Σάββατο 29 Αυγούστου 2020

Σαν σήμερα το 1964: Άλλος για το Καστρί!

Στις 29 Αυγούστου 1964 τα Νέα δημοσίευσαν την παρακάτω φωτογραφία:

Κούλη Στολίγκας, Μάνος Κατράκης, Ορέστης Μακρής, Αλέκος Λειβαδίτης,
Μπέτυ Μοσχονά, Σοφία Βέμπο, Ρένα Βλαχοπούλου, Ρένα Ντορ
στον εορτασμό της 150ής παράστασης της επιθεώρησης
Άλλος για το Καστρί

Η φωτογραφία τραβήχτηκε στη σκηνή του θεάτρου Βέμπο, όπου το προηγούμενο βράδυ γιορτάστηκαν οι 150 παραστάσεις της επιθεώρηση Άλλος για το Καστρί που παρουσίαζε ο θίασος Σοφίας Βέμπο-Ρένας Ντορ-Αλέκου Λειβαδίτη-Μπέτυς Μοσχονά-Κούλη Στολίγκα από τις 6 Ιουνίου. Τα κείμενα της επιθεώρησης είχαν γραφτεί από τους Μίμη Τραϊφόρο, Γιώργο Θίσβιο και Ναπολέοντα Ελευθερίου και η μουσική ήταν του Ζακ Ιακωβίδη.

Αυγή, 6-6-1964


Την πανηγυρική 150η παράσταση, όπως είχε από μέρες αναγγελθεί, προλόγισαν, ως εκπρόσωπος του θεάτρου πρόζας, ο Μάνος Κατράκης και, ως εκπρόσωποι του μουσικού θεάτρου, ο Ορέστης Μακρής και η Ρένα Βλαχοπούλου (αρχικά είχε αναφερθεί ότι θα προλογίσει και η Αλίκη Βουγιουκλάκη αλλά αυτό γράφτηκε μόνο μία φορά...). Μακάρι να μπορούσα να ακούσω πώς προλόγισε η Ρένα την παράσταση: να θυμήθηκε άραγε πως δέκα χρόνια πριν στην ίδια σκηνή πραγματοποίησε το υποκριτικό της ντεμπούτο; 

Γράφτηκε επίσης (Έθνος, 27-8-1964) ότι προσκλήθηκαν και θα παραστούν οι ηθοποιοί Μαίρη Αρώνη, Μαρία Αλκαίου, Μπεάτα Ασημακοπούλου, Αντιγόνη Βαλάκου, Βασίλης Διαμαντόπουλος, Βέρα Ζαβιτσιάνου, Νίκος Κούρκουλος, Λάμπρος Κωνσταντάρας, Αλέκα Κατσέλη, Μάρω Κοντού, Έλλη Λαμπέτη, Ζωή Λάσκαρη, Βάσω Μανωλίδου, Κώστας Μουσούρης, Δημήτρης Νικολαΐδης, Δημήτρης Παπαμιχαήλ, Κάκια Παναγιώτου, Άννα Συνοδινού, Πέτρος Φυσσούν, Γιώργος Φούντας, Άννα Φόνσου, Ελένη Χατζυαργύρη, Δημήτρης Χορν (σχεδόν το σύνολο των πρωταγωνιστριών/-τών της πρόζας δηλαδή...). Τέλος γράφτηκε ότι οι ηθοποιοί του θιάσου θα μοίραζαν στις γυναίκες θεατές "υπέρ τας 400 γαρδένιας".

Άλλη μία πόζα από τον εορτασμό (από το βιβλίο
Επιθεώρηση καψούρα μου της Σπ. Βρανά (εκδ. Γλάρος, 1985).
Επάνω οι θιασάρχες, κάτω οι προλογιστές.
(Εγώ πάντως προτιμώ την πρώτη φωτογραφία
με τη Ρένα Βλαχοπούλου στην αγκαλιά της Σοφίας Βέμπο).


Το Άλλος για το Καστρί ήταν από τις επιτυχημένες επιθεωρήσεις εκείνου του καλοκαιριού που κράτησαν το πρόγραμμα του θεάτρου ολόκληρο το καλοκαίρι. Οι άλλες επιτυχημένες επιθεωρήσεις ήταν το Γυναίκες και λουλούδια στο θέατρο Εθνικού Κήπου (όπου πρωταγωνιστούσε η Ρένα Βλαχοπούλου--και αναρωτιέμαι πώς τα κατάφερε να παραστεί και στον εορτασμό του θεάτρου Βέμπο, πιθανώς προλόγισε μόνο την παράσταση και μετά έφυγε για τον Κήπο...) και η Αθηναία του '64 στο θέατρο Μετροπόλιταν (όπου πρωταγωνιστούσαν οι αδελφές Καλουτά). Λιγότερο επιτυχημένες εμπορικά ήταν οι δύο απόπειρες του θεάτρου Παρκ με την Παριζιάνα και το Σαμπάνια και πεννιές (που στιγματίστηκαν από την οικονομική καταστροφή και το πρόβλημα υγείας που προκάλεσαν τα έξοδά τους στον θιασάρχη Κώστα Χατζηχρήστο--η εμφάνιση του μπαλέτου Καζινό Ντε Παρί αποδείχτηκε καταστροφική για εκείνον).

Ωστόσο, καμία από τις επιθεωρήσεις του καλοκαιριού εκείνου δεν ικανοποίησε τους κριτικούς σε ό,τι αφορά τα κείμενά τους. Ειδικά για το Άλλος για το Καστρί ο Θεατής (πιθανώς ο Αχιλλέας Μαμάκης) έγραψε στο Έθνος (17-6-1964) ότι είναι μια επιθεώρηση "[δ]ιαμαρτυρομένη προς όλες τις κατευθύνσεις. Καθολική γίνεται έτσι η σάτυρά [sic] της. Βρέχει βέλη επί δικαίους και αδίκους. Η πολιτική τοποθέτηση του θεατού κρίνει ποιοι είναι οι πρώτοι και ποιοι οι δεύτεροι..." Ο Στάθης Δρομάζος, σχεδόν δυο μήνες μετά, έγραψε επίσης για... "δικαίους και αδίκους": "Η ελαφρά σκηνή του θεάτρου 'Βέμπο' έχει δική της παράδοση στην πολιτική σάτιρα: τη 'συμφιλίωση' του αστικού πολιτικού κόσμου. Της κάνει κακό να βλέπει τον Καραμανλή και τον Παπανδρέου να 'μαλώνουν'. Γι' αυτό προσαρμόζει τη σάτιρα σ' έναν ήπιο τόνο, μαλώνει τα... κακά παιδιά, τους συνιστά να κάθονται φρόνιμα, όσες ξυλιές δώσει στο ένα θα δώσει και στο... άλλο, κι έτσι ούτε γάτα ούτε ζημιά. Έτσι η σάτιρα απομακρύνεται συνειδητά από το στόχο της, που είναι τα κακώς κείμενα, αφυδατώνεται και καταλήγει να τις... βρέχει επί δικαίους και αδίκους. (...) Κοντά σ' αυτό δουλεύει συστηματικά στη διαμόρφωση του Ρωμιού που όλοι του φταίνε, όλοι δεν αξίζουν και επιμένει, άσε τους μεγάλους να τσακώνονται και μεις να κάνουμε τη δουλειά μας" (Αυγή, 8-8-1964).

Ρένα Ντορ και Αλέκος Λειβαδίτης 
στο Άλλος για το Καστρί
(από την έκδοση
Θέατρο '64 του Θ. Κρίτα)


Ο Μίμης Τραϊφόρος, στην αυτοβιογραφία του Βέμπο-Τραϊφόρος: Μια ζωή (εκδόσεις Σμυρνιωτάκη, 1988), διασώζει κάποια αποσπάσματα από το νούμερα του Άλλος για το Καστρί. Σε ένα από αυτά εμφανίζεται ο Καραμανλής ως καλόγερος μ' ένα τεράστιο κομποσχοίνι, περιστοιχισμένος από διαφόρους προέδρους του ΚΟΛΠ, του ΑΡΠΑΠ, του ΧΛΟΠ, του ΧΛΑΠ...

Πρόεδρος: Κύριε, ο εν πολλαίς αμαρτίαις, περιπεσών Κωνσταντής,
                  που ενέσκηψεν εν Ελλάδι δίκην αστραπής και βροντής.
Καραμανλής: Διεμοιράσαντο τα ιμάτια μου, δίκην μνηστήρων
                  και επί την αρχηγίαν μου, έβαλον κλήρον...
Πρόεδρος: Κύριε, κύριε επίβλεψον την ενότητα του κόμματος
                  και διαφύλαξον αυτό από παντός προσκόμματος,
                  τσακώματος, φαγώματος, αλληλομπαγλαρώματος
                  και μη εισενέγκεις μερικούς εις πειρασμόν
                  να προχωρήσουν εις τον... κατηραμένον Παπανδρεϊσμόν.
Καραμανλής: Και ας πάψουν να βάζουν εμέ εις τα ανομίας των προπέτασμα,
                  γιατί και αυτοί, εδώ που τα λέμε, εφάγανε του ουρανού το καταπέτασμα.
Πρόεδρος: Πάτερ ημών, δώσε εις τον Παπανδρεϊσμόν διχασμόν,
                  φαγωμόν, τσακωμόν, σεισμόν, λιμόν και καταποντισμόν.
Καραμανλής: Δια να επανέλθει το κόμμα μας το σεπτόν
                  και να ξαναπέσομεν με τα μούτρα εις της εξουσίας τον μόσχον τον σιτευτόν.


Στο φινάλε του έργου εμφανίζεται ο Γεώργιος Παπανδρέου ως ιδιοκτήτης κοσμικού "κέντρου" με βοηθό του τον... Αντρέα, ενώ ως γκαρσόνι εμφανίζεται η Ρένα Ντορ.

Αντρέας: Ντάντυ, ποιο είναι το πιάτο της ημέρας;
Γεώργιος: Μυαλά... Παπαντρέου...
Αντρέας: Πατρός ή υιού;
Γεώργιος: Τα ίδια μυαλά έχουμε. Επίσης, έχουμε... Αγγινάρες αλά... Παπαπολίτα... Κανελλοπουλόνια φουρνιστά, Τσιριμώκο ψητό, σαλάτα ΕΙΡ και για φρούτο... Πεπονή.
Ρένα: Αφεντικό, παραπονιούνται οι πελάτες.
Γεώργιος: Γιατί;
Ρένα: Πολλές... τρίχες βρίσκουνε στα φαγιά... Και τις καταλαβαίνουνε πως είναι οι δικές σου.
Αντρέας: Πώς τις καταλαβαίνουνε;
Γεώργιος: Οι τρίχες οι δικές μου, παιδί μου, μιλάνε.
Ρένα: Πρώτη μου φορά ακούω τρίχες... παρλάν. Α! Κύριε Παπαντρέου, είναι κι ένας Τουρκαλάς μέσα και θέλει να του σερβίρουμε κάτι εκλεκτό.
Γεώργιος: Τούρκος είπες; Πες στον μάγειρο να του βάλει ένα... πιλάφι.
Ρένα: Ατζέμ;
Γεώργιος: Όχι! Σιχτίρ...

Η Σοφία Βέμπο στο νούμερο "Τριάντα χρόνια".
Από την έκδοση
Θέατρο '64 του Θ. Κρίτα


Η πιο συγκινητική στιγμή της παράστασης πάντως ήταν η εμφάνιση της Σοφίας Βέμπο στο επετειακό της νούμερο "Τριάντα χρόνια", στο οποίο γιόρταζε τα 30χρονα της καριέρας της. Ο Τραϊφόρος διηγείται ότι λίγους μήνες πριν η Βέμπο είχε υποστεί έναν ισχυρό νευρικό κλονισμό και οι γιατροί της πίστευαν ότι η επανεμφάνισή της θα βοηθούσε την ανάρρωσή της. Έτσι ο Τραϊφόρος τής έγραψε μια πρόζα που θα πλαισίωνε το ποτ-πουρί των παλιών της επιτυχιών.

"Μα δεν με βαρεθήκατε πια; Τριάντα χρόνια τραγουδάω... τριάντα ολόκληρα χρόνια. Θυμάμαι πώς άρχισα. Το θυμάμαι σαν να'ναι τώρα. Στο θέατρο Κεντρικόν, στον Παπαγάλο του Βώτη, με τη βοήθεια του κυρ-Φώτη του Σαμαρτζή, που μου στάθηκε ένας δεύτερος πατέρας. Με είχανε ντύσει τσιγγάνα. Κάποια συνάδελφος μου'χε δώσει μια φούστα κλαρωτή, κάποια άλλη μια μπλούζα κι όταν ήρθε η ώρα να βγω με σπρώξανε. Έτσι βγήκα στη σκηνή... Μόλις βγήκα, η σκέψη μου φτερούγισε στο πατρικό μου... Κι είδα μπρος στα μάτια μου τους γονείς μου και τ' αδέλφια μου να μου χαμογελάνε... Πήρα κουράγιο, τους χαμογέλασα κι εγώ, χαμογέλασα και στο κοινό και ξεκίνησα όπως ξεκινάνε το πρωί οι τσιγγάνες που δεν ξέρουνε πού θα τις φέρει η μοίρα:
Στα τσαντήρι το φτωχό της μια τσιγγάνα τραγουδεί
το θαρρεί γι' ανάκτορό της κι άλλο δεν ζητά να βρει,
όταν ένα ερωτευμένο πριγκιπόπουλο ξανθό,
της μιλάει μαγεμένο "Μπρος στα κάλλη σου μεθώ"!
Όμορφη τσιγγάνα
τέτοια μάτια πλάνα,
μαύρα μάτια μεθυστικά,
τις καρδιές που καίνε
κι οι ματιές τους λένε
τόσα λόγια ερωτικά..."

Ο Τραϊφόρος θυμόταν πως η Βέμπο άργησε να... ζεσταθεί στις πρόβες. Κοιτούσε τα πάντα γύρω της με απάθεια. Σιγά σιγά όμως άρχισε να αποκτά πάλι ενδιαφέρον για την πρόβα και την παράσταση. Στην πρεμιέρα η υποδοχή του κοινού ήταν αποθεωτική και, όπως πίστευε ο Τραϊφόρος, λυτρωτική για τη Βέμπο. Ωστόσο, του ομολόγησε αργότερα πως δεν θυμόταν τίποτα από τη βραδιά εκείνη. Όσο για τις κριτικές; Ο Μαμάκης τόνισε πως η Βέμπο συγκινεί με τα παλιά τραγούδια της που τα αποδίδει εκφραστικά ενώ ο Δρομάζος, κάπως πιο... σκληρός, έγραψε πως το τραγούδι της Βέμπο, αν και δημιουργεί στ' αλήθεια συγκίνηση "για εμάς που μεγαλώσαμε μαζί της", είναι "απλώς μια συγκινητική και ωχρή ανάμνηση ενός λαμπρού παρελθόντος. Και η ανάμνηση δεν μπορεί να καλύψει το παρόν."  Η Σοφία Βέμπο αναμφισβήτητα βρισκόταν σε μια περίοδο της ζωής της που η φωνή της δεν είχε πια τη δύναμη του παρελθόντος. Όπως όμως μαρτυρούν τα ντοκουμέντα, η παρουσία της ήταν πάντα επιβλητική και η εκφραστικότητά της μοναδική...


Η παρούσα ανάρτηση, όπως και όλα τα κείμενα που δημοσιεύονται στο ιστολόγιο αυτό, είναι αποτέλεσμα προσωπικής έρευνας. Είναι υποχρεωτική η ρητή αναφορά στο ιστολόγιο, όταν χρησιμοποιείται υλικό από τις αναρτήσεις του.


Δεν υπάρχουν σχόλια: