Στις 11 Μαρτίου 1962 η εφημερίδα Καθημερινή δημοσίευσε ένα δίστηλο ρεπορτάζ για μια δοκιμαστική προβολή της κωμωδίας του Αλέκου Σακελλάριου Όταν λείπει η γάτα, της δεύτερης ελληνικής ταινίας στην οποία πρωταγωνίστησε η Ρένα Βλαχοπούλου. Το ρεπορτάζ υπογράφεται με τα αρχικά Μ.Φ. και είναι προφανώς μια πληρωμένη δημοσίευση, καθώς τόσο η έκταση όσο και το περιεχόμενο του κειμένου δεν αντικατοπτρίζει καθόλου τη γενικότερη στάση της εφημερίδας απέναντι στις ελληνικές εμπορικές ταινίες που προβάλλονταν εκείνα τα χρόνια.
 |
| Μπέμπη Κούλα, Βασίλης Αυλωνίτης, Ρένα Βλαχοπούλου, Νίκος Ρίζος στο Όταν λείπει η γάτα του Αλέκου Σακελλάριου |
ΟΤΑΝ ΛΕΙΠΗ Η ΓΑΤΑ
"ΧΟΡΕΥΕΙ"... Ο ΑΛΕΚΟΣ ΣΑΚΕΛΛΑΡΙΟΣ!
Εννέα άνθρωποι, στα καλά καθούμενα, βρέθηκαν άσχημα μπλεγμένοι... Και σε τέτοιο σημείο "άσχημα μπλεγμένοι", έτσι που φτάνει κάποια στιγμή και δεν ξέρουν ούτε ποιοι είναι, ούτε πώς λέγονται, ούτε πώς βρέθηκαν εκεί που βρέθηκαν...
Η αφορμή; Πολύ απλή--πολύ αθώα!
Κάποιο βράδυ αποφάσισαν, ο καθένας για λογαριασμό του, να το ρίξουν έξω, να ζήσουν το όνειρο μιας βραδυάς και να ζήσουν λίγο σαν βασιληάδες έστω για ένα βράδυ μόνο...
Φόρεσαν τα μπλε τους οι αρσενικοί, φόρεσαν τα φουρώ τους τα θηλυκά και ξεκίνησαν για την μικρή και αθώα περιπέτεια...
Βλέπετε, εκείνο το βράδυ "έλειπε η γάτα"!
Το αποτέλεσμα; Δεν θα μπορούσε κανείς να το φανταστή...
Μια σειρά από μικρές συμπτώσεις έγιναν αιτία να δημιουργηθή ένας μύλος που όμοιός του δεν ξανάγινε...
Μπερδευτήκανε τα ονόματα, μπλέξανε οι ιδιότητες του καθενός, ανακατώθηκαν τα αισθηματικά "μικροτραβηγματάκια" των πιο νέων της συντροφιάς και το άλλο πρωί τραβάγανε τα μαλλιά τους να ξεμπλέξουν... Είπαμε πριν πως τέτοιο μπλέξιμο δεν θα μπορούσε κανείς να το φανταστή!...
Λάθος! Ο Χρήστος Γιαννακόπουλος κι ο Αλέκος Σακελλάριος "το φαντάστηκαν", αλλά κι αυτοί όταν παρασύρθηκαν στην φόρα του μπλεξίματος, μπερδεύτηκαν κι αυτοί τόσο πολύ, που μόνο ο Θεός έπρεπε να βάλη το χέρι του για να τους ξεμπλέξη...
Προχθές σε στενό κύκλο δημοσιογράφων και ανθρώπων του κινηματογράφου έγινε μια δοκιμαστική προβολή της νέας ταινίας του Αλέκου Σακελλάριου "Όταν λείπη η γάτα". Αυτές οι "δοκιμαστικές προβολές" συνήθως αποφεύγονται για να μη βγαίνουν ύστερα έξω οι παρακολουθήσαντες την προβολή και λέει ο ένας το μακρύ του και ο άλλος το κοντό του. Στην περίπτωση όμως της "Γάτας" η προβολή έγινε για τον αντίθετο ακριβώς λόγο. Όταν η προβολή τελείωσε η γενική γνώμη ήταν πως το "Όταν λείπη η γάτα..." είναι η καλύτερη ταινία του Αλέκου Σακελλάριου...
Μεγάλη κουβέντα να πης "η καλύτερη ταινία του" όταν στο ενεργητικό του υπάρχουν ταινίες σαν το "Ξύλο βγήκε απ' τον παράδεισο", την "Αλίκη στο ναυτικό", τον "Ηλία του 16ου", τις "Λατέρνες", "Ένα βότσαλο στην λίμνη", "Σάντα Τσικίτα", την "Θεία απ' το Σικάγο", το "Αλλοίμονο στους νέους" και παλαιότερα το "Παπούτσι απ' τον τόπο σου", τους "Γερμανούς ξανάρχονται" κ.ά.
Με την ταινία αυτή ο κορυφαίος μας σκηνοθέτης εγκαινιάζει την συνεργασία του με την γνωστή εταιρία "Α/φοί Ρουσσόπουλοι-Γ. Λαζαρίδης-Δ. Σαρρής-Κ. Ψαρράς". Μια εταιρία που μέσα στα τρία χρόνια της δράσης της παρουσίασε δώδεκα εκλεκτές ταινίες, ενώ παράλληλα της ανήκουν αρκετά από τα μεγαλύτερα ρεκόρ της ελληνικής παραγωγής που επέτυχαν αυτές οι ταινίες της.
Ήταν επόμενο λοιπόν και τα δύο μέρη (σκηνοθέτης και παραγωγοί) να βάλουν "τα δυνατά τους" για ένα τέλειο αποτέλεσμα. Έξυπνο το θέμα, κάποιος χαρακτήρισε το "στήσιμό" του έργου "καταπληκτικό" και οφείλουμε να ομολογήσουμε ότι έχει πέρα για πέρα δίκηο. Έκτακτη η σκηνοθεσία του Σακελλάριου, γεμάτη κίνηση και φαντασία. Πολυτελές το περιβάλλον, καλόγουστα τα ντεκόρ. ωραιότατα τα νέα τραγούδια και οι μοντέρνοι ρυθμοί του Γιώργου Μουζάκη. Γενικά ένα σύνολο που θα μπορούσε να το ζηλέψη η καλύτερη ξένη ταινία.
Με το νέο του φιλμ ο Σακελλάριος εγκαινιάζει ένα καινούργιο είδος στην ελληνική οθόνη: την κινηματογραφική μουσική κωμωδία [Σημείωση του Rena Fan: πόσες ταινίες θα διεκδικήσουν πια αυτά τα πρωτεία; Και το Χαρούμενο ξεκίνημα του Ντίνου Δημόπουλου ήταν άρτια μουσική κωμωδία έως και μιούζικαλ, αλλά και οι Πρωτεουσιάνικες περιπέτειες είχαν πολλά στοιχεία μουσικής κωμωδίας...], δοσμένη όμως μ' ένα τρόπο ανάλαφρο, κεφάτο, δροσερό και πρωτότυπο, ενώ παράλληλα αδιαφόρησε τελείως για την μεγάλη αρρώστεια του κινηματογράφου μας: Την "βεντέττα" ή τον "βεντέττο". Στο έργο δεν υπάρχει η "μία" ή ο "ένας" γύρω από τους οποίους κινούνται πρόσωπα και γεγονότα. Είναι μια "κωμωδία συνόλου", όπου εκτός από τους "βετεράνους" του είδους, τον Βασίλη Αυλωνίτη, την Ρένα Βλαχοπούλου, τον Νίκο Ρίζο--που κι αυτοί εμφανίζονται ανανεωμένοι και καινούργιοι--συμπρωταγωνιστούν η γεμάτη φινέτσα Φλωρέττα Ζάννα, η χαριτωμένη Μπέμπη Κούλα, ο διαρκώς εξελισσόμενος Ανδρέας Ντούζος, ο Γιώργος Γαβριηλίδης, η Μαρίκα Κρεββατά, ο Σταύρος Παράβας και κάποιος που είναι ακόμα μια μεγάλη έκπληξις: ο Γιάννης Βογιατζής, ο "μοντέρνος τραγουδιστής", που εδώ κρατάει ρόλο βασικού ηθοποιού με αξιοζήλευτη ωριμότητα και χάρη.
Μια πολύ ευχάριστη παρουσία έχουν στο έργο οι αδελφές Έρρικα και Μαργαρίτα Μπρόγιερ--γνωστές από τις εμφανίσεις τους στα "Αστέρια" της Γλυφάδας--οι οποίες στην ταινία τραγουδώντας, χορεύοντας και παίζοντας τον ρόλο τους θυμίζουν τις αδελφές Κέστλερ.
Αυτά για την νέα ελληνική ταινία "Όταν λείπη η γάτα..." που θα προβληθή την άλλη Δευτέρα 19 Μαρτίου στους 6 μεγαλύτερους κινηματογράφους Α' προβολής, συγχρόνως με τον Πειραιά, την Θεσσαλονίκη και άλλες μεγάλες επαρχιακές πόλεις. Δεν χρειάζεται να συμπληρώσουμε τίποτα άλλο εκτός από την θερμή σύσταση "να το δήτε οπωσδήποτε". Είναι μια ταινία που δεν πρέπει να την χάσετε ακριβώς για να διαπιστώσετε τι μπορεί να επιτύχη ένας άξιος σκηνοθέτης και μια φροντισμένη παραγωγή.
Μ.Φ.
Καθημερινή, 11-3-1962
 |
| Αποφασίστε αν θα δείτε την ταινία με βάση την ηλικία σας... Έθνος, 16-2-1962 Πάντως οι φιλοδοξίες της εταιρίας ήταν μεγάλες, καθώςη ταινία παίχτηκε σε δύο από τους πιο κεντρικούς κινηματογράφους Α' προβολής, το Ρεξ και τον Έσπερο. |
Προφανώς το Όταν λείπει η γάτα δεν είναι το αριστούργημα του Αλέκου Σακελλάριου (αυτό το παραδέχονται και οι πιο ένθερμοι υποστηρικτές του!) και βεβαίως ήρθε η επίσημη κριτική της Ροζίτας Σώκου στην Καθημερινή, μετά την πρεμιέρα της ταινίας, αλλά και οι κριτικές άλλων εφημερίδων για να... βάλουν τα πράγματα στη θέση τους--μόνο που όπως συνήθως συνέβαινε με τις ελληνικές κωμωδίες της περιόδου εκείνης την τοποθέτησαν σε χαμηλότερη θέση από ό,τι της άξιζε.
 |
| Ξεχωριστά διαφημίστηκε το ντεμπούτο του Γιάννη Βογιατζή στην υποκριτική Έθνος, 17-2-1962 |
Η Ροζίτα Σώκου λοιπόν συγκρίνοντας την ταινία με το Μην ερωτεύεσαι το Σάββατο του Βασίλη Γεωργιάδη που προβλήθηκε επίσης εκείνη την εβδομάδα στην Αθήνα και που, κατά τη γνώμη της, ήταν γρήγορο εργάκι με κινηματογραφικές αρετές, έκρινε πως ο Σακελλάριος διάλεξε τον "καθαρά επιθεωρησιακό" δρόμο, και παρά την άνεση του σκηνοθέτη το Όταν λείπει η γάτα δεν διέθετε κινηματογραφικές αρετές. Ωστόσο, "προκαλεί ασυγκράτητα γέλια, κυρίως χάρις στο παίξιμο δύο άσσων του ελαφρού μας θέατρου, της Ρένας Βλαχοπούλου και του Βασίλη Αυλωνίτη". Η Σώκου έκρινε επίσης πως η εμφάνιση του Γιάννη Βογιατζή ήταν μεν συμπαθητική αλλά δεν έλυνε το πρόβλημα του ελληνικού κινηματογράφου που "πάσχει αγιάτρευτα από έλλειψη νεαρών πρωταγωνιστών" (Καθημερινή, 21-3-1962). Για επιθεωρησιακό παίξιμο μίλησε φυσικά και η Εστία: "οι πρωταγωνιστούντες ηθοποιοί--Β. Αυλωνίτης, Ρ. Βλαχοπούλου και Ν. Ρίζος--παίζουν μεν με πολύ κέφι, αλλ' εκ λάθους της σκηνοθεσίας, αντιγράφουν κινήσεις, χειρονομίας και εκφράσεις των επιθεωρησιακών έργων του ελαφρού θεάτρου, εις τα οποία, συνήθως, πρωταγωνιστών". Συνολικά: "μετριωτάτη κωμωδία" που "γέμει χονδροκομμένων αστείων". (Εστία, 20-3-1962). Ο Κώστας Σταματίου στην Αυγή (21-2-1962) θεωρεί πως το έργο είναι γυρισμένο "χωρίς πολύ μπρίο" και ξεχωρίζει μόνο τον Βασίλη Αυλωνίτη. Στο ίδιο μήκος κύματος και ο Γ. Π. Σαββίδης στο Βήμα: "Η ισχνότερη ταινία του κ. Αλέκου Σακελλάριου θα μπορούσε να τιτλοφορήται ακριβέστερα: 'Όταν λείπη το κέφι...'"
 |
| Μήπως τελικά ο "βεντέττος" της ταινίας είναι ο Αλέκος Σακελλάριος; Τα Νέα, 19-2-1962 |
Πιο επιεικής, όπως είναι αναμενόμενο, είναι ο Αχιλλέας Μαμάκης: σαφώς μιλάει για ταινία "χωρίς αξιώσεις που βλέπεται απλώς συμπαθητικά": μάλιστα, στο πρώτο μέρος [σημείωση Rena Fan: στο οποίο εμφανίζεται περισσότερο η Ρένα!] "η πλοκή εκτυλίσσεται κατά τρόπον που προσελκύει", αλλά στο δεύτερο "τα πράγματα μπλέκονται έτσι που παίρνουν μια αρκετά απίθανη μορφή". Ωστόσο:
Ο Αλέκος Σακελλάριος χρησιμοποιεί το επιτελείο της ερμηνείας κατά τρόπο που το μπρίο αντισταθμίζει μερικά από τα μειονεκτήματα του μύθου. Παίζουν πολύ κεφάτα και ικανοποιητικά ο Βασίλης Αυλωνίτης, η Ρένα Βλαχοπούλου, ο Νίκος Ρίζος και η σταθερά εξελισσομένη Μπέμπη Κούλα. Ό,τι πρέπει ο Ανδρέας Ντούζος καθώς κι ο Γιώργος Γαβριηλίδης. Η Μαρίκα Κρεββατά δεν έχει ευκαιρία για κάτι το ιδιαίτερο. Η Φλωρέττα Ζάννα είναι έξω από το κλίμα της κωμωδίας και ο δημοφιλής καλλιτέχνης του τραγουδιού Γιάννης Βογιατζής κάνει απόπειρα να δώση κι ένα παρών ηθοποιού που όμως δεν τελεσφορεί.
Έθνος, 20-3-1962
 |
| Ξεχωριστή διαφημιστική καταχώριση και για τα τραγούδια του Γιώργου Μουζάκη με "μπηχτές" για τον Μάνο Χατζιδάκι που είχε κηρύξει "πόλεμο" στο ελαφρό τραγούδι και τον Μίκη Θεοδωράκη που είχε μελοποιήσει τον Επιτάφιο του Γιάννη Ρίτσου Έθνος, 17-2-1962 |
Στη μουσική και τα τραγούδια του Γιώργου Μουζάκη στάθηκαν μόνο Μαμάκης ("πολύ ενδιαφέρουσα και κεφάτη μουσική" και η Σώκου (τραγούδια "ζωηρά και γεμάτα κέφι") και εδώ που τα λέμε σημείωσαν πολύ μεγαλύτερη επιτυχία από την ίδια ταινία (ειδικά το "Σ' αγαπώ σ' όλες τις γλώσσες" με τον Βογιατζή και το "Ας πάει και το παλιάμπελο" με τη Ρένα), η οποία είχε μάλλον μέτρια εισπρατική επιτυχία (κατέκτησε μόλις την 22η θέση, ανάμεσα σε 62 ταινίες, κόβοντας μόνο 33.133 εισιτήρια--την πρωτιά την είχε ο Κατήφορος του Γιάννη Δαλιανίδη με 161.331 εισιτήρια). Κρίμα, γιατί διαφημίστηκε αρκετά, με διάφορες καταχωρίσεις στον Τύπο (πέρα από την πληρωμένη... παρουσίαση στην Καθημερινή) και με δημοσιεύματα που τόνιζαν το τεχνικό επίτευγμα της παραγωγού εταιρίας: ολοκλήρωσε την ταινία μέσα σε έναν μόνο μήνα (για την ακρίβεια... σαράντα μέρες!), ενώ είχε ήδη εκδηλώσει ενδιαφέρον ένας γερμανικός τηλεοπτικός σταθμός για να την εντάξει στο πρόγραμμά του!
 |
| Σε δύο σελίδες των Νέων εκτείνεται η διαφήμιση του Όταν λείπει η γάτα δύο μέρες πριν την πρεμιέρα... |
Σε κάθε περίπτωση το Όταν λείπει η γάτα παραμένει μια ευχάριστη κωμωδία με ωραίες ερμηνείες. Επιπλέον παραμένει η ταινία που πρώτη έδειξε σε ποιον περίπου δρόμο έπρεπε να κινηθεί η κινηματογραφική περσόνα της Ρένας Βλαχοπούλου που την επόμενη σεζόν, φυσικά, αξιοποιήθηκε υποδειγματικά από τον Γιάννη Δαλιανίδη. Επίσης αξίζει να θυμίσουμε πως το Όταν λείπει η γάτα έχει πολύ ενδιαφέρουσα προϊστορία κινηματογραφική και θεατρική. Επρόκειτο να γυριστεί δύο χρόνια νωρίτερα από τη Φίνος Φιλμ με πρωταγωνιστές τον Αυλωνίτη, τη Βλαχοπούλου, τον Δημήτρη Παπαμιχαήλ και τον Ανδρέα Μπάρκουλη, και παρόλο που δεν είχε ανακοινωθεί το όνομα της πρωταγωνίστριας είναι σχεδόν σίγουρο ότι ο Σακελλάριος θα χρησιμοποιούσε την τότε σύντροφό του Μπέμπη Κούλα (άγνωστο γιατί "σκάλωσε" το όλο εγχείρημα, αλλά ο Rena Fan υπέθεσε ότι θα είχε αντιρρήσεις η Αλίκη Βουγιουκλάκη!)
 |
| Από τη συλλογή θεατρικών προγραμμάτων του Τμήματος Παραστατικών Τεχνών του ΕΛΙΑ/ΜΙΕΤ |
Η θεατρική του προϊστορία όμως είναι ακόμα πιο ενδιαφέρουσα. Όπως έγραψαν τα έντυπα το 1962, η ταινία βασιζόταν στη θεατρική κωμωδία Το ρομάντσο μιας καμαριέρας (άλλωστε αυτός επρόκειτο να είναι αρχικά και ο τίτλος της ταινίας) που είχε παιχτεί μαζί με την επιθεώρηση Εδώ Αθήναι στο Ακροπόλ, τότε που ο Βασίλης Μπουρνέλλης επέμενε να παρουσιάζει δύο έργα σε μία παράσταση (σεζόν 1957-58). Τους κωμικούς ρόλους των Αυλωνίτη, Βλαχοπούλου, Γαβριηλίδη, Κρεββατά και Ρίζου ερμήνευαν αντίστοιχα ο Χρήστος Ευθυμίου, η Νίτσα Τσαγανέα, ο Γιώργος Δάνης, η Πόπη Μέγγουλα και ο Νίκος Φέρμας, ενώ στους ρόλους των νεότερων χαρακτήρων εμφανίζονταν η Μαίρη Χρονοπούλου (τη διαδέχτηκε η Ζάννα), η Αλίκη Γεωργούλη (Μπ. Κούλα), ο Νίκος Καζής (Βογιατζής) και ο Αλέκος Αλεξανδράκης (Ντούζος).
 |
| Από τη συλλογή θεατρικών προγραμμάτων του Αλκ. Μαργαρίτη που φυλάσσεται στο Τμήμα Παραστατικών Τεχνών του ΕΛΙΑ/ΜΙΕΤ |
Ωστόσο, όπως με πληροφόρησε η θεατρολόγος Κατερίνα Καρρά (μέλος του Ειδικού Εκπαιδευτικού Προσωπικού του Τμήματος Θεατρικών Σπουδών του ΕΚΠΑ), το πρώτο ανέβασμα της κωμωδίας αυτής είχε πραγματοποιηθεί αρκετά νωρίτερα, το 1946 από τον θίασο της Μαρίκας Κοτοπούλη στο Ρεξ, με τον τίτλο Φλερ ντ' αμούρ! Εκείνη κι αν ήταν ενδιαφέρουσα διανομή: Βασίλης Λογοθετίδης (Αυλωνίτης), Νίτσα Τσαγανέα (και πάλι στον ρόλο της Βλαχοπούλου), Ρίτα Μυράτ (Μπ. Κούλα), Λάμπρος Κωνσταντάρας (Βογιατζής), Δημήτρης Μυράτ (Ντούζος), Καίτη (η Κάκια άραγε;) Παναγιώτου (Ζάννα), Γκίκας Μπινιάρης (Γαβριηλίδης) και "εκτάκτως η Άννα Καλουτά", έτσι χωρίς ρόλο, και κρίνοντας από τις κριτικές που εντόπισα, μάλλον εκτελούσε κάποιο νούμερο στο κέντρο διασκέδασης... Στην κριτική του στη Βραδυνή ο Γιάννης Φερμάνογλου εντοπίζει την προϊστορία του Φλερ ντ' αμούρ στη βιεννέζικη κομεντί Μικρή Κωμωδία που είχε παρουσιάσει έναν χρόνο πριν η κυρία Κατερίνα με τον τίτλο Της νύχτας τα καμώματα (και αν θέλουμε να πάμε ακόμα πιο πίσω, ο Κώστας Σταματίου στην κριτική του Όταν λείπει η γάτα εντοπίζει τις ρίζες της υπόθεσης στον Μαριβώ...). Ε, κάπου εδώ μπορούμε να πούμε "Ας πάει και το παλιάμπελο, δεν νοιάζομαι σταλιά" πόσο βαθιές είναι οι ρίζες του έργου και να αφεθούμε απενοχοποιημένα στο χαριτωμένο φιλμ Όταν λείπει η γάτα, τις ατάκες του Αυλωνίτη ("Μωρή απ' το νησί θα 'ρθούνε με αυτοκίνητο;") και της Ρένας ("Α, νησί είναι η Αίγινα; Είναι να πούμε όπως λέμε η Λειβαδιά;") και τα όμορφα τραγούδια του Γιώργου Μουζάκη...
 |
| Νίκος Ρίζος, Ρένα Βλαχοπούλου, Βασίλης Αυλωνίτης, Μπέμπη Κούλα στο Όταν λείπει η γάτα Από τη συλλογή φωτογραφιών του Τμήματος Παραστατικών Τεχνών του ΕΛΙΑ/ΜΙΕΤ |
Η παρούσα ανάρτηση, όπως και όλα τα κείμενα που δημοσιεύονται στο ιστολόγιο αυτό, είναι αποτέλεσμα προσωπικής έρευνας. Είναι υποχρεωτική η ρητή αναφορά στο ιστολόγιο, όταν χρησιμοποιείται υλικό από τις αναρτήσεις του.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου