Τετάρτη 21 Απριλίου 2021

Σαν σήμερα το 1968: Μαύρη επέτειος

Στις 21 Απριλίου 1968 συμπληρώθηκε ένας χρόνος από το πραξικόπημα των συνταγματαρχών και το δικτατορικό καθεστώς αποφάσισε να το γιορτάσει. Επειδή όμως η επέτειος συνέπιπτε με τον εορτασμό του Πάσχα εκείνης της χρονιάς, οι επετειακές εκδηλώσεις μετατέθηκαν μια εβδομάδα αργότερα, την Κυριακή 28 Απριλίου. Όλες τις προηγούμενες μέρες οι αθηναϊκές εφημερίδες, εκτός από εγκώμια για τη Χούντα, δημοσίευαν τον κατάλογο των καλλιτεχνών/καλλιτέχνιδων που θα έπαιρναν μέρος σε μια μεγάλη εκδήλωση στο Καλλιμάρμαρο.


Έτσι, ανακοινώθηκε ότι στην "παλλαϊκή εορτή" θα συμμετάσχουν οι ηθοποιοί Ρένα Βλαχοπούλου, Τζένη Καρέζη, Κώστας Βουτσάς, Ντίνος Ηλιόπουλος, Νίκος Σταυρίδης, Μπέτυ Μοσχονά, Ρένα Ντορ, Σταύρος Παράβας και Νινή Τζάνετ, οι τραγουδίστριες/-στές του ελαφρού τραγουδιού Τώνης Μαρούδας, Γιάννης Βογιατζής, Τζένη Βάνου, Νάντια Κωνσταντοπούλου, Σώτος Παναγόπουλος, Φώτης Δήμας, Γιάννης Πουλόπουλος και Τρίο Γκρέκο καθώς και οι τραγουδίστριες/-στές του λαϊκού τραγουδιού Γιώργος Ζαμπέτας, Γρηγόρης Μπιθικώτσης, Σταμάτης Κόκοτας, Βίκυ Μοσχολιού και Μαρινέλλα. Θα εμφανίζονταν ακόμα η χορωδία της Εθνικής Λυρικής Σκηνής, το συγκρότημα παραδοσιακών χορών της Ντόρας Στράτου, ο Πειραματικός Όμιλος Χορού του Μανώλη Καστρινού και χορευτικά συγκροτήματα από όλες τις περιοχές της Ελλάδας. Τη μεγάλη ορχήστρα του Εθνικού Ιδρύματος Ραδιοφωνίας (ΕΙΡ) θα διηύθυναν οι Τάκης Αθηναίος, Γιώργος Κατσαρός, Κώστας Κλάββας, Τάκης Μωράκης και Ανδρέας Χατζηαποστόλου. Το πρόγραμμα θα παρουσίαζε ο Γιώργος Οικονομίδης.

Ευτυχώς η Τζένη Καρέζη και ο Σταύρος Παράβας δεν εμφανίστηκαν στην εκδήλωση. Δυστυχώς όλες/όλοι οι υπόλοιπες/-οι πήραν μέρος στον εορτασμό της μαύρης επετείου που έπειτα από τις ομιλίες των δικτατόρων, ξεκίνησε με τους παραδοσιακούς χορούς, συνεχίστηκε, στο δεύτερο μέρος, με τις εμφανίσεις των παραπάνω καλλιτέχνιδων/-χνών και ολοκληρώθηκε με ένα θέαμα "Ήχος και Φως" και τον εθνικό ύμνο από τη χορωδία της ΕΛΣ.

Έχει γραφτεί ότι οι παραπάνω καλλιτέχνιδες/-νες παρουσίασαν φιλοχουντικά νούμερα και τραγούδια. Δεν μπορώ να μιλήσω με σιγουριά για τις υπόλοιπες/τους υπόλοιπους (πέρα από μια φράση που υπήρχε στο επιθεωρησιακό ντουέτο του Ν. Σταυρίδη και της Ν. Τζάνετ και αφορούσε τα χρέη που "χάρισε" η δικτατορία στους αγρότες), ξέρω όμως, καθώς έχω τη σχετική ηχογράφηση, ότι η Ρένα Βλαχοπούλου, που άνοιξε το δεύτερο μέρος, τραγούδησε ένα κωμικό τραγούδι, χωρίς πολιτικό περιεχόμενο, το "Λάι, λάι, λάι" του Γιώργου Μουζάκη, που είχε τραγουδήσει λίγα χρόνια πριν σε μια επιθεώρηση και περιγράφει τις τρεις φάσεις στη ζωή ενός ζευγαριού (νιότη, μέση ηλικία, γηρατειά). Η Ρένα εμφανίστηκε βιαστική, γιατί, όπως είπε, έπρεπε να προλάβει και την παράσταση στο θέατρο Ακροπόλ, δεν αντέδρασε (τουλάχιστον όχι λεκτικά) σε ένα φιλοχουντικό λογοπαίγνιο του Οικονομίδη, ερμήνευσε με κέφι το τραγούδι (την ορχήστρα του ΕΙΡ διηύθυνε ο Γιώργος Κατσαρός), αποθεώθηκε από το "κατάμεστο" στάδιο και έφυγε, όπως είπε ξανά, για τη βραδινή της παράσταση. Βέβαια, το τι τραγούδησε δεν έχει τόση σημασία, όσο το γεγονός ότι ήταν εκεί, σε μια εκδήλωση που επιχειρούσε να νομιμοποιήσει το δικτατορικό καθεστώς.

Η εμφάνισή της αυτή στη γιορτή του Σταδίου και η θητεία της ως προέδρου, για ένα χρόνο, στο ελεγχόμενο από τη Χούντα Εθνικό Σωματείο Ελλήνων Ηθοποιών (ΕΣΕΗ) ήταν οι βασικοί λόγοι για τους οποίους το όνομα της Ρένας Βλαχοπούλου έχει κατά καιρούς συνδεθεί με τη δικτατορία (υπάρχουν επίσης κάποιες μαρτυρίες για φιλοχουντικά αστεία σε επιθεωρησιακά της νούμερα, για τα οποία σαφώς, αν δεν ήταν δικές της προσθήκες, συνυπεύθυνοι ήταν και οι συγγραφείς των έργων). Φαίνεται πως η Ρένα αποστασιοποιήθηκε από το καθεστώς μετά το 1971, αφού η Χούντα έκλεισε τρεις φορές τα θέατρα στα οποία εμφανιζόταν. Και μπορεί τον Νοέμβριο και τον Δεκέμβριο του 1970 να βρέθηκαν λύσεις που επέτρεψαν τελικά στο θέατρο Ακροπόλ να λειτουργήσει, το καλοκαίρι όμως του 1971, παρά τη συνάντηση της Ρένας Βλαχοπούλου, του Γιώργου Μουζάκη και του Κώστα Νικολαΐδη (ως εκπροσώπων του προσωπικού των επιχειρήσεων του Βασίλη Μπουρνέλλη) με τον Στυλιανό Παττακό, το θέατρο του Εθνικού Κήπου παρέμεινε κλειστό με την επίσημη δικαιολογία ότι δεν ήταν ασφαλές για το κοινό (ενώ στην πραγματικότητα όλες/-οι ήξεραν ότι η επιτυχία του Έρχονται, δεν έρχονται που είχε παρουσιαστεί εκεί το προηγούμενο καλοκαίρι από τον θίασο Ρένας Βλαχοπούλου-Σταύρου Παράβα-Νινής Τζάνετ είχε ενοχλήσει πολύ τους δικτάτορες).

Αυτή η αποστασιοποίηση φυσικά είναι μια υπόθεση του Rena Fan, που παρά τον απεριόριστο θαυμασμό και την αγάπη του για τη μεγάλη αρτίστα, δεν μπορεί να ξεχάσει και κάποια σφάλματά της...



Η παρούσα ανάρτηση, όπως και όλα τα κείμενα που δημοσιεύονται στο ιστολόγιο αυτό, είναι αποτέλεσμα προσωπικής έρευνας. Είναι υποχρεωτική η ρητή αναφορά στο ιστολόγιο, όταν χρησιμοποιείται υλικό από τις αναρτήσεις του.

2 σχόλια:

stavros_mr είπε...

Με σεβασμό προς τη σελίδα και την εξαιρετική δουλειά που έχεις κάνει να προσθέσω τις νύξεις εναντίον του καθεστώτος στην τελευταία ταινία που έκανε η Βλαχοπούλου στο Φίνο, το "η Ρένα είναι οφσάιντ". Μποεςί οι καιροί να είχαν αλλάξει, το καθεστώς ήταν υπό αμφισβήτηση και πάλι ωστόσο είναι απορίας άξιον πως μπόρεσαν αυτές οι έντονες νύξεις να περάσουν τη λογοκρισία της χούντας. Θα ήθελα πολύ να με διαφωτίσεις ως προς τούτο. Σύμφωνα με δικές σου πληροφορίες αν δεν κάνω λάθος η ταινία γυρίστηκε Σεπτέμβρη 1972. Επίσης θέλω να με διαφωτίσεις πότε γυρίστηκε το Βίβα Ρένα. Καθώς το υποτιθέμενο ταξίδι των πρωταγωνιστών στην Ιταλία το Σεπτέμβρη ή Οκτώβρη 1967 δεν τεκμηριώνεται ότι έχει γίνει, κυρίως με βάση τα πλάνα της ταινίας, μπορούμε ωστόσο να συμπεράνουμε ότι η ταινία γυρίστηκε εξ ολοκλήρου μετά τον Απρίλη του 1967; Ήταν δηλαδή η πρώτη ταινία που γύρισε η Βλαχοπούλου στην επταετία; Σε ευχαριστώ πολύ εκ των προτέρων.

Rena Fan είπε...

Αγαπητέ φίλε, σ' ευχαριστώ για το σχόλιο. Όντως υπάρχουν σατιρικά βέλη προς το καθεστώς στο "Η Ρένα είναι οφσάιντ". Η ταινία εκείνη γυρίστηκε το καλοκαίρι του 1972, πιθανώς σε μια περίοδο που και στο θέατρο "περνούσε" αστεία σε βάρος του καθεστώτος, αλλά δεν ήταν τόσο αιχμηρά, ώστε να "κινδυνέψει" η χουντική εξουσία (αν δεις τα λογοκριμένα επιθεωρησιακά κείμενα στο βιβλίο της Κωνστάντζας Γεωργακάκη "Βίος και πολιτεία μιας γηραιάς κυρίας στην επταετία" θα δεις ποια αστεία νοιαζόταν να κόψει η λογοκρισία.
Όσο για το "Βίβα Ρένα", όντως γυρίστηκε εξ ολοκλήρου μέσα στη χούντα, το καλοκαίρι του '67 (η Ρένα γύρισε τις πειρσσότερες ταινίες της τα καλοκαίρια, ενδεχομένως επειδή τα καλοκαίρια δεν εμφανιζόταν σε κέντρα και το πρωινό ξύπνημα της ήταν πιο εύκολο). Το ταξίδι στην Ιταλία φυσικά δεν έγινε--ή αν έγινε, τα πλάνα που γυρίστηκαν δεν χρησιμοποιήθηκαν, πράγμα μάλλον απίθανο, γιατί να έκαναν τόσα έξοδα και τελικά να μην τα χρησιμοποιήσουν;
Όπως πάντα, σ' ευχαριστώ για τα καλά σου λόγια!