Τετάρτη 16 Ιουνίου 2021

Σαν σήμερα το 1968: Όνειρα απατηλά

Στις 16 Ιουνίου 1968 δόθηκε στο θέατρο του Εθνικού Κήπου η πρεμιέρα της επιθεώρησης Όνειρα απατηλά που παρουσίαζε ο θίασος Ρένας Βλαχοπούλου-Γιώργου Κωνσταντίνου-Νινής Τζάνετ με σύμπραξη του Γιώργου Κάππη. Τα κείμενα της επιθεώρησης έγραψαν ο Γιώργος Γιαννακόπουλος και ο Κώστας Νικολαΐδης, τις χορογραφίες και τη σκηνοθεσία (στο πρώτο μέρος) ο Μανώλης Καστρινός και τα σκηνικά και τα κοστούμια η Ριακόνι.


Ο Φάνης Κλεάνθης παρουσίασε στα Νέα τα νούμερα της επιθεώρησης. Στο νούμερο "Από την οθόνη στη σκηνή" η Ρένα Βλαχοπούλου υποδυόταν τις ηρωίδες τεσσάρων κινηματογραφικών επιτυχιών: τη Βιρτζίνια Γουλφ από την ταινία Ποιος φοβάται τη Βιρτζίνια Γουλφ, την Μπόνι από το Μπόνι και Κλάιντ και τις ηρωίδες των ταινιών Μάντεψε ποιος θα 'ρθει το βράδυ και Ταπεινός και καταφρονεμένος. Την πλαισίωναν οι Βαγγέλης Σειληνός, Γιώργος Παπαζήσης, Αρτέμης Μάτσας, Έλια Καλλιγεράκη, Φέφη Μπαλή, Πέτρος Βούλγαρης. Είχε επίσης ένα ντουέτο με τον Γιώργο Κάππη που τιτλοφορούταν "Τουρισμός στην Ευρώπη": σ' αυτό περιέγραφε τις διακοπές της στο Παρίσι και σε άλλες ευρωπαϊκές πόλεις μετά τα γεγονότα του Μάη του '68.

Η Ρένα Βλαχοπούλου και ο Γιώργος Κάππης
στα Όνειρα απατηλά
Φωτογραφία από την έκδοση του Θ. Κρίτα
Θέατρο '68

Ο Γιώργος Κωνσταντίνου στο σόλο "Ο πολύκαρδος", εμπνευσμένο από τις πρόσφατες τότε επιτυχίες στον χώρο της καρδιοχειρουργικής (θέμα που αγάπησαν πολύ οι επιθεωρήσεις εκείνης της χρονιάς), εμφανιζόταν ως ένας άνθρωπος που έκανε πολλές μεταμοσχεύσεις κι ένιωθε κάθε φορά την καρδιά του να χτυπά σε διαφορετικό ρυθμό. Η Νινή Τζάνετ στον "Τσιγγάνικο ονειροκρίτη" υποδυόταν μια τσιγγάνα που έδινε στα διάφορα όνειρα πρωτότυπες εξηγήσεις. Στο νούμερο "Στις κυρίες μας με αγάπη" οι Γιώργος Κάππης, Δ. Βλάχος, Π. Βούλγαρης, Ν. Κατακουζηνός και Λεωνίδας Νικολαΐδης απευθύνονταν στις χαρτοπαίκτρες συζύγους τους. Στη "Γιεγιεδομανία" η Ελένη Προκοπίου και ο Βαγγέλης Βουλγαρίδης ως γιεγιέδες εξηγούσαν τη νοοτροπία τους. Το χορευτικό του Μανώλη Καστρινού και της Χρυσούλας Ζώκα είχε τον τίτλο "Γλέντι αλά Ελληνικά" και παρουσίαζε ένα απάνθισμα λαϊκών ρυθμών, από χασάπικο μέχρι συρτάκι. Το φινάλε της πρώτης πράξης είχε τον τίτλο "Μπουζούκι μελόδραμα": σε αυτό παρουσιάζονταν όλοι οι μεγάλοι μουσουργοί αποφασισμένοι να εκσυγχρονισθούν και να λαϊκοποιήσουν τα αριστουργήματά τους--άγνωστο, δυστυχώς, ποιον ρόλο ερμήνευε η Ρένα στο φινάλε. Επίσης είναι άγνωστο τι τραγουδούσε η Ρένα στην τραγουδιστική εμφάνιση που είχε τίτλο "Η Ρένα τραγουδάει". Στο δεύτερο μέρος της παράστασης παρουσιαζόταν το παραμυθόδραμα "Η μαγεμένη αρχοντοπούλα" σε σκηνοθεσία του Μήτσου Λυγίζου. Σε αυτό πρωταγωνιστούσε η πρωτόβγαλτη στο θέατρο τραγουδίστρια Αλέκα Μαβίλη με παρτενέρ της στον ρόλο του Κωνσταντή τον Παύλο Λιάρο. 

Η Αλέκα Μαβίλη και ο Παύλος Λιάρος
στο παραμυθόδραμα "Η μαγεμένη αρχοντοπούλα"
Φωτογραφία από το βιβλίο του Παύλου Λιάρου

Συνάντηση στο σημείο μηδέν (2020)

Με τη βοήθεια του βιβλίο της Κωνστάντζας Γεωργακάκη Βίος και πολιτείας μιας γηραιάς κυρίας στην επταετία εντόπισα τρεις κριτικές για την παράσταση. Δύο θετικές και μία άκρως αρνητική. Στο Εμπρός (13-7-1968) ο Γιάννης Παράσχος έκρινε πως το έργο ήταν ένα "αρμονικό σύνολο" με "δροσιά και γέλιο", "πνεύμα και θέαμα" που "ικανοποιούν τις απαιτήσεις του κοινού σε σημαντικό βαθμό, έτσι που όλοι να φεύγουν ευχαριστημένοι απ' ό,τι είδαν κι άκουσαν αλλά και... λυπημένοι γιατί εγκαταλείπουν τον πράσινο παράδεισο των λεωφόρων Αμαλίας και Βασιλίσσης Σοφίας". Για το πρωταγωνιστικό ζευγάρι έγραψε:
Πάντως, βεβαίως, προεξάρχει η ακατάβλητη Ρένα Βλαχοπούλου, που σκορπά αφειδώς το γέλοιο στους θαυμαστάς της, αεικίνητη, μπριόζα και επιτυχώς αυτοσχεδιάζουσα!
Ακολουθεί κατά πόδας ο Γιώργος Κωνσταντίνου, ο οποίος, όμως, πρέπει να προσέξη και να ανανεώση τα εκφραστικά του μέσα, γιατί τυποποιείται επικινδύνως

Ο Παράσχος έγραψε καλά λόγια και για άλλα στελέχη του θιάσου (Τζάνετ, Προκοπίου, Βουλγαρίδη, Σειληνό, Μάτσα, Πόπη Μαρέλι, Ε. Καλλιγεράκη) και τον "εξαίρετο όπως πάντα" τραγουδιστή Γιάννη Βογιατζή. Στο παραμυθόδραμα της δεύτερης πράξης, εκτός από τη Μαβίλη και τον Λιάρο, ξεχώρισε τον Αρτέμη Μάτσα, τη Μαργαρίτα Γεράρδου και τη Φ. Μπασλή. Η κριτική του έκλεινε με καλά λόγια για τη μουσική του Κατσαρού και τα θεαματικά--ιδίως στο παραμυθόδραμα--σκηνικά της Ριακόνι.

Η Ρένα Βλαχοπούλου τραγουδά, πιθανολογώ,
στην επιθεώρηση
Όνειρα απατηλά
Φωτογραφία από την έκθεση Diva Rena
που διοργανώθηκε το 2010 στο θέατρο Badminton
σε επιμέλεια Μάκη Δελαπόρτα και Δέσποινας Βολίδη

Ο Άγγελος Δόξας στον Ελεύθερο Κόσμο (26-6-1968) συμφώνησε με τον Παράσχο πως στα Όνειρα απατηλά υπάρχουν πνεύμα και χιούμορ "και πάνω απ' όλα η δημιουργική απόδοσι των εκτελεστών". Επίσης, όπως κι ο Παράσχος, επισήμανε "τον τόσο καλά χαρακτηρισμένο, σαν κείμενο και σαν απόδοσι, εκφωνητή" στο νούμερο της Ρένας "Από την οθόνη στη σκηνή" (κανένας από τους δυο τους όμως δεν αναφέρει ποιος ήταν ο εκφωνητής!). Αντίθετα από τον Παράσχο, ο Δόξας εξέφρασε επιφυλάξεις τόσο για το νούμερο "Γιεγιεδομανία" όσο και για το χορευτικό των Καστρινού-Ζώκα που είχε μια "κακή πρωτοτυπία": "νοθεύει και ασεβεί προς αυτή τούτη την έννοια χορού όταν βάζη τους πρώτους χορευτάς να τραγουδούν ή να κάνουν πεζό διάλογο εμποδίζοντας τον θεατή να προσηλωθή κατανυκτικά στην κινητική και εκφραστική αισθητική της χορευτικής δημιουργίας". Συμπληρώνει όμως:

Αντιθέτως μια αξιοθαύμαστη πρωτοτυπία είναι το να εμφανισθή η Ρένα Βλαχοπούλου, όχι σ' ένα νούμερο--όπως συνηθίζεται για τις κορυφαίες πρωταγωνίστριες επί κεφαλής των οποίων και ευρίσκεται--αλλά σε πολλά νούμερα και μάλιστα σε πολλές και πολύμορφες στο καθένα εμφανίσεις, άψογη σε ζωτικότητα, εκφραστικότητα, νεανικότητα, τραγούδι και σιλουέτα.

Και ο Δόξας καταλήγει πάντως πως το σύνολο είναι "ευχάριστο και διασκεδαστικό". Ωστόσο, μια άλλη παράσταση όμως φαίνεται πως είδε ο Θεόδωρος Κρητικός.

Δεν υπάρχει, ίσως, τίποτε λυπηρότερο από μια επιθεώρησι που δεν προκαλεί γέλιο. Το θέαμα μιας ομάδας γνωστών και δοκιμασμένων κωμικών που αναλίσκονται μπροστά σ' ένα σιωπηρό ακροατήριο είναι εξαιρετικά αποκαρδιωτικό, και προξενεί αγανάκτησι για τους συγγραφείς, που εκθέτουν στην αδικαιολόγητη αυτή δοκιμασία καλλιτέχνες άξιους καλύτερης τύχης. Έτσι, όταν σε μια στιγμή της παραστάσεως η Ρένα Βλαχοπούλου αναφωνεί: "Αχ, πού είσαι σκύλε στιχουργέ που του 'γραψες τα λόγια!", το κοινό συμμερίζεται ανεπιφύλακτα τον πόνο της.

Αλλά η παράστασι συνεχίζεται ακόμη και μετά από αυτή τη στιγμή της αλήθειας και τα καλαμπούρια εξακολουθούν ν' αστοχούν το ένα μετά το άλλο. Στην προσπάθειά της να εκμαιεύση μια οποιαδήποτε αντίδρασι απ' την απολιθωμένη πλατεία, η κυρία Βλαχοπούλου απαριθμεί ευκρινώς κι εμφαντικά όλες σχεδόν ανεξαιρέτως τις φυσικές λειτουργίες κι ανάγκες του ανθρωπίνου σώματος, χρησιμοποιώντας όχι βέβαια αυστηρά επιστημονική ορολογία. Μάταιος κόπος! Το μόνο που κατορθώνει είναι να κάνη εκείνους από τους θεατές που έχουν το χόμπυ της ψυχανάλυσης ν' αναρωτηθούν ανήσυχοι μήπως η συμπαθής πρωταγωνίστρια προσβλήθηκε ξαφνικά από ατυχή κρίσι κοπρολαλίας.

Σε τελευταία λοιπόν ανάλυσι, το μόνο πράγμα που δεν είναι απατηλό στην νέα επιθεώρησι του Πάρκου είναι ο τίτλος της. Όποιος ξεκινήση με όνειρα για μια διασκεδαστική βραδυά, καλά θα κάνει να πάρη λίγο σοβαρότερα την προειδοποίησι του τίτλου.

Ακρόπολις, 6-7-1968

Κρίνοντας από το θέμα του νούμερου "Τουρισμός στην Ευρώπη" και από τα σχόλια του Κρητικού, υποθέτω πως σε αυτή την επιθεώρηση η Ρένα χρησιμοποίησε, όπως διηγείται ο Γιώργος Παυριανός, τη λέξη "Μερκουράδα" για τη Μελίνα Μερκούρη, γεγονός που οδήγησε στον καυγά των δύο γυναικών τον Σεπτέμβρη του 1974 στη Θεσσαλονίκη...

Η Ρένα Βλαχοπούλου και ο Γιώργος Κωνσταντίνου
με τον προσκεκλημένο Γιώργο Τζαβέλλα
μετά την επίσημη πρεμιέρα, πιθανολογώ, της επιθεώρησης

Όνειρα απατηλά (21-6-1968).
Φωτογραφία από την έκθεση Diva Rena
που διοργανώθηκε το 2010 στο θέατρο Badminton
σε επιμέλεια Μάκη Δελαπόρτα και Δέσποινας Βολίδη

Τα Όνειρα απατηλά κράτησαν με επιτυχία το πρόγραμμα του Θεάτρου του Εθνικού Κήπου ολόκληρο το καλοκαίρι του 1968 (τον Αύγουστο μάλιστα, γιορτάστηκαν και οι 100 παραστάσεις του έργου). Αξίζει, τέλος, να θυμίσω πως τόσο στα Όνειρα απατηλά όσο και στην άλλη μεγάλη επιθεωρησιακή επιτυχία του καλοκαιριού, το Και μη χειρότερα στο Μετροπόλιταν, εξαπολύονταν σατιρικά βέλη κατά της Αλίκης Βουγιουκλάκη. Στο Μετροπόλιταν όμως η κατάσταση ενόχλησε ιδιαίτερα την Εθνική Σταρ, η οποία έκανε τελικά μήνυση στους συγγραφείς Αλέκο Σακελλάριο και Γιώργο Τζαβέλλα...


Η παρούσα ανάρτηση, όπως και όλα τα κείμενα που δημοσιεύονται στο ιστολόγιο αυτό, είναι αποτέλεσμα προσωπικής έρευνας. Είναι υποχρεωτική η ρητή αναφορά στο ιστολόγιο, όταν χρησιμοποιείται υλικό από τις αναρτήσεις του.

2 σχόλια:

NIK είπε...

Με πολύ εκτίμηση και απεριόριστη αγάπη να πω ότι έχει γίνει λάθος στις ημερομηνίες των εφημερίδων μάλλον από απροσεξία ή τυπογραφικό λάθος. Επίσης δεν υπάρχει υπερσύνδεσμος να μας παραπέμπει στο τι έγινε το Σεπτέμβρη του 1974. Ούτε ο Παυριανός αναφέρει κάτι λεπτομερές. Συγνώμη αν μου διέφυγε κάτι.

Rena Fan είπε...

Αγαπητέ φίλε ή αγαπητή φίλη,
Ευχαριστώ πολύ για τις επισημάνσεις, όντως έγινε λάθος στη δακτυλογράφηση των ημερομηνιών. Δεν υπάρχει σύνδεσμος για τον καβγά των δύο γυναικών, γιατί δεν έχω γράψει, ως τώρα, κάτι περισσότερο για αυτόν στο blog. Το ζουμί της ιστορίας δίνεται στις τρεις αράδες που γράφει στο κείμενό του ο Παυριανός.
Ευχαριστώ για τα καλά σου λόγια!