Νατάσα Μανίσαλη

Σαν βόμβα έπεσε στον καλλιτεχνικό χώρο η είδηση για τον πρόωρο χαμό--σε ηλικία μόλις 55 χρόνων--της ηθοποιού Νατάσας Μανίσαλη, τουλάχιστον για όσους/ες δεν γνώριζαν την προσωπική της μάχη με τον καρκίνο. Η Νατάσα Μανίσαλη ήταν ένα ταλαντούχο πλάσμα, με έντονη προσωπικότητα, φωνή καμπάνα και ιδιαίτερη ομορφιά (ταλέντο της γενιάς της και θεοκουκλάρα την αποκάλεσε η Σπεράντζα Βρανά στο βιβλίο της Επιθεώρηση, καψούρα μου το 1985). Στο blog αυτό η Μανίσαλη έχει θέση γιατί συνεργάστηκε "φευγαλέα" με τη Ρένα Βλαχοπούλου αλλά, κυρίως, γιατί είχε σημαντική παρουσία στο μουσικό θέατρο της Ελλάδας, σε μιούζικαλ, μουσικές παραστάσεις και επιθεωρήσεις, και βέβαια στην ιστορική παράσταση του Εθνικού Θεάτρου Βίρα τις άγκυρες.

Η Νατάσα Μανίσαλη στο Βίρα τις άγκυρες. (1997-1999)
Φωτογραφεία από το αρχείο του Εθνικού Θεάτρου (www.n-t.gr)

Το Βίρα τις άγκυρες των Θανάση Παπαθανασίου και Μιχάλη Ρέππα ήταν μια παράσταση-αφιέρωμα στον ένα αιώνα της ελληνικής επιθεώρησης (για πολλούς/ές ήταν κάτι σαν μνημόσυνο του δημοφιλούς αυτού θεατρικού είδους, αφού πιστεύουν ότι το είδος έπαψε ουσιαστικά να υπάρχει κάπου εκεί στις αρχές της δεκαετίας του '90). Σε αυτή την υπέροχη παράσταση, που χρωστά την ύπαρξή της στον Νίκο Κούρκουλο (ήταν τότε διευθυντής του Εθνικού) που εισηγήθηκε το ανέβασμά της και την απογείωσή της στον Σταμάτη Φασουλή που τη σκηνοθέτησε, η Νατάσα Μανίσαλη είχε δύο ρόλους. Στην αρχή του έργου ήταν η Πιπίτσα, ηθοποιός των παλιών μπουλουκιών που έπαιζαν επιθεωρήσεις στην ελληνική επαρχία. Κυρίως όμως ήταν η Σμάρω Μπιζάνη, ρόλος μέσα από τον οποίο η Μανίσαλη παρέπεμπε με συγκλονιστικό τρόπο στην προσωπικότητα της Σοφίας Βέμπο, τόσο επί σκηνής όσο και στα παρασκήνια. Στη σκηνή ήταν η σπουδαία τραγουδίστρια της επιθεώρησης που μεταμορφωνόταν από τραγουδίστρια της ανατολίτικης "Ζεχρά" σε τραγουδίστρια της του "Παιδιά, της Ελλάδος παιδιά". Στα παρασκήνια ήταν η θυελλώδης γυναίκα που ζήλευε υπερβολικά τον σύζυγό της συγγραφέα Μάκη Αλεβίζο (τον Μίμη Τραϊφόρο, με άλλα λόγια, που υποδυόταν εξαιρετικά ο αξέχαστος Νίκος Γαροφάλλου).

Δημήτρης Τζουμάκης, Νατάσα Μανίσαλη, Μαριάνθη Σοντάκη, Κώστας Ευρυπιώτης
στη δεύτερη σεζόν του Βίρα τις άγκυρες (1998-99).
Φωτογραφία από το αρχείο του Εθνικού Θεάτρου (www.n-t.gr)

Η παρουσία της Μανίσαλη κυριαρχούσε σε όλο το έργο: ξεχώριζε σε ομαδικά νούμερα (στα πολεμικά τραγούδια αλλά και στο τραγούδι της απελευθέρωσης "Νέα ζωή στη χώρα μας αρχίζει" στο πρώτο μέρος και βέβαια στο μαγικό τριπλό φινάλε του έργου στο δεύτερο μέρος). Στο δεύτερο μέρος όμως άφηνε το στίγμα της με δύο κυρίως τραγούδια. Το ένα ήταν το "Βίρα τις άγκυρες" του Γιώργου Μουζάκη που τραγουδούσε επιβλητικά στην έναρξη του δεύτερου μέρους--έτσι θα το έλεγε σίγουρα και η Βέμπο αν το είχε τραγουδήσει. Το άλλο ήταν το "Πόσο λυπάμαι τα χρόνια που πήγαν χαμένα" του Κώστα Γιαννίδη που ερμήνευε μαγικά, με τη Δάφνη Λαμπρόγιαννη στη δεύτερη φωνή, και το κοινό της φώναζε "Μπράβο!" καθώς το κοχύλι του σκηνικού γύριζε σιγά-σιγά για να την πάρει από τη σκηνή και το κανόνι που τη φώτιζε έσβηνε...

Η Νατάσα Μανίσαλη και η Δάφνη Λαμπρόγιαννη στο Βίρα τις άγκυρες. (1997-1999)
Φωτογραφεία από το αρχείο του Εθνικού Θεάτρου (www.n-t.gr)

Η Μανίσαλη ξεκίνησε την καριέρα της παίζοντας επιθεώρηση: μαζί με τους συμμαθητές και τις συμμαθήτριές της από τη σχολή του Εθνικού ανέβασαν ως "Παιδιά του Εθνικού" τις επιθεωρήσεις Έλα βουλή στον τόπο σου και Υπάρχουν και χειρότερα. Στη συνέχεια είχε την ευκαιρία να λάμψει σε όλα τα είδη του ελαφρού μουσικού θεάτρου που παρουσιάστηκαν στην Ελλάδα: από επιθεώρηση (Ήμουν ΠΑΣΟΚ και γέρασα με τον Λάκη Λαζόπουλο στο Λαμπέτη, Για ψήφου πήδημα στο Αθήναιον, Μας πήρε το ποτάμι με τον Κώστα Τσιάνο και την Αλίκη Γεωργούλη στο Θεσσαλικό Θέατρο) και οπερέττα (Το κορίτσι της γειτονιάς του Χατζηαποστόλου στο θέατρο Βέμπο) μέχρι την Όπερα της πεντάρας των Μπρεχτ-Βάιλ που παρουσίασε ο Γιώργος Λεμπέσης σε σκηνοθεσία του Ζυλ Ντασέν στο θέατρο Αθήναιον και το δεύτερο ανέβασμα του Σικάγο των Fosse-Ebb-Kander που παρουσίασε ο Βαγγέλης Λιβαδάς στο θέατρο Σμαρούλα τα καλοκαίρια του 1998 και του 1999. Εκεί η Μανίσαλη ήταν η Μάμα Μόρτον (ευτύχησε ο ρόλος αυτός στην Ελλάδα αφού τον ερμήνευσαν ξεχωριστές γυναίκες, κατά σειρά οι Χρυσούλα Διαβάτη, Νατάσα Μανίσαλη, Μαρινέλλα και Άννα Παναγιωτοπούλου). Τη θυμάμαι πάντα σε αυτό το υπέροχο ντουέτο της δεύτερης πράξης το "Class" να τραγουδάει, μαζί με τη Μπέσυ Μάλφα τους στίχους του Αντώνη Ανδρικάκη:  

Πού πήγε εκείνο το "Περάστε", και "Ορίστε" και "Πώς είστε;"

Με τα καθάρματα αυτά τώρα πια μη μιλάς, γιατί είναι όλοι μπας κλας!

Αχ, δεν είναι κύριοι σ' αυτή την εποχή,

είναι ανήθικοι, δεν έχουνε ψυχή

και τα παιδιά ακόμα έγιναν θεριά, είναι κι αυτά μπας κλας!

Νατάσα Μανίσαλη και Μπέσυ Μάλφα στο Σικάγο.
Θέατρο Σμαρούλα, 1998 και 1999.
Φωτογραφία από το πρόγραμμα της παράστασης του Βαγγέλη Λιβαδά.

Έπαιξε και Αριστοφάνη (Εκκλησιάζουσες με τον εταιρικό θίασο του ΣΕΗ), έπαιξε σε αναβιώσεις παλιών ελληνικών έργων που γνωρίσαμε κυρίως από τον κινηματογράφο--Τα κόκκινα φανάρια του Αλέκου Γαλανού που σκηνοθέτησε ο Σταύρος Ξαρχάκος στο Αλάμπρα (είχε γράψει τότε ο Γιάννης Βαρβέρης στην Καθημερινή: "την ψίχα της ψυχούλας και το κλίμα του τσαλαπατημένου θήλεος εξασφάλισ[ε]...με εικαστική προσαρμογή, αντοχή, εναλλαγές και σκληρό λυρισμό η Νατάσα Μανίσαλη)") και Η δε γυνή να φοβήται τον άνδρα του Γιώργου Τζαβέλα που σκηνοθέτησε η Σμαρούλα Γιούλη στο Βέμπο (εκεί ήταν η θρυλική κουμπαρο-Μπεμπέκα...) 

Νατάσα Μανίσαλη, Κοσμάς Ζαχάρωφ και Χρήστος Τάρλοου στο Σικάγο.
Θέατρο Σμαρούλα, 1998 και 1999.
Φωτογραφία από το πρόγραμμα της παράστασης του Βαγγέλη Λιβαδά.

Στο θέατρο η Νατάσα Μανίσαλη συνεργάστηκε επίσης με το Θέατρο Έρευνας του Δημήτρη Ποταμίτη, τον Νίκο Κούρκουλο και τη Νόρα Βαλσάμη (στο Γεια σου), την Κάτια Δανδουλάκη και τον Γρηγόρη Βαλτινό (Όνειρα, όνειρα), τον Βασίλη Τσιβιλίκα και τη Μαρία Αλιφέρη (Πόσα κεράκια έχει η τούρτα). Περισσότερες πληροφορίες και φωτογραφίες μπορείτε να βρείτε στο αφιέρωμα του Βασίλη Νάτσιου (στην ιστοσελίδα www.cosmopoliti.com). Μπορείτε επίσης, στην ιστοσελίδα του Εθνικού Θεάτρου, να απολαύσετε την ερμηνεία της στο Βίρα τις άγκυρες αλλά και στο μιούζικαλ των Παπαθανασίου-Ρέππα Ποια Ελένη; όπου υποδύεται την Εκάβη και της δίνεται η ευκαιρία να τραγουδήσει όμορφα τραγούδια της Αφροδίτης Μάνου αλλά και να δείξει τις δραματικές πτυχές του ταλέντου της. Δυστυχώς η τηλεσκηνοθεσία στις μαγνητοσκοπήσεις αυτές δεν είναι καλή, αλλά το ταλέντο της Μανίσαλη λάμπει. 

Κατερίνα Παπαδάκη και Νατάσα Μανίσαλη στο Ποια Ελένη;
Φωτογραφία από το αρχείο του Εθνικού Θεάτρου (www.n-t.gr)

Στο ευρύ κοινό η Νατάσα Μανίσαλη έγινε πασίγνωστη χάρη στις τηλεοπτικές σειρές που συμμετείχε, κυρίως τους Μικρομεσαίους του Γιάννη Δαλιανίδη και το Εμείς κι εμείς, οι οποίες (θα) εξακολουθούν να προβάλλονται και (θα) μας θυμίζουν τη μορφή της και το ταπεραμέντο της--αλλά μέρος μόνο του πολύπλευρου ταλέντου της που της δινόταν η ευκαιρία να το ξεδιπλώνει πάνω στη σκηνή, και ιδίως στα μουσικά έργα.

Ρένα Βλαχοπούλου και Νατάσα Μανίσαλη στο Σας έπιασα στα πράσα
  της Festival Film (1986)

Χάρης Ρώμας-Νατάσα Μανίσαλη
στο Μάμα μία του ΑΝΤ1 (1991)

Και η "φευγαλέα" συνεργασία της με τη Ρένα Βλαχοπούλου; Κανονικά, ανήκει στις στιγμές της Ρένας που δεν θα θέλαμε να θυμόμαστε: στην πρώτη βιντεοταινία της Ρένας, το Σας έπιασα στα πράσα του Τάκη Σιμονετάτου (1986), η Νατάσα Μανίσαλη, που μόλις έχει αποφοιτήσει από τη δραματική σχολή, υποδύεται μια από τις γειτόνισσες της Ρένας με την οποία έρχεται σε κόντρα σε δύο σκηνές για πολιτικούς κυρίως λόγους. Η Μανίσαλη έκανε μια γκεστ εμφάνιση και στην πρώτη σειρά που γύρισε η Ρένα για τον ΑΝΤ1, τη Μάμα μία, αλλά δεν εμφανίζονται στην ίδια σκηνή (εκεί η Μανίσαλη έχει μια σκηνή με τον Χάρη Ρώμα, που αν δεν κάνω  λάθος ήταν φίλος της και ήταν προφανώς και ο συνδετικός κρίκος για αυτές τις δυο συμμετοχές της, αφού το σενάριο και στις δυο περιπτώσεις γράφτηκε από τον ίδιο).

Η Νατάσα Μανίσαλη ως Μάμα Μόρτον στο Σικάγο.
Θέατρο Σμαρούλα (1998 και 1999).
Φωτογραφία από το πρόγραμμα της παράστασης του Βαγγέλη Λιβαδά.

Θα λυπόμαστε πάντα για τον πρόωρο χαμό της Νατάσας Μανίσαλη. Καλό της ταξίδι...