70 χρόνια Ελληνική Ραδιοφωνία στο Ζάππειο: η τελευταία σας ευκαιρία...

Τελευταία ευκαιρία για όσους/όσες θέλουν να επισκεφτούν ή να ξαναεπισκεφτούν την υπέροχη έκθεση με θέμα τα 70 χρόνια της Ελληνικής Ραδιοφωνίας που έστησαν με πολύ μεράκι οι άνθρωποι της ΕΡΤ τον Δεκέμβριο. Η επιτυχία της έκθεσης ήταν μεγάλη και έτσι η λειτουργία της παρατείνεται μέχρι και την Κυριακή 8 Φεβρουαρίου. Εάν δεν πήγατε ακόμα, σας συνιστώ να μην τη χάσετε.

Είναι μια μοναδική ευκαιρία να δείτε μηχανήματα από τα πρώτα χρόνια του ελληνικού ραδιοφώνου. Να κάνετε ένα γοητευτικό ταξίδι στην ελληνική ιστορία των τελευταίων 7ο χρόνων μέσα από πλούσιο φωτογραφικό υλικό αλλά και ηχητικά ντοκουμέντα που το συνοδεύουν—τα ακούτε από μια συσκευή ΜΡ3 που προμηθεύεστε στην είσοδο της έκθεσης. Μπορείτε να ακούσετε τον Ιωάννη Μεταξά, το διάγγελμα του Γεωργίου Παπανδρέου στην Απελευθέρωση, ντοκουμέντα από την περίοδο της δικτατορίας και πολλά ακόμα.

Εάν δεν σας τραβούν τα πολιτικά γεγονότα και προτιμάτε τις τέχνες, θα μείνετε επίσης ικανοποιημένοι, γιατί θα δείτε πλούσιο φωτογραφικό υλικό που αφορά θεατρικές και μουσικές εκπομπές της ραδιοφωνίας μας. Φωτογραφίες από ηχογραφήσεις θεατρικών έργων και εκπομπών λόγου--σε αρκετές περιπτώσεις έχετε ευκαιρία να ακούσετε στο ΜΡ3 απόσπασμα από την αντίστοιχη εκπομπή! Περισσότερα από 30 αποσπάσματα θεατρικών έργων, αλλά και δυο συγκινητικές ηχογραφήσεις της Μαρίκας Κοτοπούλη: στην πρώτη δίνει τις ευχές της για τα τρία χρόνια της εκπομπής Το θέατρο στο μικρόφωνο του Αχιλλέα Μαμάκη, ενώ στη δεύτερη μιλά για τον σεισμό της Κεφαλλονιάς, το 1953.

Θα δείτε επίσης αντικείμενα που χρησιμοποιούνταν στις ηχογραφήσεις των θεατρικών έργων (2 σκαλοπάτια για τον ήχο της σκάλας, πόρτα και παράθυρο για τα αντίστοιχα ηχητικά εφέ και αρκετά αντικείμενα ακόμα).

Αν προτιμάτε τις μουσικές εκπομπές, πάλι θα μείνετε ικανοποιημένοι/ες. Στο ΜΡ3 υπάρχουν ηχογραφήσεις με την ορχήστρα του ΕΙΡ (πχ. η Ευγενία Συριώτη τραγουδάει τον "Κυρ-Αντώνη" του Μάνου Χατζιδάκι), αποσπάσματα από συνεντεύξεις με ανθρώπους όλων των εποχών και ειδών της ελληνικής μουσικής (από την Τζίνα Μπαχάουερ και τον Χρήστο Χαιρόπουλο μέχρι τη Δήμητρα Γαλάνη και τη Δόμνα Σαμίου). Ακόμα θα ακούσετε αποσπάσματα από παιδικές εκπομπές (τη θρυλική "θεία Λένα" Αντιγόνη Μεταξά), αθλητικές εκπομπές αλλά και άλλα σπάνια αποσπάσματα: τον Οδυσσέα Ελύτη να κάνει δηλώσεις στο αεροδρόμιο της Στοκχόλμης λίγο πριν παραλάβει το Νόμπελ Λογοτεχνίας, θρυλικές εκπομπές με τον Γιώργο Οικονομίδη, τη "Νίνα" και τον "Νικολάκη", ραδιοφωνικά σίριαλ όπως η Πικρή μικρή μου αγάπη... Η αλήθεια είναι ότι αν θέλετε να ακούσετε και τα 199 αποσπάσματα που υπάρχουν στο ΜΡ3, πρέπει να παραμείνετε στο Ζάππειο γύρω στις 4 ώρες...

Στην έκθεση υπάρχουν πολλά εξώφυλλα από το περιοδικό Ραδιοπρόγραμμα (τον πρόγονο της Ραδιοτηλεόρασης) με φωτογραφίες αγαπημένων ηθοποιών και τραγουδιστών/τριών. Εξώφυλλα δίσκων και παρτιτούρες, αλλά και δίσκους με κομμάτια σελοτέηπ (που αχρήστευαν τους δίσκους που δεν ενέκρινε η λογοκρισία...). Θα δείτε ακόμα φωτογραφίες από τους τοπικούς σταθμούς της ΕΡΑ σε όλη την Ελλάδα και τέλος θα πάρετε μια γεύση από το ψηφιακό μέλλον, τις νέες τεχνολογίες του ραδιοφώνου...

Με την ευκαιρία της έκθεσης εκδόθηκαν δυο τόμοι που διατίθενται στο Ζάππειο, αλλά και σε επιλεγμένα βιβλιοπωλεία. Ο πρώτος τιτλοφορείται 70 χρόνια Ελληνική Ραδιοφωνία και αφορά αποκλειστικά το ραδιόφωνο. Στις σελίδες του θα βρείτε μεγάλο μέρος του υλικού που θα δείτε και στην έκθεση του Ζαππείου καθώς και τις γραπτές μαρτυρίες ανθρώπων που δούλεψαν στο ραδιόφωνο από τα πρώτα χρόνια της λειτουργίας του μέχρι τα πιο πρόσφατα. Ο τόμος συνοδεύεται από ένα CD που περιέχει κάποια από τα αποσπάσματα που ακούτε και στο ΜΡ3 της έκθεσης αλλά και άλλα αποσπάσματα από το αρχείο της ΕΡΑ. Ο δεύτερος τόμος έχει τον τίτλο Ραδιοτηλεόραση: 40 χρόνια αποτυπώματα ραδιοφωνικής και τηλεοπτικής ιστορίας είναι ένα αφιέρωμα στα 2000 τεύχη της Ραδιοτηλεόρασης. Αν και είναι ακριβότερος από την έκδοση 70 χρόνια Ελληνική Ραδιοφωνία, είναι πολύ κατώτερός της. Τα στοιχεία που παρατίθενται σε διάφορες σελίδες του είναι ελλιπή και, κάποιες φορές, λανθασμένα ενώ αδικαιολόγητα μεγάλος αριθμός σελίδων απλώς αναδημοσιεύει αποσπάσματα από συνεντεύξεις ή παρουσιάζει τις ευχές γνωστών προσωπικοτήτων της πολιτικής, της τέχνης και των ΜΜΕ για το μέλλον της Ραδιοτηλεόρασης. Εφόσον γιορτάζονται τα 70 χρόνια της ΕΡΑ, θα έπρεπε η έκδοση να αφορά είτε το Ραδιοπρόγραμμα είτε να επικεντρώνεται περισσότερο στο ραδιόφωνο και λιγότερο στην τηλεόραση...

Αλλά ας αφήσουμε τις γκρίνιες και ας επιστρέψουμε στην αγαπημένη μούσα του blog. Η Ρένα Βλαχοπούλου είναι φυσικά "παρούσα" στον εορτασμό των 70 χρόνων Ελληνικής Ραδιοφωνίας. Ας μην ξεχνάμε ότι η Ρένα από τα πρώτα χρόνια της καριέρας της τραγουδούσε σε εκπομπές του Ραδιοφωνικού Σταθμού και το αρχείο της ΕΡΑ έχει πολλά "διαμάντια" με τη φωνή της, ηχογραφήσεις τραγουδιών με τη συνοδεία της ορχήστρας ελαφράς μουσικής του ΕΙΡ (και μας χαρίζει κάθε τόσο ο Σιδερής Πρίντεζης μέσα από τις εκπομπές του στο "Δεύτερο"). Ένα από αυτά τα διαμάντια μάλιστα υπάρχει και στο CD που συνοδεύει τον τόμο 70 χρόνια ΕΡΑ: πρόκειται για μια σπάνια ηχογράφηση του τραγουδιού των Μίμη Πλέσσα-Βαγγέλη Γκούφα "Γελά γαλάζιος ουρανός" που ακουγόταν από τη φωνή της Ρένας Βλαχοπούλου στην ταινία Κορίτσια για φίλημα. Σ' αυτή την ηχογράφηση τη Ρένα συνοδεύει ο Γιάννης Βογιατζής και ο συνδυασμός των φωνών τους δίνει ένα εξαιρετικό αποτέλεσμα (να πούμε εδώ ότι το διαμάντι αυτό μας είχε προσφέρει εδώ και πολύ καιρό ο ανεξάντλητος desmich, αλλά η ηχογράφηση του CD της ΕΡΑ είναι καλύτερη).

Ρένα Βλαχοπούλου όμως υπάρχει και στο ΜΡ3 της Έκθεσης. Αρχικά μπορείτε να ακούσετε τον Γιάννη Σπάρτακο να μιλάει για την καριέρα του (άρα και για τη Ρένα) στη Σοφία Μιχαλίτση και την Έφη Μεταλλινού, ενώ υπάρχει ένα απόσπασμα και από τη ραδιοφωνική προσαρμογή του βιβλίο του Κώστα Ταχτσή Το τρίτο στεφάνι. Εκτός από το απόσπασμα, στην Έκθεση υπάρχει και μια φωτογραφία από τις δοκιμαστικές ηχογραφήσεις (παρούσα και η Γεωργία Βασιλειάδου) αλλά και η επιστολή που έγραψε ο ίδιος ο Ταχτσής σχετικά με την προσαρμογή αυτή (και πρωτοδημοσιεύτηκε τον περασμένο Σεπτέμβρη στην Athens Voice μαζί με το κείμενο του Παυριανού που αναδημοσιεύσαμε εδώ στο blog).

Και η φωτογραφία και η επιστολή βρίσκονται μέσα στον τόμο 70 χρόνια ΕΡΑ, μαζί με ένα κείμενο του Γιώργου Παυριανού (που ήταν ο διασκευαστής και σκηνοθέτης του ραδιοφωνικού Τρίτου στεφανιού). Ο Παυριανός θυμάται, με το γνωστό απολαυστικό του ύφος, τις εμπειρίες του στο Τρίτο Πρόγραμμα του Μάνου Χατζιδάκι.



Ένα μέρος του κειμένου αφορά το Τρίτο στεφάνι και μπορούμε να πούμε ότι συμπληρώνει το κείμενο που είχε γράψει ο ίδιος τον Σεπτέμβρη για την Athens Voice. Αναδημοσιεύω ένα απόσπασμα που "λείπει" από το κείμενο της Athens Voice—και σίγουρα είναι σημαντικό να τη διαβάσουμε εδώ στο blog:

Σκέφτηκα τη Ρένα Βλαχοπούλου. Ο Ταχτσής την ήθελε και δεν την ήθελε. Ενημέρωσα τον Χατζιδάκι, η ιδέα του άρεσε, έπρεπε τώρα να βρεθεί η Εκάβη.

Είναι καλοκαίρι. Το "Τρίτο Στεφάνι" μεταδίδεται κανονικά, η Ρένα είναι εξαιρετική και η Σμάρω Στεφανίδου που παίζει την Εκάβη είναι συγκλονιστική.

Μια σύντομη αναφορά στο Τρίτο στεφάνι και τη Ρένα Βλαχοπούλου κάνει και ο Γιώργος Τσάμπρας στο κείμενό του "Radiomnimes", ενώ, τέλος, η Ρένα είναι παρούσα στον τόμο και μέσα από ένα εξώφυλλο του Ραδιοπρογράμματος που δυστυχώς δεν εκτίθεται στο Ζάππειο μαζί με τα υπόλοιπα εξώφυλλα. Ωστόσο αποζημιωνόμαστε από το μέγεθός του—είναι πολύ μεγαλύτερο από τα άλλα εξώφυλλα που υπάρχουν μέσα στην έκδοση.

Με αφορμή την Έκθεση αυτή ο Σταύρος Στρατηγάκος γύρισε μια σειρά έξι εκπομπών με τίτλο Κλείσε τα μάτια για να δεις, η οποία προβλήθηκε από την ΕΤ1 την πρώτη βδομάδα της Έκθεσης, αλλά προβάλλεται και στις ώρες λειτουργίας της στην Αίθουσα Παραστάσεων του Ζαππείου. Στις εκπομπές αυτές μίλησαν αρκετοί/ές πρωτεργάτες/τριες της Ελληνικής Ραδιοφωνίας αλλά και καλλιτέχνες/ιδες (ανάμεσά τους και η γλυκύτατη Κυρία Στέλλα Γκρέκα) και παρουσιάστηκαν σπάνια ντοκουμέντα.



Επίσης, από την αρχή της σεζόν, το Δεύτερο Πρόγραμμα μεταδίδει κάθε Σάββατο, σε επιμέλεια του Σιδερή Πρίντεζη (και αμέσως μετά την εκπομή του Πάμε σαν άλλοτε, της οποίας η διάρκεια δυστυχώς μειώθηκε), αποσπάσματα από σπάνιες μουσικές και θεατρικές εκπομπές του αρχείου της ΕΡΑ. Έτσι μας δίνεται η δυνατότητα να ακούμε πού και πού σπάνιες ραδιοφωνικές ερμηνείες της Ρένας Βλαχοπούλου αλλά και πολλά ακόμα ραδιοφωνικά διαμάντια--το ερχόμενο Σάββατο, 7 Φεβρουαρίου, θα μεταδοθούν ραδιοφωνικές ηχογραφήσεις της μεγάλης Δανάης Στρατηγοπούλου καθώς και αποσπάσματα από συνεντεύξεις της.

Και μετά την Έκθεση τι θα ακολουθήσει; Ελπίζουμε ότι η ΕΡΑ θα αποφασίσει να εκμεταλλευτεί το αρχείο της και να μας προσφέρει τις σπάνιες ηχογραφήσεις του (και αναφέρομαι κυρίως στα τραγούδια που ηχογραφήθηκαν στους ραδιοθαλάμους του Ζαππείου, γιατί θεατρικά, δόξα το Θεό, έχουν δοθεί πολλά) είτε μέσα από τα CD της Ραδιοτηλεόρασης είτε στο διαδίκτυο. Θα τολμούσα να πω και σε CD που θα κυκλοφορούν στο εμπόριο, αλλά, με την κρίση της δισκογραφίας και της αγοράς γενικότερα, αυτό μοιάζει εξαιρετικά απίθανο πλέον. Ωστόσο είναι πραγματικά κρίμα όλος αυτός ο θησαυρός να παραμένει σε κουτιά και ράφια και να περιμένουμε μόνο από τον κύριο Πρίντεζη να τον ανακαλύπτει και να μας τον χαρίζει. Πόσα πράγματα να προλάβει να παίξει ο άνθρωπος στις 3 ώρες που έχει στη διάθεσή του κάθε εβδομάδα;