ελένη Ανουσάκη, Στέφανος Ληναίος, Γιάννης Μόρτζος, ο συνθέτης Μίμης Πλέσσας και η τραγουδίστρια Μαρία Δημητριάδη. Επίσης στο ψηφοδέλτιου του Θεόδωρου Κατριβάνου ανήκε και ο ηθοποιός Άγγελος Αντωνόπουλος. Οι συνδυασμοί (και τα κόμματα γενικότερα) πόνταραν πάντα σε πρόσωπα με μεγάλη αναγνωρισιμότητα που θα μπορούσαν να φέρουν περισσότερες ψήφους (εκτός από καλλιτέχνες/ιδες υποψήφιοι/ες ήταν και εκπρόσωποι της δημοσιογραφίας: στο ψηφοδέλτιο του Έβερτ ο Τέρενς Κουίκ και ο Ζάχος Χατζηφωτίου, στο ψηφοδέλτιο του Μπέη η Έλλη Στάη).


Ο πρώτος γύρος των εκλογών διεξήχθη την Κυριακή 12 Οκτωβρίου 1986 και ακολούθησε ο δεύτερος γύρος στις 19 Οκτωβρίου. Ο Μιλτιάδης Έβερτ εκλέχτηκε δήμαρχος της Αθήνας και η Ρένα Βλαχοπούλου εκλέχτηκε δημοτική σύμβουλος με 6.087 ψήφους, κατακτώντας την 7η θέση ανάμεσα στους υποψηφίους του Έβερτ και την 11η θέση ανάμεσα στους υποψηφίους όλων των συνδυασμών. Τις περισσότερες ψήφους (14.006) συγκέντρωσε ο υποψήφιος του Έβερτ Κώστας Σαψάλης ενώ δημοφιλέστερη δημοτική σύμβουλος του συνδυασμού του Δ. Μπέη, καθώς και δημοφιλέστερη από όλους τους/τις υποψήφιους καλλιτέχνες/ιδες αναδείχτηκε η Ελένη Ανουσάκη με 11.019 ψήφους--αφήνοντας πίσω της, εκτός από τη Ρένα, την Άννα Συνοδινού (5η στον συνδυασμό του Έβερτ με 8.945 ψήφους), τον Στέφανο Ληναίο (επίσης 5ος στον συνδυασμό του Μπέη με 4.711 ψήφους), τον Σταύρο Ξαρχάκο (14ος στον συνδασμό του Έβερτ με 4.229 ψήφους), τον Νίκο Απέργη (15ος στον συνδυασμό του Έβερτ με 4.220 ψήφους), τον Άγγελο Αντωνόπουλο (4ος στον συνδυασμό του Κατριβάνου με 3.900 ψήφους) τον Γιάννη Μόρτζο (11ος συνδυασμό του Μπέη με 2.966 ψήφους), και την Έλσα Βεργή (20ή στον συνδυασμό του Έβερτ με 2.691 ψήφους). Ο Μίμης Πλέσσας και η Μαρία Δημητριάδη κατέκτησαν αντίστοιχα τη 16η και την 27η θέση στον συνδυασμό του Δ. Μπέη και δεν εκλέχτηκαν. Βέβαια, πιο δημοφιλείς από τους/τις ηθοποιούς και τους συνθέτες αναδείχτηκαν οι δημοσιογράφοι Τέρενς Κουίκ (13.611 ψήφοι) και Ζάχος Χατζηφωτίου (10.286 ψήφοι) κατακτώντας αντίστοιχα τη 2η και την 3η θέση στο ψηδέλτιο του Μ. Έβερτ.


Πώς έβλεπε η ίδια η Ρένα την υποψηφιότητά της; Με καθόλου... φεμινιστικούς όρους, δήλωνε πως της αρέσει το νοικοκυριό και πίστευε ότι ο Δήμος της Αθήνας χρειαζόταν νοικοκύρεμα. Ίσως μάλιστα η απόφασή της να μην εργαστεί στο θέατρο τη χειμερινή περίοδο 1986-87 (πραγματοποίησε μόνο μια σύντομη περιοδεία στις ΗΠΑ το φθινόπωρο του '86) να έδειχνε τη διάθεσή της να ασχοληθεί σοβαρά με τα κοινά (βέβαια, οι συνεδριάσεις του Δημοτικού Συμβουλίου γίνονταν Δευτέρα, συνεπώς κανένας/καμιά ηθοποιός δεν θα είχε πρόβλημα να τις παρακολουθήσει, αφού η Δευτέρα είναι ημέρα αργίας για τα θέατρα). Μετά την εκλογή της δήλωνε σε συνεντεύξεις της πως την ενδιαφέρει πολύ η καθαριότητα του Δήμου ενώ πρόθεσή της ήταν να ασχοληθεί και με τα προβλήματα των νέων, ιδιαίτερα το ζήτημα των ναρκωτικών. Και βέβαια, σε μια συνέντευξη που έδωσε στον Αρτέμη Μάτσα, τόνισε πως θέλει να σταθεί κοντά στην τρίτη ηλικία, ιδιαίτερα στους καλλιτέχνες και τις καλλιτέχνιδες μεγάλης ηλικίας που έδωσαν όλη τους τη ζωή στο θέατρο και αντιμετώπιζαν πλέον δυσκολίες (σ' αυτόν τον τελευταίο τομέα είναι αλήθεια πως η Βλαχοπούλου πρόσφερε αρκετά, όχι βέβαια με την ιδιότητα της δημοτικής συμβούλου, αφού η στήριξη που πρόσφερε σε παλιούς συναδέλφους της ήταν συνεχής τόσο πριν όσο και μετά την εκλογή της).
Με την έναρξη της θητείας της, τον Γενάρη του 1987, η δημοτική σύμβουλος Ρένα Βλαχοπούλου δίνει το "παρούσα" στην πρωτοχρονιάτικη Θεία Λειτουργία στη Μητρόπολη της Αθήνας, μαζί με τον δήμαρχο και όλο το δημοτικό συμβούλιο, και γίνεται περιζήτητη για την κοπή βασιλόπιτας διαφόρων συλλόγων και οργανώσεων. Στη διάρκεια της θητείας της ήταν συχνά παρούσα σε εκδηλώσεις του Δήμου Αθηναίων και σε επισκέψεις επισήμων, ωστόσο φαίνεται πως η συμβολή της στην τοπική αυτοδιοίκηση δεν υπήρξε ιδιαίτερα ουσιαστική. Μετά το τέλος της θητείας της δήλωσε σε κάποιες συνεντεύξεις της ότι η εμπειρία της από τον Δήμο δεν ήταν πολύ θετική. Την ενοχλούσε η κομματική αντιπαράθεση ανάμεσα στις παρατάξεις καθώς και η πολυλογία κάποιων δημοτικών συμβούλων: "Ας πούμε ότι είχαμε να μιλήσουμε για έναν αναπτήρα", έλεγε στον Κ. Π. Παναγιωτόπουλο, σε μια συνέντευξη του περιοδικού Και. "'Αναπτήρας είναι', έλεγα εγώ. 'Ναι, αλλά αυτός ο αναπτήρας δεν είναι απλός αναπτήρας, είναι...' έλεγε ο σύμβουλος της άλλης παράταξης. 'Μα, χρυσέ μου, αναπτήρας είναι!' απαντούσα εγώ"... Ενώ, το 1992, όταν ο--συνάδελφός της στον Δήμο--Τέρενς Κουίκ τη ρώτησε σε μια τηλεοπτική συνέντευξη σχετικά με την εμπειρία της στην αίθουσα συνεδριάσεων, τού απάντησε: "Είναι δυνατόν εμείς οι άνθρωποι να 'χουμε τέτοιο μίσος μεταξύ μας; Δηλαδή ήτανε σαν να θέλει να πάρει ένα πιστόλι να σκοτώσει... Πω πω, λέω, Χριστέ μου... Δεν με είδες ποτέ να μιλήσω καταρχήν. Κάποτε μου λέει κάποιος ((γιατί δεν μιλάς)), 'εγώ ακούω', τού λέω. Ας μην τα συζητούμε αυτά..." Ήταν πλέον η εποχή που η Ρένα άφηνε σιγά-σιγά πίσω της τις πολιτικές αντιπαραθέσεις και δεν ήθελε πλέον να ασχολείται με κομματικά ζητήματα, μετανιώνοντας ίσως και για κάποιες από τις κινήσεις της στη δεκαετία του '80.

Δεν γνωρίζω αν οι σημερινές δημοτικές εκλογές θα οδηγήσουν τελικά και σε βουλευτικές. Αφήνω όμως για μια μελλοντική ανάρτηση την κινηματογραφική και θεατρική ενασχόληση της Ρένας με βουλευτικές εκλογές, δηλαδή την πασίγνωση Βουλευτίνα και το λιγότερο γνωστό αλλά πολύ διασκεδαστικό νούμερο "Η αλλαγή της Ρένας" στην επιθεώρηση του 1981-82 Δεν θέλω ου...