Στις 6 Ιουλίου 1955 μεταδόθηκε από το Εθνικό Πρόγραμμα του ΕΙΡ η τέταρτη εκπομπή της σειράς Η ιστορία της ελληνικής επιθεωρήσεως, που ήταν η πρώτη στην οποία συμμετείχε και η Ρένα Βλαχοπούλου.
 |
| Η Ρένα Βλαχοπούλου σε φωτογραφία του 1955, την εποχή που συμμετείχε στην εκπομπή του Εθνικού Ιδρύματος Ραδιοφωνίας (ΕΙΡ) Η Ιστορία της Ελληνικής Επιθεωρήσεως |
Η σειρά είχε ξεκινήσει να μεταδίδεται την Τετάρτη 18 Μαΐου. Τα κείμενα των εκπομπών έγραφαν, με βάση τα απομνημονεύματα του επιθεωρησιογράφου Αντώνη Βώττη, ο Νέστορας Μάτσας και ο Κώστας Ασημακόπουλος, με τη συνεργασία του Γιώργου Ασημακόπουλου. Μουσικός υπεύθυνος της εκπομπής ήταν ο σπουδαίος Κώστας Γιαννίδης, υπό τη διεύθυνση του οποίου η ορχήστρα ελαφράς μουσικής του ΕΙΡ πραγματικά πετούσε. Τη ραδιοσκηνοθεσία υπέγραφε ο Κώστας Κροντηράς και την τεχνική επιμέλεια ανέλαβε ο Βασίλης Κροντηράς, ο οποίος σύμφωνα με τον Αχ. Μαμάκη, πραγματοποιούσε στερεοφωνικές εγγραφές. Η εκπομπή, που μεταδιδόταν κάθε δεκαπέντε μέρες και είχε διάρκεια 75 λεπτά, παρουσίαζε τραγούδια, κυρίως, από τις επιθεωρήσεις που ανέβηκαν στην Ελλάδα από το 1894 ως το 1908 αλλά και εξωθεατρικά τραγούδια της ίδιας περιόδου. Ανάμεσα στα τραγούδια των επιθεωρήσεων ακούγονταν κείμενα για τους συγγραφείς, τις/τους ηθοποιούς και γενικότερα το θέατρο της εποχής εκείνης, θεατρικά ανέκδοτα, απαγγελίες στίχων (πχ. του Γεωργίου Σουρή ή του Αχιλλέα Παράσχου) και δραματοποιημένες συζητήσεις των θεατών των παραστάσεων. Οι διάλογοι που συνόδευαν τα τραγούδια δεν ήταν, συνήθως, οι αυθεντικοί από τα νούμερα των επιθεωρήσεων, όπως διαπίστωσα συγκρίνοντάς τους με τις εκδόσεις των κειμένων κάποιων από τις επιθεωρήσεις αυτές από τον Θεόδωρο Χατζηπανταζή και τη Λίλα Μαράκα. Ήταν είτε μια συντομευμένη εκδοχή τους είτε κάποια κείμενα που είχαν γραφτεί ειδικά για την εκπομπή. Τα τραγούδια όμως στηρίζονταν, όπως επίσης διαπίστωσα μέσα από την έρευνα, στις αυθεντικές παρτιτούρες που εκδίδονταν στις αρχές του αιώνα και αποτελούσαν το μόνο μέσο διάδοσης των τραγουδιών, αφού ραδιόφωνο δεν υπήρχε και οι δίσκοι ήταν ελάχιστοι. Η ενορχηστρωτική εργασία του Κώστα Γιαννίδη ήταν, φυσικά, υποδειγματική...
Η πρώτη εκπομπή ασχολήθηκε με την πρώτη ελληνική επιθεώρηση, το Λίγο απ' όλα του Μίκιου Λάμπρου που ανέβηκε το 1894. Στην εκπομπή συμμετείχαν ο Χριστόφορος Νέζερ, ο Χρήστος Ευθυμίου, η Μαίρη Λεκκού, ο Λιάκος Χριστογιαννόπουλος, ο Μιχάλης Μπούχλης, η Αλίκη Ζωγράφου και η Κ. Δέππου. Τα συνδετικά κείμενα διάβασαν ο Δημήτρης Μυράτ και η Μιράντα. Στις επόμενες εκπομπές παρουσιάστηκαν αποσπάσματα από τις ιστορικές επιθεωρήσεις Παναθήναια 1907, Παναθήναια 1908 και Κινηματογράφος 1908 αλλά και τη λιγότερο γνωστή επιθεώρηση Εδώ κι εκεί του 1905. Από τις εκπομπές παρέλασε η αφρόκρεμα του ελαφρού μουσικού θεάτρου της εποχής: η Σωτηρία Ιατρίδου, ο Μιχάλης Κοφινιώτης, η Μαρίκα Νέζερ, η Μαρίκα Κρεββατά, ο Γιώργος Γαβριηλίδης, ο Κούλης Στολίγκας, ο Νίκος Σταυρίδης, η Ξένη Δράμαλη, ο Γιάννης Γκιωνάκης, η Ζωή Μάγγου, η Ρίτα Μουσούρη, ο Γιώργος Πλούτης και άλλες, και άλλοι. Εκτός από τον Μυράτ και τη Μιράντα, σε αφηγήσεις ακούστηκε και ο Γιώργος Παππάς.
 |
| Φωτογραφία από την ηχογράφηση της πρώτης εκπομπής που πραγματοποιήθηκε στις 13 Μαΐου 1955. Η κάθε εκπομπή ηχογραφούνταν συνήθως την Παρασκευή πριν τη μετάδοσή της. |
Ζωντάνεψαν ξανά, ραδιοφωνικώς αυτή τη φορά, τραγούδια όπως "Η κυρά μας η δασκάλα" (που τραγουδούσε η μικρούλα Μαρίκα Κοτοπούλη στο Λίγο απ' όλα), "Η νέα γυναίκα" (επίσης σουξέ της Κοτοπούλη που αναβίωσε έξοχα η Σωτηρία Ιατρίδου), "Η καρτ ποστάλ", "Οι τηλεφωνήτριες", "Η Ζωρζέτ", "Η δικαιοσύνη", "Οι Φίφτυ Του" και άλλα πολλά. Ιδιαίτερα συγκινητικές στιγμές θεωρήθηκαν η αναβίωση παλιών επιθεωρησιακών τραγουδιών από τους πρώτους διδάξαντες: έτσι, ο Χριστόφορος Νέζερ απέδωσε το σόλο του "Στρατού", ενώ ο παλαίμαχος Μήτσος Μυράτ θύμισε στο κοινό τα σατιρικά τετράστιχα που απέδιδε ο ίδιος το καλοκαίρι του 1908 στο παλιό θέατρο Ομονοίας...
 |
| Η Ρένα Βλαχοπούλου και ο Κούλης Στολίγκας το φθινόπωρο του 1955 στην ταινία Πρωτευουσιάνικες περιπέτειες. Λίγους μήνες πριν είχαν συνυπάρξει ως Ρουσκάγια και Τεν-τζε-ρέν σε νούμερο της επιθεώρησης Κινηματογράφος 1908 στην εκπομπή του ΕΙΡ Η ιστορία της ελληνικής επιθεώρησης |
Η Ρένα Βλαχοπούλου εντάχθηκε, όπως είπαμε, στην ομάδα της Ιστορίας της ελληνικής επιθεώρησης στην τέταρτη εκπομπή, που μεταδόθηκε σαν σήμερα, και περιλάμβανε τραγούδια και νούμερα της επιθεώρησης Κινηματογράφος 1908. Η Ρένα, σε εξαιρετική φωνητική φόρμα, τραγούδησε κεφάτα, μαζί με τον Γιώργο Γαβριηλίδη, το ντουέτο "Η Πιπίνα και ο Πιπίνος" ("Πιπίνα μου, αφρόπλαστη, αγάπη μου γλυκιά...") και το τραγούδι της Ρουσκάγια, της κινέζας που πουλούσε εκλεκτό τσάι (μεγάλη επιτυχία της Ροζαλίας Νίκα) (το ρεφρέν του encore η Ρένα το μοιράζεται με τον Κούλη Στολίγκα που υποδύεται τον Τεν-Τζε-Ρεν, τον κομπέρ του Κινηματογράφου). Στις επόμενες εκπομπές η Ρένα ερμήνευσε τραγούδια από τα Παναθήναια του 1908: μια σερενάτα, ντουέτο με τον Κώστα Μανιατάκη ("Η σκέψις μου σ' εσέ πετά"), "Τα καπέλα", απολαυστικό ομαδικό νούμερο με τον Γιώργο Γαβριηλίδη, τη Σωτηρία Ιατρίδου, τη Μαίρη Λεκκού κ.ά., την "Γκέισα" (επιτυχία της Μαρίκας Κοτοπούλη) και μία ξεσηκωτική "Ταραντέλα" (που είχε πρωτοτραγουδήσει η Αγγέλα Γαβριηλίδου, μητέρα του Γιώργου). Τέλος, ερμήνευσε υπέροχα την περίφημη "Μοδιστρούλα" του Αττίκ, το πρώτο τραγούδι που είχε γράψει ο κορυφαίος καλλιτέχνης.
 |
| Κώστας Μανιατάκης και Ρένα Βλαχοπούλου στα παρασκήνια του θεάτρου Κυβέλης λίγους μήνες πριν συνυπάρξουν και στους ραδιοθαλάμους του ΕΙΡ για τις ανάγκες της εκπομπής Η ιστορία της ελληνικής επιθεώρησης |
Και ενώ, σύμφωνα με τα δημοσιεύματα, η εκπομπή γνώριζε μεγάλη επιτυχία και το κοινό έστελνε στους συντελεστές της εκπομπής πληροφορίες και υλικό για τις επόμενες εκπομπές και οι συντελεστές αποφάσισαν να ετοιμάσουν αντίστοιχες εκπομπές για την ιστορία της οπερέτας αλλά και του ελληνικού κινηματογράφου, η Ιστορία της ελληνικής επιθεώρησης σταμάτησε να μεταδίδεται, για ανεξερεύνητους ως τώρα λόγους, μετά την έβδομη εκπομπή (που μεταδόθηκε στις 18 Αυγούστου 1955). Το ευτύχημα είναι ότι και οι εφτά εκπομπές που μεταδόθηκαν σώζονται στο αρχείο της ΕΡΤ. Η σειρά μεταδόθηκε ολόκληρη για τελευταία φορά το καλοκαίρι του 1992, στην τότε ΕΡΑ-2, σε επιμέλεια του Αλέξη Ζήρα, ο οποίος πήρε μάλιστα και μια συνέντευξη από τον Νέστορα Μάτσα, στην οποία του ζήτησε να θυμηθεί στιγμές από την προετοιμασία της εκπομπής. Έκτοτε έχουν μεταδοθεί κάποια μεμονωμένα τραγούδια σε εκπομπές του Σιδερή Πρίντεζη, ενώ δύο ηχογραφήσεις βρήκαν τον δρόμο για τη δισκογραφία: "Η νέα γυναίκα" με την Ιατρίδου, αν και υπέστη επεξεργασία για να θυμίζει ηχογράφηση των 78 στροφών, πέρασε στις 33 στροφές, σε μια συλλογή με ελαφρά τραγούδια του μεσοπολέμου, ενώ "Η μοδιστρούλα" με τη Ρένα Βλαχοπούλου (σε κακή όμως ποιότητα) συμπεριλήφθηκε σε αρκετά CD της FM Records. Η ιστορία της ελληνικής επιθεώρησης είναι από εκείνες τις εκπομπές που η ΕΡΤ θα όφειλε να έχει από χρόνια ψηφιοποιήσει και διαθέσει στην ιστοσελίδα του αρχείου της, καθώς πρόκειται για μοναδικό ντοκουμέντο τόσο της εποχής την οποία εξιστορεί όσο και της εποχής στην οποία ηχογραφήθηκε...
Η παρούσα ανάρτηση, όπως και όλα τα κείμενα που δημοσιεύονται στο ιστολόγιο αυτό, είναι αποτέλεσμα προσωπικής έρευνας. Είναι υποχρεωτική η ρητή αναφορά στο ιστολόγιο, όταν χρησιμοποιείται υλικό από τις αναρτήσεις του.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου