Σαν σήμερα το 1983: Δύο επιθεωρήσεις

Στις 10 Ιουνίου 1983 η εφημερίδα Τα Νέα δημοσίευσε ένα αφιέρωμα του Γιώργου Λιάνη στα θεάματα του καλοκαιριού εκείνου. Σας παρουσιάζω κάποια εκτενή αποσπάσματα από το ολοσέλιδο ρεπορτάζ που αναφέρονται στις δυο μεγάλες επιθεωρήσεις που παίζονταν εκείνη τη σεζόν.

Ο θίασος του Δελφινάριου στις δοκιμές της επιθεώρησης
Μας πρήξανε τα ούμπαλα (ο τίτλος χωρίς πολλά... σχόλια!...):
Φώτης Μεταξόπουλος και Γιώργος Κωνσταντίνου, Θανάσης Βέγγος και Ρένα Βλαχοπούλου,
Γιάννης Μιχαλόπουλος και Deborah Brown, Αλίκη Καμινέλη και Πάνος Μιχαλόπουλος,
Μιχάλης Μόσιος και Στάθης Ψάλτης.

ΣΤΟΝ ΑΣΤΕΡΙΣΜΟ ΤΟΥ ΓΕΛΙΟΥ

Στον αστερισμό του γέλιου οι δύο πόλοι που διεκδικούν τη μερίδα του λέοντος από το αθηναϊκό κοινό είναι το "Αθήναιον" με την επιθεώρηση "Πεινάω, μ' ακούς;" [Σημείωση του Rena Fan: τίτλος εμπνευσμένος από το μεγάλο σουξέ της εποχής εκείνης "Σ' αγαπάω, μ' ακούς;" που τραγουδούσε ο Γιώργος Σαλαμπάσης] και το "Δελφινάριο" με την επιθεώρηση "Μας πρήξανε τα ούμπαλα". Μαζί με το γέλιο διεκδικούν το καθένα από τα θέατρα για όλη τη σαιζόν συνολική είσπραξη πάνω από 100 εκατομμύρια δραχμές...

Ο παραγωγός του "Πεινάω, μ' ακούς;" Νίκος Σοφιανός, αρχιτέκτονας αλλά και σκηνοθέτης στην παράσταση του "Αθήναιον" κράτησε τη συγγραφική δυάδα των Καμπάνη-Μακρίδη που μαζί της για δύο σαιζόν έκανε τη μεγαλύτερη επιτυχία από συστάσεως του ελληνικού θεάτρου με το "Πασοκολλητό" που ξεπέρασε πολύ τα 100 εκατομμύρια δραχμές!

Στον άλλο πόλο ο παραγωγός Ηλίας Μαροσούλης, ο επονομαζόμενος η "γάτα του θεάτρου" (ξεκίνησε από απλός ηλεκτρολόγος κι έγινε ο αδιαφιλονίκητος "ύπατος" στο χώρο της επιθεώρησης) στηρίχτηκε για μια ακόμη φορά στον έμπειρο Φώτη Μεταξόπουλο που σκηνοθετεί και χορογραφεί το υπερθέαμα στο "Δελφινάριο". Τα κείμενα της επιθεώρησης έγραψαν ο Ναπολέων Ελευθερίου, ο Λάκης Μιχαηλίδης και ο Μίμης Τραϊφόρος.

Και τι δεν βλέπουμε επί σκηνής σ' αυτούς τους παράξενους μικρούς πλανήτες.

Στο "Αθήναιον" βλέπουμε τα διαδραματιζόμενα από την εισβολή των εξωγήινων [Σημείωση του Rena Fan: η ταινία ΕΤ ο Εξωγήινος είχε χαλάσει κόσμο λίγους μήνες πριν...] στον πλανήτη Γη το έτος 1983 της "πρασίνης επιδημικής περιόδου" όπου τα πράγματα δεν είναι ρόδινα, ούτε καν πράσινα, κι όπου το τραγούδι που εκπέμπεται προς το Διάστημα, γραμμένο σε θαυμάσια μουσική του Ζακ Ιακωβίδη είναι το "Πεινάω, μ' ακούς". Το σκηνικό είναι εντυπωσιακό από το Νίκο Σοφιανό και είναι ένα φωτιστικό αρμόνιο από μέταλλο, φθόριο με κέντρο του ένα γυάλινο διαστημόπλοιο! Επί σκηνής κι ένας αληθινός εξωγήινος. Ο Τάκης Χαλάς, ο νάνος κωμικός που εδώ στην κυριολεξία βρίσκεται στο στοιχείο του και που όλοι τόσο τρυφερά τον βλέπαμε σαν ισοϋψή παρτεναίρ του Ρίζου παλιότερα... 

Το διαστημόπλοιο απογοητευμένο από την κατάσταση στη Γη αναζητάει το αληθινό πράσινο στην αληθινή ζούγκλα όπου Ταρζάν είναι ο Σωτήρης Μουστάκας, γιος του είναι ο Νίκος Ρίζος, μάγος είναι ο Γιάννης Γκιωνάκης, βασίλισσα των Αμαζόνων η Μαρία Μπονέλλου, γυναίκα-λεοπάρδαλη είναι η Νάντια Φοντάνα, εξερευνητής ο Γιώργος Παπαζήσης, εξερευνήτρια η Έλσα Ρίζου και τσίτα ο... Χαλάς!

Ο Γιάννης Γκιωνάκης στο πρώτο μέρος  είναι ένας εκφωνητής του "Κάθε μέρα παντού" που τα βάζει με τη σαββατιάτικη εκπομπή για τη Βουλή. Τριάντα οκτώ χρόνια στο θέατρο μετράει ο διαπρεπής κωμικός και πέντε στην επιθεώρηση. (...) Λέει χαρακτηριστικά: "Θες να μάθεις τι γίνεται στην Ελλάδα; Φώναξε έναν ηθοποιό της επιθεώρησης και έναν ταξιτζή. Είναι οι μόνοι που θα σου πουν την αλήθεια".

Ο Σωτήρης Μουστάκας, φειδωλός σε δηλώσεις πάντα, είναι ο Άι-Γιάννης ο Νηστευτής, ένας ερημίτης σε σπηλιά που τρώει ακρίδες, βλέπει οράματα και προφητεύει. Προφητεύει την πτώση του ΠΑΣΟΚ, αλλά ομολογεί αργότερα ότι γι' αυτήν του την προφητεία δωροδοκήθηκε απ' τον Αβέρωφ.

Ο Νίκος Ρίζος είναι ένας τροχονόμος που αναλαμβάνει την αλληλογραφία των εξωγήινων και των υψηλών προσώπων. Εδώ είναι ερωτευμένος, χάνει τα λογικά του για μια βιονική γυναίκα και φεύγει μαζί της για να αλώσει την Τοπική Αυτοδιοίκηση σε στυλ Γεννηματά και στους αστρικούς χώρους. (...) Ο Ρίζος δηλώνει: "Αισθάνομαι μια ηθική ικανοποίηση γιατί 35 ολόκληρα χρόνια σε μια διαδρομή συνέπειας πρόσφερα πολύ γέλιο στον ελληνικό λαό". Όταν τον αιφνιδιάζουμε λέγοντάς του ότι αυτός όσο και οι άλλοι μεγάλοι κωμικοί μας είναι δύσθυμοι έως βαρύθυμοι, μας απαντάει με τιμιότητα: "Είναι αλήθεια, γιατί ίσως έχουμε εκφυλιστεί. Η σκηνή είναι γοητευτική, είναι πλανεύτρα. Η ζωή είναι σκληρή, αδυσώπητη".

Ο Γιώργος Παπαζήσης στο νούμερο "Εγώ τι φταίω" πρωτοσυναντάει τον εξωγήινο και διαπιστώνει ότι ο κόσμος του που είναι και δικός μας κόσμος έχει τα ίδια προβλήματα. (...) Η Ελένη Φιλίνη είναι μια εξωτική καλλονή που καταλήγει Σαλώμη.

Οι χορογραφίες στο "Αθήναιον" είναι πολύ πρωτότυπες και εντυπωσιακές. Ανήκουν στον Ουμπέρτο Πέργκολα, σημαντικό Ιταλό χορογράφο που εργάζεται για πρώτη φορά στην Ελλάδα κι έχει μια εξαιρετική θητεία στην ιταλική τηλεόραση, στην "Καντζονίσιμα", στα σόου της Ραφαέλα Καρά, της Νάντια Κασίνι και της Λόλα Φαλάνα. Ήρθε εδώ πιστεύοντας ότι η Νάντια Φοντάνα έχει άγνωστες μεγάλες δυνατότητες και μια αφομοιωτική ικανότητα που μπορούν να την κάνουν να διαπρέψει [Σημείωση του Rena Fan: έχω την εντύπωση πως εκείνην την περίοδο ο Γιώργος Λιάνης είχε δεσμό με την εξαιρετική Νάντια Φοντάνα...].

Το εξώφυλλο του προγράμματος της επιθεώρησης
Πεινάω, μ' ακούς
Ελένη Φιλίνη, Έλσα Ρίζου,
Νίκος Ρίζος, Γιάννης Γκιωνάκης, Νάντια Φοντάνα,
Μαρία Μπονέλλου, Σωτήρης Μουστάκας, Γιώργος Παπαζήσης.
Από το αρχείο του Τμήματος Παραστατικών Τεχνών
του ΕΛΙΑ/ΜΙΕΤ

"ΘΑ ΠΑΩ ΣΤΗ ΖΟΥΓΚΛΑ..."

Ζούγκλα και στο "Δελφινάριο" αλλά αυτή μια ζούγκλα συμβολική φτιαγμένη από τα επιδέξια χέρια του Βασίλη Φωτόπουλου. Πάνω σ' αυτή τη ζούγκλα με την έναρξη τριάντα Αγγλίδες χορεύτριες μας προδιαθέτουν για την εισαγωγή στα "ούμπαλα" που θα ακολουθήσει. Στην εντυπωσιακή πανσπερμία ο σοσιαλιστής ιεραπόστολος Γιάννης Μιχαλόπουλος μας μπάζει στα μυστικά της σύγχρονης Ελλάδας, ο Μιχάλης Μόσιος που καμαρώνει και είναι γύφτος σατιρίζει το "καρυδωμένο λαρύγγι" του λαού και τους "Ρεπόρτερς" [Σημείωση του Rena Fan: την εκπομπή που συμπαρουσίαζε ο Λιάνης δηλαδή...] μετά από την πολύκροτη εκπομπή του Καζαντζίδη, ενώ ο Στάθης Ψάλτης, με τον οποίο γελάει ακατάπαυστα ο κόσμος, θέλει δουλειά και δουλειά δεν βρίσκει. Είναι ένας Γκάντι που δεν έχει καμιά εξουσία παρά μόνο γκρινιάζει και βρίζει. Τι περίεργο, οι αθυρόστομες ατάκες του Ψάλτη αρέσουν στο κοινό. Και θα μπορούσε να πει κανείς με τόλμη ότι μετά τον Χάρρυ Κλυνν είναι ο μόνος που πετυχαίνει κάτι τέτοιο. Ο Γιώργος Κωνσταντίνου, φίνος ηθοποιός με πολυετή θητεία στην πρόζα, εμφανίζεται για τρίτο συνέχεια καλοκαίρι στο "Δελφινάριο" κι αυτή τη φορά μιλάει για τις "Ώρες ευθύνης" του καθένα μας ενώ τέσσερις Μάου-Μάου απειλούν να τον φάνε.

Και μετά είναι η ώρα του Θανάση Βέγγου, που αυτή τη φορά είναι ακίνητος τσολιάς μπροστά σ' έναν αληθινά άγνωστο Άγνωστο Στρατιώτη. Ο Βέγγος είναι ίσως ο μόνος Έλληνας καλλιτέχνης που αγωνίστηκε τόσα πολλά χρόνια με συνέπεια για να κερδίσει το μικρό του όνομα Θανάσης. Ο κόσμος τον λατρεύει, ταυτίζεται μαζί του, νιώθει ότι αυτός ο φουκαράς της καρπαζιάς και του άγριου κυνηγητού για το μεροκάματο είναι ο ίδιος. Μόνο που αυτή τη φορά ο Θανάσης τα λέει στατικά. Κι από τη μεγάλη αγανάκτηση μόνο στο τέλος αρχίζει να τρέχει...

Η σούπερ σταρ της επιθεώρησης Ρένα Βλαχοπούλου, για πολλούς το μεγαλύτερο ταλέντο που πάτησε στο σανίδι αυτού του είδους, είναι μια σόου γούμαν που εισβάλλει στη... Ρωμαιοκρατούμενη Αγία Παρασκευή κι απειλεί τους πάντες και τα πάντα. Αυτή η γυναίκα έχει μια θαυμαστή επιδεξιότητα να μεταμορφώνει το ευτελές σε διασκεδαστικό. Στο φινάλε του πρώτου μέρους ο Φώτης Μεταξόπουλος στο νούμερο "Ο χορός είναι η ζωή μου" μας αποκαλύπτει για μια ακόμα φορά αυτό που είναι κοινό μυστικό στο χώρο του θεάτρου. Ένας τέτοιος χορευτής δύσκολα θα ξαναπεράσει. Ντου μετά σε μπουζουκτσίδικο. Με τις κομπανίες να διαδέχονται η μία την άλλη και τις "ψιλοαρτίστες" σ' ένα σπαραξικάρδιο συναγωνισμό. Ο Ψάλτης είναι η "Γίτσα-Αλλαγίτσα-Αλουμινίτσα" και η Βλαχοπούλου η "Μπουμπούκω η Τραμπούκω". Ο νεαρός ζεν πρεμιέ Πάνος Μιχαλόπουλος μαζί με την επίσης νεαρά συνάδελφό του Αλίκη Καμινέλη στο νούμερο "Όλοι φροντίζουν για τα νιάτα" έχουν το σόλο τους πάνω στα καυτά ζητήματα των καμικάζι και της νέας γενιάς.

Τα Νέα, 10-6-1983 

Στη συνέχεια του ρεπορτάζ ο Γιώργος Λιάνης αναφέρεται στα δύο μεγάλα μιούζικαλ που διεκδικούσαν την προσοχή του κοινού εκείνο το καλοκαίρι: το Οι άνδρες προτιμούν τις ξανθιές με τη Ζωή Λάσκαρη και τη Μάρθα Καραγιάννη (παράσταση του Σταμάτη Φασουλή στο θέατρο Μινώα) και το Η γυναίκα της χρονιάς με τη Σμαρούλα Γιούλη (στο θέατρο Παρκ, σε σκηνοθεσία του Τζων Σαρπ που σκηνοθέτησε και την αμερικανική παράσταση). Και το ρεπορτάζ του Λιάνη ολοκληρώνεται με τα νυχτερινά κέντρα εκείνου του καλοκαιριού: στα παραλιακά κέντρα κυριαρχούσαν ο Σταμάτης Κόκοτας, ο Δημήτρης Μητροπάνος και η Ρίτα Σακελλαρίου, ενώ στις Τζιτζιφιές "η ανεξήγητη παρουσία της Σωτηρίας Μπέλλου που λένε ότι πήρε--και το αξίζει--ένα πολύ μεγάλο μεροκάματο για να τραγουδήσει στου Καρουσάκη"...

Όσο για την επιθεώρηση Μας πρήξανε τα ούμπαλα, αξίζει να συμπληρώσω ότι η παρουσία του Μίμη Τραϊφόρου στη συγγραφική ομάδα οφειλόταν στη Ρένα Βλαχοπούλου που, κατά τον ίδιο τον Τραϊφόρο, θέλησε να του ξεπληρώσει το "χρέος" που του είχε, καθώς εκείνος είχε πρώτος "διαγνώσει" το κωμικό της ταλέντο και επέμεινε να εμφανιστεί και ως ηθοποιός στην επιθεώρηση. Και επειδή η Ρένα "δεν τα μπορούσε τα χρέη" ζήτησε από τον Ηλία Μαροσούλη να τον καλέσει στο Δελφινάριο. Ωστόσο, ο Τραϊφόρος ομολογούσε πως η συνεργασία αυτή του απέδειξε ότι η σύγχρονη επιθεώρηση απείχε... έτη φωτός από τον ίδιο...

Η Ρένα Βλαχοπούλου στο νούμερο "Σόου Ρένα, Πες τα Ρένα"
παρουσιάζει τη δική της πρόταση για την ελληνική συμμετοχή
στον διαγωνισμό τραγουδιού της Γιουροβίζιον: ένα ποτ-πουρί
από κεφάτη μουσική του Σάκη Τσιλίκη ("Ελλάδα, γλυκιά μας Ελλάδα")
και δημοτικά τραγούδια (σε παρωδίες φυσικά...)

Θα πρέπει επίσης να προσθέσω ότι και οι δύο εμφανίσεις της Ρένας στο έργο ήταν άκρως αυτοαναφορικές: στο "Σόου Ρένα, Πες τα Ρένα" υποδυόταν τη... Ρένα Βλαχοπούλου που γύριζε ένα δοκιμαστικό για σόου στην ΕΡΤ, αλλά ο... Ρωμαίος διευθυντής της Πάνος Μιχαλόπουλος έκρινε πως δεν μπορούσε να πάρει εκπομπή στην τηλεόραση. Λεγόταν, τότε, ότι η Ρένα λόγω πολιτικών πεποιθήσεων ήταν "κομμένη" από την κρατική τηλεόραση ("Απ' το ένα το κανάλι θα τα ψάλλω στον καθένα/Δείξαν την κυρά-Αρσενία και δεν δείχνουνε εμένα!" τραγουδούσε πάνω στην κεφάτη μουσική του Σάκη Τσιλίκη)--κάτι που, ωστόσο, διαψεύστηκε τουλάχιστον μία φορά, όταν της προτάθηκε να γυρίσει τη Χαρτοπαίχτρα για το θέατρο της Δευτέρας κι εκείνη αρνήθηκε. Στο νούμερο του Δελφινάριου, πάντως, η Ρένα ξεσπάθωνε εναντίον του ΠΑΣΟΚ, του Ανδρέα Παπανδρέου, της Μελίνας Μερκούρη, των τηλεοπτικών διαφημίσεων και της Γιουροβίζιον--αλλά είχε και κάποιες τρυφερές στιγμές. Μια από αυτές ήταν το τραγούδι με το οποίο έκλεινε το νούμερό της, το γνωστό "Feelings" με ελληνικούς στίχους και "διφορούμενο" φινάλε: "Τώρα ήρθε η ώρα να φύγω απ' τη σκηνή"... Εννοούσε ότι θα αποχωρήσει για πάντα από το σανίδι; Το τελευταίο βράδυ έσπευσε να διευκρινίσει, μετά το χειροκρότημα του κοινού: "Όταν λέω να φύγω από τη σκηνή, εννοώ να πάω ν' αλλάξω..."

Η Ρένα ξαποσταίνει στο... ανάκλιντρο του Ρωμαίου..., του τότε διευθυντή της ΕΡΤ.
Από το νούμερο "Σόου Ρένα, Πες τα, Ρένα!

Όσο για το σύντομο πέρασμά της που ολοκλήρωνε το νούμερο "Το Μινόρε της Αλλαγής" στο δεύτερο μέρος του έργου, εμφανιζόταν στο ρεμπετάδικο που συμβόλιζε την Ελλάδα ως... Νέα Δημοκρατία, που συγκρουόταν με τον ιδιοκτήτη Γιάννη Μιχαλόπουλο και διαμαρτυρόταν για την "κατάντια" του μαγαζιού μετά την Αλλαγή... Και τραγουδούσε μια παρωδία του "Πέντε χρόνια δικασμένος" όπου, μεταξύ άλλων, έλεγε: "Δύο χρόνια χωρισμένη απ' τον κόσμο μου, καλέ, (...) τώρα πια δεν με γουστάρει ούτε κι ο Καραμανλής..." 

Η παρούσα ανάρτηση, όπως και όλα τα κείμενα που δημοσιεύονται στο ιστολόγιο αυτό, είναι αποτέλεσμα προσωπικής έρευνας. Είναι υποχρεωτική η ρητή αναφορά στο ιστολόγιο, όταν χρησιμοποιείται υλικό από τις αναρτήσεις του.