Σοφία Βέμπο: σπάνια ντοκουμέντα

Σήμερα συμπληρώνονται 32 χρόνια από το θάνατο της Σοφίας Βέμπο. Η μεγάλη τραγουδίστρια που έγινε σύμβολο της νίκης στον ελληνοϊταλικό πόλεμο αλλά επιπλέον έφερε επανάσταση στο ελληνικό τραγούδι (με τις ερμηνείες της) και στο ελληνικό μουσικό θέατρο (με τις παραστάσεις που ανέβασε στο θέατρό της) έφυγε από τη ζωή ξαφνικά το πρωινό της 11ης Μαρτίου 1978, λίγη ώρα αφότου ζήτησε από τον θυρωρό της πολυκατοικίας της να της φέρει τα υλικά για μια πίτα που θα έψηνε... Αυτή ήταν η Σοφία Βέμπο: μια τεράστια καλλιτέχνιδα αλλά και μια καθημερινή γυναίκα, εξαίσια μαγείρισσα (όπως θυμόταν η Ρένα Βλαχοπούλου), νοικοκυρά, γυναίκα με πολλή αγάπη για τους/τις γύρω της αλλά και πολλά πάθη (κυρίως με παθολογική ζήλεια για τον σύζυγό της Μίμη Τραϊφόρο).

Αυτό που ελάχιστοι θυμήθηκαν φέτος είναι ότι συμπληρώνονται 100 χρόνια ακριβώς από τη γέννηση της Σοφίας Βέμπο ή, τουλάχιστον, από την επίσημη χρονολογία γέννησή της, γιατί έχει υποστηριχθεί από διάφορες πηγές ότι είχε γεννηθεί πριν το 1910. Ίσως να μην έχει τελικά τόση σημασία πότε ακριβώς γεννήθηκε, αλλά το ότι αυτή η γυναίκα... γεννήθηκε και έζησε στη χώρα μας και άφησε ανεξίτηλα σημάδια στον νεοελληνικό πολιτισμό.

Πρόσφατα η Κατερίνα Πετρίδου, μια γυναίκα που συνδέθηκε φιλικά με τη Σοφία Βέμπο και έστησε για κείνη μια εξαιρετική έκθεση με πλούσιο υλικό (φωτογραφίες, δίσκοι, θεατρικά προγράμματα, παρτιτούρες, ρούχα, προσωπικά αντικείμενα, χειρόγραφα--ανάμεσά τους σημειώματα με καθημερινά μηνύματα..) στο Πολεμικό Μουσείο της Θεσσαλονίκης) δημιούργησε ένα blog για την "Τραγουδίστρια της Νίκης" και επιπλέον ανέβασε στο youtube μερικά σπανιότατα βίντεο, ντοκουμέντα της σκηνικής παρουσίας της Σοφίας Βέμπο στα χρόνια της ωριμότητάς της.

Τα βίντεο αυτά ίσως αδικούν λίγο την τραγουδίστρια Σοφία Βέμπο, γιατί έχουν γυριστεί σε μια εποχή (μέσα-τέλη της δεκαετίας του '60) που η φωνή της είχε πλέον υποστεί σημαντική φθορά. Ωστόσο πρόκειται για ανεκτίμητα ντοκουμέντα της θεατρίνας Σοφίας Βέμπο: μας δίνουν τη δυνατότητα να απολαύσουμε το μπρίο της, το ταπεραμέντο της, τη μοναδική εκφραστικότητά της, τη σπάνια χάρη της και την ακαταμάχητη γοητεία της.Είναι ακόμα πολύτιμες μαρτυρίες για το επιθεωρησιακό θέατρο της εποχής εκείνης και για τις εμφανίσεις της Βέμπο τα τελευταία ενεργά δέκα χρόνια της καριέρας της (παρουσίαση δηλαδή ενός ποτ-πουρί επιτυχιών της στις οποίες τη συνόδευε ολόκληρος ο θίασος--"πλην των θιασαρχών" όπως ανέφεραν κάποια προγράμματα των παραστάσεων εκείνων).

Σας προτείνω λοιπόν να δείτε και να ακούσετε πώς ερμηνεύει την "Κανελλιά" στο παρακάτω βίντεο που προέρχεται από πρόβα στο θέατρο "Βέμπο" με μαέστρο τον Γιώργο Κατσαρό (μάλλον το 1967).

Επίσης για ένα πιο ολοκληρωμένο ποτ-πουρί μπορείτε να δείτε το επόμενο βίντεο. ΠΡοέρχεται από παράσταση στο χειμερινό θέατρο Βέμπο και είναι μάλλον λίγο νεότερο από το προηγούμενο βίντεο.

Η Κατερίνα Πετρίδου ανέβασε επίσης και κάποια... video clip των πρώτων χρόνων της ελληνικής τηλεόρασης. Πρόκειται για εντελώς παλαιομοδίτικα βίντεο στα οποία η Βέμπο τραγουδάει play back παλιές της επιτυχίες. Παρά το παρωχημένο στυλ του γυρίσματος, θεωρώ συγκινητικά αυτά τα πλάνα με την ώριμη και αρκετά κουρασμένη Σοφία Βέμπο να θυμίζει τις παλιές της επιτυχίες. Στο επόμενο βίντεο τραγουδάει το "Τραγούδι του Μωριά" του Θεόφραστου Σακελλαρίδη (που είναι και κάπως επίκαιρο λόγω της επερχόμενης εθνικής επετείου...)

Βέβαια πέρα από τα βίντεο της κυρίας Πετρίδου, στο youtube μπορείτε να βρείτε αποσπάσματα από τις τρεις κινηματογραφικές εμφανίσεις της Σοφίας Βέμπο. Για παράδειγμα θαυμάστε την εδώ στην Προσφυγοπούλα, την προπολεμική ταινία-θρύλο που προβαλλόταν συνεχώς σε ελληνικές αίθουσες από το 1938 μέχρι τα πρώτα χρόνια του '50. Γυρίστηκε στην Αίγυπτο από τον Τόγκο Μιζράχι και περιλαμβάνει 5 υπέροχα τραγούδια του Κώστα Γιαννίδη που η Βέμπο ερμηνεύει ζωντανά! Δείτε το υπέροχο "Σ' αγαπώ γιατί είσαι ο μόνος": η φθορά του χρόνου αδικεί τη φωνή της Βέμπο, ωστόσο έχουμε μια αντιπροσωπευτική εικόνα από το τραγουδιστικό στυλ του μεσοπολέμου.

Υπάρχουν βέβαια αποσπάσματα απο τη Στέλλα του Μιχάλη Κακογιάννη, την καλύτερη σαφώς ταινία της Βέμπο, όπου τρογουδάει μοναδικά δυο τραγούδια του Μάνου Χατζιδάκι. Απολαύστε το "Ο μήνας έχει δεκατρείς".

Τέλος, υπάρχουν τα τραγούδια από την τελευταία της ταινία, το Στουρνάρα 288, μεγάλη επιτυχία του θεάτρου "Βέμπο" που μετέφερε στο σινεμά ο Ντίνος Δημόπουλος. Μπορείτε να δείτε και να ακούσετε τη Βέμπο να τραγουδά αλλά και να θαυμάσετε μια συγκινητική συνύπαρξη της "πραγματικής" Βέμπο και της παλαίμαχης τραγουδίστριας "Τζένης Μπλανς"...

Ελπίζω να γίνει φέτος κάποια εκδήλωση για να τιμηθούν τα 100 χρόνια από τη γέννηση της Βέμπο, έστω κι αν κάτι τέτοιο πραγματοποιηθεί τον Οκτώβρη, με την ευκαιρία της επετείου του "Όχι". Μπορεί η ταύτιση της Βέμπο με το έπος του '40 να αδικεί την πολύπλευρη προσφορά της στο τραγούδι και το θέατρο, είναι ωστόσο μια καλή ευκαιρία για να θυμόμαστε μια ανεπανάληπτη γυναίκα και καλλιτέχνιδα.

Οι φωτογραφίες αυτής της ανάρτησης προέρχονται από το blog της κ. Πετρίδου. Σας προτείνω επίσης να διαβάσετε το περσινό αφιέρωμα του Rena Fan στη Σοφία Βέμπο και τον Μίμη Τραϊφόρο, που επίσης "έφυγε" Μάρτιο, στις 28 Μαρτίου 1998.