Στις 29 Δεκεμβρίου 1969 ξεκίνησε η προβολή της ταινίας του Γιάννη Δαλιανίδη Η Παριζιάνα με πρωταγωνίστρια φυσικά τη Ρένα Βλαχοπούλου. Η ταινία σηματοδοτούσε τη μεγάλη επιστροφή της Ρένας στη Φίνος Φιλμ, έπειτα από την τριετή αποστασία της στον οργανισμό Καραγιάννης-Καρατζόπουλος. Μάλιστα, η Παριζιάνα κονταροχτυπήθηκε στην πρεμιέρα της με μια ταινία του οργανισμού εκείνου, το Ησαΐα, μη χορεύεις με τον φίλο, γείτονα και παλιό συνεργάτη της Ρένας Λάμπρο Κωνσταντάρα.
Νομίζω θα ήταν ενδιαφέρον να δούμε πώς υποδέχτηκαν οι κριτικοί της εποχής την Παριζιάνα. Θα ξεκινήσω από την αρνητική κριτική του Γιώργου Πηλιχού στα Νέα.
Για το ενδεχόμενο μήπως ο θεατής εκλάβη ως πραγματική Παριζιάνα την κεντρική ηρωίδα του φιλμ, ο δημιουργός του σπεύδει απ' το πρώτο-πρώτο πλάνο να κάνη την απαραίτητη διευκρίνιση: βάζει την πρωταγωνίστριά του να μοιράζη μούτζες, να λέη χαριτωμένες φράσεις σαν το "μωρή ψωριάρα" και να μαλλιοτραβιέται αγρίως με άλλα γύναια. Έτσι ο θεατής αντιλαμβάνεται επαρκώς ότι τα διαδραματιζόμενα δεν συμβαίνουν εις Παρισίους, αλλά εις τον Ποδονίφτην!... Ανακούφιση στην σάλα!
Ο Γιάννης Δαλιανίδης ονομάζει την ταινία του "μουσική φάρσα". Έχει μάλλον δίκιο... Με τη διαφορά πως η φάρσα γίνεται σε βάρος της έννοιας "κινηματογράφος". Γιατί ασφαλώς δεν είναι δυνατόν να αποτελή κινηματογράφο η χωρίς ίχνος οίστρου και πρωτοτυπίας μεταφορά στην οθόνη ασήμαντων επιθεωρησιακών νούμερων ή σκετς. Η "ταινία" σώζεται τελικά απ' το μπρίο της Βλαχοπούλου, την όμορφη παρουσία της Έρρικα Μπρόγιερ, τα "σπασίματα" του κ. Εξαρχάκου (πάντα γελάει το κοινό με τοιούτου είδους καμώματα) και από τις γραφικές "καρτ-ποστάλ" της Μυκόνου... Και μ' αυτή την ταινία, το κοινό της "Έλλης", όπου την είδαμε, έδειχνε να διασκεδάζη...
Γιώργος Πηλιχός
Τα Νέα, 30-12-1969
Βέβαια, σκέφτομαι ότι αυτήν ακριβώς τη λέξη, "οίστρος", χρησιμοποίησε είκοσι χρόνια μετά, τον Δεκέμβρη του 1989, ο Παναγιώτης Τιμογιαννάκης σε μια κριτική του στον Ταχυδρόμο για να περιγράψει τη δημιουργική διάθεση του Δαλιανίδη στην Παριζιάνα...
Αντίθετα από τον Τιμογιαννάκη, στα χρόνια του '80 και του '90 ήταν πολύ αυστηρή (έως και άδικη) με τον Δαλιανίδη η Μαρία Παπαδοπούλου των Νέων. Κι όμως για την Παριζιάνα είχε γράψει μια καλή κριτική στο Έθνος, στην οποία διαφωνεί με τον Πηλιχό ως προς τη χρήση του όρου "φάρσα" για την ταινία:
Έγχρωμη θεαματική μουσική φάρσα χαρακτηρίζει την ταινία του ο Γιάννης Δαλιανίδης. Δεν συμφωνούμε. Τουλάχιστον ως προς την "σημασία" που έχει πάρει στον ελληνικό κινηματογράφο η λέξις "φάρσα", συνώνυμο πλέον παντός είδους "χυδαιότητος". Αντίθετα η νέα ταινία του δημιουργού των εγχωρίων μιούζικαλ είναι χαριτωμένη, έχει διακριτικότητα, λάμψι, καλό γούστο. Κινείται με άνεσι σ' ένα χώρο-παγίδα, όπως είναι ο χώρος των επιδείξεων της υψηλής ραπτικής στα μεγάλα τουριστικά θέρετρα. Η γενική αισθητική στάθμη διακρίνει τόσο τα επί μέρους κομμάτια, που σ' ένα επιδέξιο μοντάζ συνθέτουν την ελεύθερη ρυθμική επίδειξι μοντέλων στην Μύκονο, όσο και γενικά τις εικόνες με φόντο το ασβεστένιο τοπίο του αιγαιοπελαγίτικου νησιού. Ραχοκοκκαλιά του θέματος είναι η διασκεδαστική περιπέτεια της Πελαγίας, συνοικιακής ράφτρας, η οποία μεταμορφώνεται σε δημιουργό της παρισινής ωτ-κουτύρ. Τα απρόοπτα, οι κωμικές περιπλοκές και οι καταστάσεις συνθέτουν τη διασκεδαστική βάσι, που χρησιμεύει σαν αφετηρία για μουσικά, χορευτικά, θεαματικά και τραγουδιστικά ιντερμέδια. Η πάντα έκτακτη Ρένα Βλαχοπούλου, ο σπαρταριστός Εξαρχάκος, ο Κώστας Καρράς, η Έρικα Μπρόγιερ, ο Καλυβωκάς κ.ά. μοιράζονται τους κύριους ρόλους και η Μαρινέλλα και ο Πουλόπουλος τα τραγούδια του Μίμη Πλέσσα.
Μαρία Παπαδοπούλου
Έθνος, 30-12-1969
 |
| Ρένα Βλαχοπούλου και Δημήτρης Καλλιβωκάς στην Παριζιάνα Φωτογραφία από το αρχείο της Φίνος Φιλμ |
Και άλλη μία θετική κριτική, που έγραψε ο Νέστορας Μάτσας στη Βραδυνή:
"Η ΠΑΡΙΖΙΑΝΑ"
ή Τι τραβάνε οι μοδίστρες!...
Ο Γιάννης Δαλιανίδης με τις πολύτιμες ευλογίες της "Φίνος Φιλμς" εισήγαγε στην εγχώρια κινηματογραφική αγορά το είδος της μουσικοχορευτικής κωμωδίας, όπου με βάσι έναν διασκεδαστικό και απλοϊκό καμβά πλέκεται ένα ψυχαγωγικό γαϊτανάκι και ακούγονται μερικά τραγουδάκια στους ρυθμούς της μόδας. Το "είδος" άρεσε και πέτυχε εμπορικά, σε σημείο που να καθιερωθή και να "πιάση". Η "Παριζιάνα", με την οποία πραγματοποιεί την πρώτη της εφετεινή κινηματογραφική εμφάνισι η αειθαλής Ρένα Βλαχοπούλου, ανήκει σ' αυτή την κατηγορία... Μ' ένα πρόσχημα υποθέσεως πολλά διαπράττονται, ενώ η Ρένα Βλαχοπούλου βρίσκει την ευκαιρία να αλωνίση παίζοντας, τραγουδώντας κι αυτοσχεδιάζοντας. Μοδίστρα γειτονιάς, βρίσκει τον μπελά της με τις διάφορες ανοικονόμητες πελάτισσές της που δε μένουν ποτέ ευχαριστημένες. Τότε καταστρώνονται τα μεγάλα σχέδια και η Πελαγία, που δεν ξέρει ούτε πού πέφτει ακριβώς το Παρίσι, γίνεται... Πελαζί για να κλείση η μουσικοχορευτική φάρσα με μια "αποθέωση" ασμάτων και χορών σε όλους τους μοντέρνους ρυθμούς.
Ο ψυχαγωγικός στόχος της ταινίας--που είναι και ωραία φωτογραφημένη από τον Νικο Γαρδέλη--πετυχαίνεται ικανοποιητικά, συνεργούντων του Μίμη Πλέσσα που έγραψε τη μουσική και τα τραγούδια (πολύ ωραίο το "Αθάνατο νερό") και του Γιάννη Φλερύ που "κίνησε" τα χορευτικά. Φυσικά και το... τρόπαιο ανήκει κατά κύριο λόγο στην Πελαγία ή Ρένα Βλαχοπούλου που διοχετεύει στο θεατή το εκρηκτικό κέφι της απ' την πρώτη σκηνή πριν από τους τίτλους ως το φινάλε. Πολύ ευγενική η παρουσία της 'Ερρικας Μπρόγερ που δείχνει αξιοπρόσεκτη κινηματογραφική άνεσι.
Νέστορας Μάτσας
Βραδυνή, 30-12-1969
Δεν έχω ακόμα ανακαλύψει πότε και για πόσο καιρό υπήρχε η σκέψη να ονομάζεται η ταινία Παριζιάνα απ' τα Τρίκαλα. Το εντυπωσιακό είναι πως όλες οι αφίσες της ταινίας (τέσσερις, αν θυμάμαι καλά) που έχουν φτάσει στις μέρες μας έχουν αυτόν τον τίτλο.
 |
| Πηγή: www.wikipedia.gr |
Η Φίνος Φιλμ έστειλε φυσικά φωτογραφίες στον Τύπο για να διαφημίσει την ταινία. Φυσικά τα κείμενα που συνόδευαν αυτές τις φωτογραφίες ήταν ενίοτε εντελώς άσχετα, όπως στην περίπτωση του κειμένου που συνόδευε την παρακάτω φωτογραφία στο 1400ό τεύχος του Ρομάντσου που κυκλοφόρησε στις 28 Δεκεμβρίου 1969.
Το 13άρι της τέχνης
Άλλοι γυρεύουν την τύχη στα χαρτιά, άλλοι στα ζάρια ή στα λαχεία κι άλλοι... στο Προ-Πό.
Έτσι και η Ρένα Βλαχοπούλου, η Έρρικα Μπρόγιερ και ο Χρόνης Εξαρχάκος ψάχνουν να δουν αν έπιασαν δεκατριάρι...
Κι όμως, το έχουν ήδη πιάσει. Γιατί, γι' αυτούς, δεκατριάρι πρέπει να θεωρήται η επιτυχία τους στην σκηνή και στην οθόνη, στο πάλκο και την ζωή.
Η Ρένα παίζει, βέβαια, πού και πού χαρτιά, έτσι για να περνάη η ώρα. Ξέρει, όμως, ότι αυτού του είδους τα παιχνίδια δεν χαρίζουν, μόνον... δανείζουν...
Ρομάντσο, 28-12-1969
Η ταινία δημοσιεύτηκε και ως φωτορομάντζο σε συνέχειες στον Οικογενειακό Θησαυρό (συνηθιζόταν αυτό τότε).
Το κείμενο των φωτορομάντζων αυτών συνήθως ακολουθούσε πιστά το σενάριο της ταινίας. Συνεπώς, οι ατάκες που υπάρχουν για την ίδια αυτή τη σκηνή που σχολίαζε και το Ρομάντσο με κάνουν να πιστεύω ότι πρόκειται για ατάκες που για κάποιον λόγο κόπηκαν στο τελικό μοντάζ (αν προσέξει κανείς/καμιά την ταινία θα δει ότι οι ηθοποιοί γελούν σαν να έχει προηγηθεί κάποιο αστείο που εμείς δεν έχουμε δει...):
ΓΙΑ ΝΑ ΤΗ ΔΟΚΙΜΑΣΗ Η ΕΛΕΝΗ ΤΗΣ ΖΗΤΑ ΝΑ ΜΕΤΑΦΡΑΣΗ ΜΕΡΙΚΕΣ ΛΕΞΕΙΣ:
--Τα νέα μου...
--Φοξ μούβιτον νιους.
--Η σκέψι μου γυρίζει...
--Λε καφάς... ντονέρ κεμπάπ. Όχι παίζουμε! Λοιπόν τι γίνεται; Τα λεφτά τελειώνουν.
--Αύριο φεύγουμε για Μύκονο. (σημείωση του Rena Fan: από αυτήν την ατάκα της Μπρόγιερ αρχίζει η σκηνή...)
Η Παριζιάνα είναι κατά τη γνώμη του Rena Fan η καλύτερη ταινία της Ρένας Βλαχοπούλου. Μπορεί να μην έχει το γερό σεναριακό υπόβαθρο του έργου του Δημήτρη Ψαθά, αλλά δίνει την ευκαιρία στη Ρένα Βλαχοπούλου να λάμψει με δολοφονικές κωμικές ατάκες ("Σούζυ, τρως, και ψεύδεσαι και τρως", "Φτάσαμε Λάρισα", "Αμ δεν προσέεεε..."), τραγούδι και χορό (χορεύει "σοβαρά" και "κωμικά" στο ίδιο τραγούδι, το "Θέλω πολύ"). Το κοινό εκτίμησε όλες αυτές τις αρετές της ταινίας και της χάρισε την 6η θέση (ανάμεσα σε 99 ταινίες) με 554.428 εισιτήρια στην πρώτη προβολή σε Αθήνα και Πειραιά, ενώ το Ησαΐα, μη χορεύεις δεν τα πήγε το ίδιο καλά: κατέκτησε την 29η θέση με 248.927 εισιτήρια (την πρώτη θέση είχε κατακτήσει Η δασκάλα με τα ξανθά μαλλιά με την Αλίκη Βουγιουκλάκη, που έκοψε 739.001 εισιτήρια).
 |
| Ρένα Βλαχοπούλου και Ρένα Πασχαλίδου στην Παριζιάνα Φωτογραφία από το αρχείο της Φίνος Φιλμ |
Δεν γνωρίζω αν έγινε κάποια επίσημη πρεμιέρα της ταινίας με την παρουσία των συντελεστών (ίσως αυτό να μη συνηθιζόταν πια στο τέλος της δεκαετίας του '60), ωστόσο αυτό σίγουρα δεν συνέβη το βράδυ της 29ης Δεκεμβρίου γιατί η Ρένα Βλαχοπούλου εκτελούσε χρέη κουμπάρας σε έναν καλλιτεχνικό γάμο. Για την ακρίβεια πάντρεψε την επιστήθια φίλη της Φίτσα (ή Σοφία) Ντάβου με τον Κώστα Χαραλαμπίδη.
 |
| Πηγή: Βραδυνή, 30-12-1969 |
Ποια ήταν η Φίτσα Ντάβου; Εντελώς συμπτωματικά είναι η πρώτη ηθοποιός που εμφανίζεται στην Παριζιάνα: είναι η πρώτη πελάτισσα με την οποία τσακώνεται άγρια η Πελαγία, πριν από τους τίτλους της ταινίας.
Η Φίτσα Ντάβου εμφανίστηκε σε άλλες δύο ταινίες με τη Ρένα Βλαχοπούλου. Είναι η υπηρέτριά της Λίας και του Σόλωνα στο Φωνάζει ο κλέφτης και η κολλητή φίλη της Ρένας στη Ζηλιάρα. Συνεργάστηκαν επίσης πολλές φορές στο θέατρο, ήδη από τα χρόνια της Κατοχής, και παρέμειναν φίλες μέχρι το τέλος της ζωής της Ρένας. Εξίσου κοντά στη Ρένα και τον Γιώργο Λαφαζάνη ήταν και ο Κώστας Χαραλαμπίδης--αν δεν κάνω λάθος, είχαν χωρίσει με τη Φίτσα Ντάβου, αλλά αυτό δεν επηρέασε τη σχέση και των δύο με τους κουμπάρους τους. Ο Κώστας Χαραλαμπίδης ήταν, θυμάμαι, παρών στην κηδεία του Γιώργου Λαφαζάνη, λυπημένος για την απώλεια του καλού του φίλου. Τέλος, υπενθυμίζω ότι η Φίτσα Ντάβου ήταν θεία του ηθοποιού Γιώργου Βογιατζή, ο οποίος, όπως είπαμε και παλιότερα, θυμόταν πώς η φίλη της θείας του, η γενναιόδωρη Ρένα Βλαχοπούλου του έστειλε χρήματα όταν εκείνος βρισκόταν απένταρος για σπουδές στο Παρίσι...
 |
| Ο Γιώργος Βογιατζής, η Ρένα Βλαχοπούλου και η Φίτσα Ντάβου Φωτογραφία από τον προσωπικό λογαριασμό του Γιώργου Βογιατζή στο Instagram |
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου