Ακουαρέλλες

Έχω μια ιδιαίτερη αδυναμία στο μουσικό θέατρο της Κατοχής (όσοι/ες επισκέπτεστε αυτό το blog συχνά, μάλλον θα το ‘χετε καταλάβει). Πρόκειται για μια εποχή (αλλά και ένα θεατρικό είδος) του νεοελληνικού θεάτρου που έχει ελάχιστα μελετηθεί που επιπλέον γίνεται ακόμα πιο ελκυστική για μένα γιατί σ’ αυτήν την περίοδο έφτασε στην κορυφή το άστρο της Ρένας Βλαχοπούλου. Βέβαια οι θεατρολόγοι έχουν αρχίσει σιγά-σιγά να μελετούν συστηματικά το μουσικό θέατρο και εκδόσεις όπως το βιβλίο Το ελαφρό μουσικό θέατρο στη Μεσοπολεμική Αθήνα που έγραψε ο Μανώλης Σειραγάκης (εκδ. Καστανιώτη, 2009) μου δίνουν την ελπίδα ότι και το κατοχικό μουσικό θέατρο σύντομα θα μελετηθεί από τους/τις ειδικούς/ές επιστήμονες/επιστημόνισσες και τα συμπεράσματα θα είναι άκρως ενδιαφέροντα.

Ας επιστρέψουμε όμως στο θέμα της σημερινής ανάρτησης. Θα πάμε πίσω, στο ελαφρό μουσικό θέατρο της Κατοχής και θα ασχοληθούμε με την επιθεώρηση Ακουαρέλλες που ανέβηκε σαν σήμερα, πριν από 66 χρονια, στις 30 Μαΐου 1943. Η επιθεώρηση αυτή είχε ως ιδιαίτερο ατού της την εμφάνιση για πρώτη φορά στο μουσικό θέατρο του μεγάλου Έλληνα κωμικού Βασίλη Αργυρόπουλου.


Ο Βασίλης Αργυρόπουλος είχε γεννηθεί το 1893 και θεωρούνταν από πολύ κόσμο ο μεγαλύτερος Έλληνας κωμικός μαζί με τον έτερο Βασίλη, τον Λογοθετίδη. Δυστυχώς εμείς έχουμε μόνο μια ταινία του, το Στραβόξυλο του 1952 (διασκευή της ομότιτλης κωμωδίας του Δημήτρη Ψαθά), και τα συμπεράσματά μας δεν μπορεί να είναι ασφαλή γιατί αυτή η ταινία του Χρήστου Αποστόλου δεν είναι ιδιαίτερα καλογυρισμένη. Ωστόσο αποτελεί σίγουρα ένα σπουδαίο ντοκουμέντο για την παρουσία του Αργυρόπουλου (καθώς και για τη Μαρίκα Νέζερ που συμπρωταγωνιστεί με τον Αργυρόπουλο—και που έπαιξε σε σχετικά λίγες καλές ταινίες). Ο Βασίλης Αργυρόπουλος πέθανε έναν χρόνο μετά από αυτήν ταινία, στις 29 Απριλίου 1953.

Έχει γραφτεί ότι ο Βασίλης Αργυρόπουλος συγκρότησε τον θίασο που παρουσίασε τις Ακουαρέλλες στο θέατρο «Λυρικόν» της οδού Γ΄ Σεπτεμβρίου και κάλεσε τη Ρένα Βλαχοπούλου, τη δημοφιλέστερη τραγουδίστρια εκείνης της χρονιάς, να συμμετάσχει σ’ αυτόν. Τα πράγματα όμως δεν έγιναν έτσι. Ο θίασος του θεάτρου «Λυρικόν» προϋπήρχε από τη χειμερινή σεζόν 1942-43 στο θέατρο «Πάνθεον» της οδού Πανεπιστημίου. Επικεφαλής του θιάσου ήταν ο Μάνος Φιλιππίδης, η Μαρίκα Κρεββατά, ο Κώστας Δούκας, ο Ι. Στυλιανόπουλος και η Μαρίκα Νέζερ. Συμμετείχε ακόμα η Πάολα (Νικολέσκο), το μεγάλο αστέρι της προπολεμικής οπερέττας και της πρώτης Μάντρας του Αττίκ. Βασική τραγουδίστρια του θιάσου ήταν η Ρένα Βλαχοπούλου και διευθυντής ορχήστρας ο Γιάννης Σπάρτακος. Είναι η χρονιά που το ντουέτο αυτό αλλάζει τη διασκέδαση της Αθήνας και επιβάλλει τα «ρυθμικά τραγούδια» τζαζ (συνθέσεις του Σπάρτακου αλλά και ιταλικές επιτυχίες με ελληνικούς στίχους Αλ. Σακελλάριου-Χρ. Γιαννακόπουλου). Ο θίασος παρουσίασε τρεις επιθεωρήσεις των Σακελλάριου-Γιαννακόπουλου και μια επιθεώρηση του Ασημάκη Γιαλαμά, όλες με μουσική του Μιχάλη Σουγιούλ.


Η Μαρίκα Κρεββατά, ο Κώστας Δούκας και η Ρένα Βλαχοπούλου σε περιοδεία το 1953, δέκα χρόνια μετά τις Ακουαρέλλες (φωτογραφία από το βιβλίο Βίβα Ρένα)

Στο τέλος του Μαρτίου γράφτηκε στις εφημερίδες ότι ο θίασος του «Πανθέου» θα «μετακόμιζε» για τη θερινή περίοδο στο θέατρο «Λυρικόν» χωρίς όμως τον Μάνο Φιλιππίδη που θα συνεργαζόταν με τις αδελφές Καλουτά στο θέατρο «Σαμαρτζή». Τότε λοιπόν ο επιχειρηματίας του θεάτρου πρότεινε στον Βασίλη Αργυρόπουλο να ηγηθεί του θιάσου. Σύμφωνα με τα δημοσιεύματα της εποχής, ο Αργυρόπουλος δέχτηκε να πάρει μέρος στην παράσταση με τον όρο τα έργα που θα παρουσιαστούν να έχουν «περισσότερον φιλολογικόν χρώμα, δηλαδή επιθεωρήσεις λογοτεχνικαί με ειδικούς συνδυασμούς οι οποίοι να προσδώσουν εντελώς μίαν νέαν μορφήν εις το είδος» (Αθηναϊκά Νέα, 23 Απριλίου 1943). Η συμφωνία «έκλεισε» στις αρχές Μαΐου και έτσι στον θίασο προστέθηκε και η σύζυγος του Αργυρόπουλου και μόνιμη συμπρωταγωνίστριά του, η Γιώτα Λάσκαρη. Εκτός όμως από τον Φιλιππίδη, από το συγκρότημα του «Πανθέου» αποχώρησε και ο μαέστρος Γιάννης Σπάρτακος, ο οποίος συμφώνησε να συνεργαστεί με το θέατρο «Περοκέ».

Ο ανταγωνισμός των μουσικών θεάτρων επρόκειτο να είναι ιδιαίτερα σκληρός το καλοκαίρι του 1943. Κάθε θίασος είχε το δυνατό του χαρτί, ωστόσο όλοι οι θίασοι είχαν υιοθετήσει ένα κοινό στοιχείο: τη μουσική τζαζ. Η μόδα που είχαν δημιουργήσει ο Σπάρτακος και η Βλαχοπούλου δεν μπορούσε να αφήσει κανέναν αδιάφορο. Στο θέατρο «Περοκέ», λοιπόν, ο θίασος Μίμη Κοκκίνη-Ορέστη Μακρή με σύμπραξη της Ηρώς Χαντά παρουσιάζει την επιθεώρηση των Σακελλάριου-Γιαννακόπουλου Τα ίδια Παντελάκη μου με μαέστρο τον Γιάννη Σπάρτακο και την ορχήστρα του επί σκηνής. Στο «Σαμαρτζή» ο θίασος Άννας και Μαρίας Καλουτά, Κυριάκου Μαυρέα και Μάνου Φιλιππίδη παρουσιάζουν επιθεώρηση των Δ. Ευαγγελίδη και Δ. Γιαννουκάκη με τον τίτλο Τζαζ (μαέστρος ο Κώστας Γιαννίδης). Στο θέατρο «Λυρικόν» ο θίασος Βασίλη Αργυρόπουλου με σύμπραξη της Μαρίκας Κρεββατά, του Ι. Στυλιανόπουλου, του Κώστα Δούκα και της Μαρίκας Νέζερ παρουσιάζει τη «ρεβύ-επιθεώρηση» του Ασημάκη Γιαλαμά Ακουαρέλλες με μουσική του Μιχάλη Σουγιούλ και τραγουδίστρια τη «βασίλισσα της τζαζ» Ρένα Βλαχοπούλου.



Ο όρος «ρεβύ-επιθεώρησις» είναι προφανώς μια προσπάθεια του θιάσου να ξεχωρίσει από τις υπόλοιπες επιθεωρήσεις της Αθήνας. Δεν έχω ακόμα πρόσβαση σε όλες τις κριτικές για να κρίνω αν τελικά ο Ασημάκης Γιαλαμάς κατάφερε να ανανεώσει το είδος, αλλά μία κριτική του Φερ. (προφανώς του Ιωάννη Φερμάνογλου) στη Βραδινή μιλάει με κολακευτικά λόγια για το «πνεύμα και τη λεπτή σάτιρα του εκλεκτού συγγραφέως» (που όμως ήταν και συνεργάτης της Βραδινής, άρα δεν ξέρω πόσο επηρεαζόταν ο κριτικός από αυτό το γεγονός!). Πάντως τόσο η κριτική αυτή όσο και το ρεπορτάζ των Αθηναϊκών Νέων μας δίνουν χρήσιμες πληροφορίες για τα νούμερα της επιθεώρησης αυτής.

Έτσι, ο Βασίλης Αργυρόπουλος και η Μαρίκα Κρεββατά συναντιούνται στο ντουέτο «Τα όνειρα» που είχε πρωτοπαρουσιαστεί στη πανηγυρική παράσταση Ο φανός των συντακτών τον προηγούμενο Απρίλιο από τους πρωταγωνιστές της πρόζας Γιώργο Παππά και Βάσω Μανωλίδου (στον Φανό των συντακτών αξίζει να αφιερώσω κάποια ανάρτηση κάποια στιγμή...) και το οποιό περιλαμβάνει ένα ποτ-πουρί από περίπου 35 μοντέρνα τραγούδια. Σύμφωνα με την κριτική του Φερ. ο Αργυρόπουλος τραγουδά και χορεύει αριστοτεχνικά στο νούμερο αυτό. Η Μαρίκα Κρεββατά είναι επίσης «γοητευτική» στο νούμερο «Ερωτικά ταξίδια», στο οποίο αναζητεί εραστές στα διάφορα σημεία του πλανήτη: ο Κώστας Δούκας ερμηνεύει έναν «αράπη», ο Ι. Στυλιανόπουλος έναν Ινδό και ο Β. Κοντογιάννης έναν φακίρη. Η Γιώτα Λάσκαρη εκτελεί «με πολύ μπρίο» το σόλο «Δουλικό στις διαλέξεις». Ο Κ. Δούκας εμφανίζεται στο νούμερο «Όλα στο λότο» ως μικροπωλητής με σύζυγο τη Μαρίκα Νέζερ. Στο δικό της σόλο, η Μαρίκα Νέζερ μιμείται το βάδισμα γνωστών ηθοποιών H Μαρίκα Νέζερ ήταν ειδική στις μιμήσεις. Όταν επανεμφανίστηκε στο Ρετρό του θεάτρου «Μινώα» το 1976 ξεσήκωνε το κοινό της Αθήνας μιμούμενη γνωστές πρωταγωνίστριες του θεάτρου πρόζας αλλά και του μουσικού, για του λόγου το αληθές σας παραπέμπω, στο τέλος της ανάρτησης, σε ένα απόσπασμα από την εκπομπή που της αφιέρωσε ο Φρέντυ Γερμανός εκείνη τη χρονιά, στο οποίο μιμείται άφταστα τη Σοφία Βέμπο.

Η Ρένα Βλαχοπούλου τραγουδά, σύμφωνα με τα δημοσιεύματα, δυο «απολύτως επιτυχημένα ρυθμικά τραγούδια» (δεν έχω ακόμα ανακαλύψει τους τίτλους τους), ενώ εμφανίζεται επίσης μαζί με όλον τον θίασο στο «πρωτότυπο φινάλε» της παράστασης που έχει τον τίτλο «Κάτω η τζαζ». Το φινάλε αυτό παρουσιάζεται ως ένας πνευματώδης σατιρικός «φιλιππικός κατά του υπερμοντερνισμού» στον οποίον παρελαύνουν όλα τα θεατρικά είδη. Ο Αργυρόπουλος υποδύεται την κωμωδία, η Μαρίκα Νέζερ την τραγωδία, η Μαρίκα Κρεββατά την οπερέττα, η Πάολα την όπερα (σύμφωνα με την κριτική του Φερ. η Πάολα είναι παραγκωνισμένη στον θίασο, είναι χαρακτηριστικό μάλιστα ότι το όνομά της δεν φαίνεται σε καμιά διαφημιστική καταχώριση στις εφημερίδες της εποχής. Γνωρίστε την Πάολα, στη δύση της, σε ένα βιντεάκι στο τέλος της ανάρτησης), και άλλοι ηθοποιοί υποδύονται άλλα θεατρικά είδη, από τον καβγά των οποίων γεννιέται η τζαζ (Αθηναϊκά Νέα, 26 Μαΐου 1943). Ο Φερ. χαρακτηρίζει το φινάλε ως μια «σπαρταριστή σάτιρα κατά της τζαζ, ‘της ασθενείας της εποχής’, γεμάτη από σπαρταριστά καλαμπούρια, όπως το μαράζι του Βλάχου, γιατί επέπρωτο να εξευτελίσει τα Βλάχικα τραγούδια μια... Βλαχοπούλου». Άλλη μια απόδειξη της μεγάλης απήχησης της Ρένας Βλαχοπούλου στην καλλιτεχνική ζωή της εποχής εκείνης...


Δυο μεγάλες πρωταγωνίστριες του μουσικού θεάτρου:
Μαρίκα Κρεββατά και Ρένα Βλαχοπούλου, 19 χρόνια μετά τις Ακουαρέλλες,
στην ταινία Όταν λείπει η γάτα

Αξίζει ακόμα, για την ιστορία, να αναφέρουμε ότι κομπέρ στις Ακουαρέλλες ήταν ο Ερίκος Κονταρίνης, σύζυγος της Μαρίκας Νέζερ, ενώ στον θίασο συμμετείχαν ακόμα οι Μ. Δημητρίου, Μ. Μακρίδης, Γ. Κουροπαλάτης, Μ. Νικολόπουλος, Γ. Μακρίδης. Τα σκηνικά ήταν του Γιώτη Στεφανίδη, τα κοστούμια του Μ. Δημητρίου και οι χορογραφίες του Μπαρκουλιέρο. Βέβαια, όπως φαίνεται και από τα ονόματα που προβάλλονται στις διαφημιστικές καταχωρίσεις, μεγάλα «ατού» του θιάσου εκτός από τον Αργυρόπουλο και τη Βλαχοπούλου ήταν δυο χορευτικά «νούμερα»: το ουγγρικό ακροβατικό μπαλέτο «Βίο Φρανκ» και οι κλόουν «Τρεις Καβαλλίνι». Συμμετείχε ακόμα το μπαλέτο του Μπαρκουλιέρο (που ήταν ο χορογράφος της παράστασης) που εμφανιζόταν μαζί με το «Βίο Φρανκ» στο «Καν-Καν», μαζί με όλη την ορχήστρα επί σκηνής.

Η εμφάνιση της ορχήστρας επί σκηνής στο φινάλε ήταν μια πρωτοτυπία που καθιέρωσε ο Σπάρτακος στο «Περοκέ» και στη συνέχεια τον μιμήθηκαν και οι υπόλοιποι θίασοι. Ωστόσο, φαίνεται ότι οι μιμήσεις δεν γνωρίζουν τόση επιτυχία όσο οι πρωτότυπες συνθέσεις και έτσι το κοινό της Αθήνας έδειξε την προτίμησή του για την παράσταση του «Περοκέ» Τα ίδια Παντελάκη μου. Όπως γράφει μια κριτική των Αθηναϊκών Νέων, εκεί η τζαζ κυριαρχεί σε όλη την παράσταση, τα πάντα τραγουδιούνται σε ρυθμούς τζαζ, ακόμα και τα δημοτικά τραγούδια! Πάντως στις Ακουαρέλλες ο Ασημάκης Γιαλαμάς σατίριζε, εκτός από την ίδια την τραγουδίστρια του θιάσου, και τον βασικό της συνεργό στη μόδα της τζαζ και, προσωρινά, αντίπαλό της στο ανταγωνιστικό θέατρο «Περοκέ»: σε κάποιο σημείο ακούγονταν οι παρακάτω στίχοι:
Σε κάποιο γειτονικό θέατρο υπάρχει
ένας δανδής μαέστρος εν εξάρσει
και δίπλα του οι ηθοποιοί κομπάρσοι...

Σύμφωνα με τα ρεπορτάζ, είναι ένα δύσκολο καλοκαίρι για τα μουσικά θέατρα που με εισιτήριο 3.000 δραχμών και με καλές εισπράξεις που αγγίζουν το 1,5 εκατομμύριο ημερησίως παρουσιάζουν, ωστόσο, παθητικό δεκάδων εκατομμυρίων. Για τα θέατρα πρόζας τα πράγματα είναι καλύτερα, καθώς τα έξοδά τους είναι μικρότερα (πρώτο σε εισπράξεις έρχεται το θέατρο «Παρκ» όπου ο θίασος Βάσως Μανωλίδου-Γιώργου Παππά-Νίκου Δενδραμή θριαμβεύει με την κομεντί του Ζακ Ντεβάλ Για ένα όμορφο κορίτσι). Η επιθεώρηση Τζαζ στο «Σαμαρτζή» γνωρίζει μεν επιτυχία, αλλά έχει υπέρογκα έξοδα που δεν καλύπτονται (κάποια από τα ονόματα του θιάσου με ειδική συμφωνία αρχίζουν να «ντουμπλάρουν» στο θέατρο «Γκλόρια» όπου υπάρχει ένω πρωτότυπο μουσικό θέαμα που αυτοαποκαλείται «καλλιτεχνική μπουάτ», και έχει σαφώς τη δική του ορχήστρα τζαζ με μαέστρο τον Αλέκο Γεωργιάδη) και στις αρχές Ιουλίου τη διαδέχεται η επιθεώρηση Αττικός ουρανός. Στις 4 Ιουλίου ολοκληρώνονται στο «Λυρικόν» οι Ακουαρέλλες. Στόχος του θιάσου είναι να παρουσιάσει σύντομα μια νέα επιθεώρηση του Δημήτρη Γιαννουκάκη. Μέχρι να ετοιμαστεί όμως η νέα επιθεώρηση, ο Βασίλης Αργυρόπουλος αποφασίζει να παρουσιάσει την κωμωδία του Δημήτρη Ψαθά Το στραβόξυλο που πρωτοπαρουσίασε ο ίδιος το 1940 με τεράστια επιτυχία. Αυτή τη φορά το Στραβόξυλο ανεβαίνει από ένα μικτό θίασο ηθοποιών πρόζας (Αργυρόπουλος, Λάσκαρη) και μουσικού θεάτρου (Κρεββατά, Δούκας, Στυλιανόπουλος). Το αποτέλεσμα κρίνεται απολύτως επιτυχημένο και σε συνδυασμό με το φτηνότερο εισιτήριο (2.000 δρχ.) προσελκύει πολύ κόσμο στο θέατρο. Οι εισπράξεις αγγίζουν το 1.300.000 δρχ ημερησίως και το ανέβασμα της νέας επιθεώρησης... αναβάλλεται.

Ωστόσο υπάρχει ακόμα μια πρωτοτυπία στο νέο ανέβασμα του Στραβόξυλου. Στον θίασο του θεάτρου «Λυρικόν» ανήκει μια δημοφιλέστατη τραγουδίστρια που η απήχησή της δεν είναι καθόλου αμελητέα και που κρίνεται καλό να χρησιμοποιηθεί ακόμα και σε μια παράσταση πρόζας: έτσι η Ρένα Βλαχοπούλου τραγουδάει κάθε βράδυ τα ρυθμικά της τραγούδια στα διαλείμματα της παράστασης συνοδεία της ορχήστρας του θεάτρου! (Έχω την αίσθηση ότι πρόκειται για μια σπάνια—αν όχι μοναδική στα χρονικά του αθηναϊκού θεάτρου—περίπτωση ύπαρξης ενός «άσχετου» μουσικού διαλείμματος σε έργο πρόζας...) Οι διαφημιστικές καταχωρίσεις του Στραβόξυλου μιλούν από μόνες τους!



Ποιος μπορούσε όμως να προβλέψει ότι 21 χρόνια μετά από αυτήν την «ανορθόδοξη» παρουσία της τραγουδίστριας Ρένας Βλαχοπούλου σε έργο του Ψαθά, η ίδια θα θριάμβευε ως ηθοποιός πια στις κινηματογραφικές διασκευές δυο έργων του, τη Χαρτοπαίχτρα και το Φωνάζει ο κλέφτης, και αργότερα και σε νέες σκηνικές παρουσιάσεις της Χαρτοπαίχτρας. Η ζωή παίζει παράξενα παιχνίδια...


Πίσω στο καλοκαίρι του 1943: οι παραστάσεις του Στραβόξυλου συνεχίζονται θριαμβευτικά μέχρι τις 5 Αυγούστου (με μια αναγκαστική διακοπή από 22 ως 29 Ιουλίου κατόπιν διαταγής της Commando Piazza να κλείσουν όλα τα θέατρα και οι κινηματογράφοι μετά από την παναθηναϊκή διαδήλωση διαμαρτυρίας εναντίον της σχεδιαζόμενης εισόδου των Βουλγάρων στη Θεσσαλονίκη). Και ενώ ο Αργυρόπουλος είχε εγκαταλείψει την ιδέα μιας νέας επιθεώρησης και προσανατολιζόταν στο ανέβασμα μιας ξένης μουσικής κωμωδίας, κατάλαβε ότι το μεγάλο του κοινό δεν επιθυμούσε να τον δει ξανά σε μουσικό θέαμα αλλά στις καθαρόαιμες κωμωδίες στις οποίες τον είχε αγαπήσει. Έτσι, μετά το Στραβόξυλο, ο Αργυρόπουλος παρουσιάζει άλλη μια παλιά του επιτυχία, τον Πρωτεουσιάνο του Γεωργίου Ρούσσου και, αργότερα, τον Γυναικά. Η σύνθεση του θιάσου εξακολουθεί να παραμένει μικτή, ωστόσο η Ρένα Βλαχοπούλου διακόπτει τη συνεργασία της με το «Λυρικόν» και επανέρχεται στα μουσικά θεάματα στα οποία, προς το παρόν, ανήκει. Στις 30 Αυγούστου εμφανίζεται στο συγκρότημα βαριετέ του θεάτρου «Λουξ» στη λεωφόρο Αλεξάνδρας, και στο τέλος του Σεπτεμβρίου τραγουδάει το ρεπερτόριό της στο βαριετέ που παρουσιάζεται στη σκηνή του κινηματογράφου «Αθηνά» της οδού Πατησίων (όπου εμφανιζόταν και στα πρώτα βήματα της καριέρας της το 1940), λίγο πριν συνεχίσει, τη χειμερινή περίοδο 1943-44, τη θριαμβευτική της συνεγασία με τον Γιάννη Σπάρτακο...


Βλαχοπούλου-Σπάρτακος στην περιοδεία τους
(φωτογραφία από το βιβλίο Βίβα Ρένα)

Θυμηθήκαμε σήμερα, 66 χρόνια από την πρεμιέρα της επιθεώρησης Ακουαρέλλες, τη μοναδική συνεργασία του μεγάλου ηθοποιού Βασίλη Αργυρόπουλου με τη Ρένα Βλαχοπούλου αλλά και τη μοναδική του εμφάνιση στο μουσικό θέατρο, το καλοκαίρι του 1943. Μουσική υπόκρουση αυτών των αναμνήσεων ένα τραγούδι που έγραψε εκείνο το καλοκαίρι ο Γιάννης Σπάρτακος με στίχους του Αλέκου Σακελλάριου, για να το τραγουδήσει ο Κώστας Μανιατάκης στην επιθεώρηση του του Περοκέ και να το δοξάσει στη συνέχεια η Ρένα Βλαχοπούλου: «Αγάπη μου πού να ‘σαι»...


Η προτομή του Βασίλη Αργυρόπουλου στην είσοδο του Θεατρικού Μουσείου

Οπτικοακουστικά... υστερόγραφα: Γνωρίστε δυο κορυφαίες πρωταγωνίστριες του μουσικού θεάτρου...

Δείτε τη Μαρίκα Νέζερ να μιμείται τη Σοφία Βέμπο και ακούστε τη Σοφία Βέμπο να μιλάει για τη Μαρίκα Νέζερ. Από εκπομπή του Φρέντυ Γερμανού, 1976.



Η Πάολα (Νικολέσκο) τραγουδάει το τραγούδι που της έγραψε ο Χρήστος Χαιρόπουλος. Στο πιάνο τη συνοδεύει ο συνθέτης. Από την εκπομπή Οι παλιοί μας φίλοι του Γιώργου Παπαστεφάνου, 1983.