Μια συνέντευξη της Ρένας Βλαχοπούλου στον Σωτήρη Κακίση

ΡΕΝΑ ΒΛΑΧΟΠΟΥΛΟΥ:
Στην πρίζα θα μπω και θα σ' τα πω;

Συνέντευξη στον Σωτήρη Κακίση
(Ελεύθερη Γνώμη, 24 Ιουλίου 1983)

Συνάντησα τη Ρένα Βλαχοπούλου πριν την παράστασή της, στο θέατρο. Κουβάλησε ένα σωρό πράγματα σ' ένα υποτυπώδες αίθριο που καθίσαμε να μιλήσουμε: κραγιόν, κρέμες, καλλυντικά γενικά, μπικουτί κι ένα γκαζάκι. Στο γκαζάκι άναψε και ζέσταινε ένα μπικουτί.

ΡΕΝΑ ΒΛΑΧΟΠΟΥΛΟΥ: Τώρα κοιτάξτε προετοιμασία, κοιτάξτε εδώ: να μπούνε τα μπικουτί στο νερό, να βράσουν τα μπικουτί, να βάλω τα μαλλιά στο μπικουτί, να πάω μέσα, να βαφτώ, να φτιαχτώ, να βγάλω τα μπικουτί, να βάλω τις βλεφαρίδες, να βγω στη σκηνή, ν' αρχίσει το ιδρωτάρι, να φεύγει η βλεφαρίδα απ' το ιδρωτάρι, να ψάχνω να τη βρω. Τρελή, δηλαδή. Κάνω μια δουλειά τελείως παλαβή. Εμείς λεγόμαστε σοβαροί άνθρωποι;

ΣΩΤΗΡΗΣ ΚΑΚΙΣΗΣ: Εσείς τι λέτε;

Ρ.Β.: Καλά, σοβαρή στη ζωή μου είμαι. Απορώ με το επάγγελμα που κάνω, που είμαι τόσο στη ζωή ήσυχη και σοβαρή. Απορώ. Με τόση ζωή που έχω, τόση ζωτικότητα. Είσαι στο σπίτι τόσο σωστή: με τα κεντήματά μου, σαν τις νοικοκυρούλες, με τα μαγειρέματά μου, με τις κουρτινίτσες μου. Ναι, παιδί μου...

Σ.Κ.: Οι ρόλοι που παίζατε στις ταινίες; Στα παλιά εκείνα μιούζικαλ;

Ρ.Β.: Α, πάνε αυτές οι εποχές, δυστυχώς. Δυστυχώς, ένας υπήρχε, ο οποίος μπορούσε να κάνει αυτές τις δουλειές. Ο Φίνος. Αλλά, βλέπετε, τώρα έχουνε γίνει τόσο ακριβά όλα που δε συμφέρει. Αυτές οι ταινίες, οι τότε, τα μιούζικαλ, προϋποθέτουν σήμερα πενήντα εκατομμύρια για να γίνουν. Ποιος θα θυσιάσει τόσα λεφτά; Σε ποιο κοινό ν' αποταθεί; Μην ξεχνάμε ότι περιοριζόμαστε στα πλαίσια της Ελλάδος. Και πάλι καλά. Ορισμένες γίνονται καλές, μπορείς να πεις. Σχετικά καλές. Ήταν ωραίο θέμα το μιούζικαλ. Τα καταφέρναμε κάπως.

Σ.Κ.: Μέχρι που σας μπέρδευε ο κόσμος με τη Βλαχοπούλου της Λυρικής.

Ρ.Β.: Παιδάκι μου, καμία σχέση. Ήτανε η Ζωή η Βλαχοπούλου, αυτή της Λυρικής. Γι' αυτήν με περνάγανε; Υπάρχουν πολλές Βλαχοπούλου. Είναι μια κοπέλα στο Εθνικό. Κι ο Βλαχόπουλος, που είναι κι αυτός στο Εθνικό. Δεν πιστεύω να με μπερδεύουνε και μ' αυτόν;

Σ.Κ.: Οι Αμερικανοί εξακολουθούν να γυρίζουν μιούζικαλ.

Ρ.Β.: Οι Αμερικανοί άλλο. Αυτοί μπορούν να κάνουνε τα πάντα. Να σε ρετουσάρουνε, να σε φτιάξουνε, να σε κάνουν θεό. Εμείς μόνοι μας, ό,τι κάνουμε, μόνοι μας. Εγώ ειδικά, ό,τι κάνω, μόνη μου. Δεν έχω ούτε να με σκηνοθετήσουνε, ούτε να με χορογραφήσουνε. Δε βαριέσαι.

Παίρνω ένα κείμενο σχετικό, το φτιάχνω εκεί, με τον καιρό γίνεται κάτι. Παίρνω ένα σενάριο, να πούμε. Πόσες σελίδες; Δέκα, εκατό, εκατόν πενήντα; Το διαβάζω μια φορά, άντε δύο. Από εκεί και πέρα, δε θέλω. Ξέρω την ουσία του πράγματος.

Σ.Κ.: Και οι άντρες κωμικοί ελάχιστες φορές αντέχουν σκηνοθέτη από πάνω τους.

Ρ.Β.: Ε, κοιτάξτε, για να 'μαστε ειλικρινείς, ένας εντάξει κωμικός, ο οποίος υποτίθεται ότι αυτοσχεδιάζει, δε σκηνοθετείται εύκολα. Βγάζει πράγματα συνεχώς από μέσα του. Μπορεί να του 'ρθει ένα ωραίο αστείο επί σκηνής, και να το πετάξει και ο κόσμος να τρελαθεί στο γέλιο. Η επικοινωνία, η άμεση, με τον κόσμο δεν είναι κάτι που το 'χουνε όλοι.

Είναι δύσκολο το κοινό να πιστέψει ότι είσαι συγγενικό του πρόσωπο και τον πλησιάζεις. Πάρα πολύ λίγοι το πετυχαίνουν αυτό. Εγώ το 'χω. Με βλέπουνε σαν δικό τους πρόσωπο οι θεατές. Με αγαπάνε τρεις γενιές: Η γιαγιά, η κόρη, και το εγγονάκι. Γιατί, πάλι, δεν είμαι βέκια, δεν είμαι παλιά, είμαι σημερινή. Δε μένω στα παλιά. Γι' αυτό δε θυμάμαι τίποτα από τα παλιά. Τι θα γίνει αύριο! Πέρασε κι αυτή η μέρα, 'φχαριστώ το Θεό, ζούμε, ωραία, αύριο. Αύριο τώρα. Δεν έχω: -Αχ θυμάσαι; Δεν το 'χω.

Σ.Κ.: Τι μπορούμε να πούμε ειδικά για τις γυναίκες κωμικούς; Δεν είναι πολλές. Εσάς σας παρομοιάζω στο στυλ με τη Λουσίλ Μπωλ.

Ρ.Β.: Η Λουσίλ Μπωλ! Αυτή είναι βέβαια μια μεγάλη κωμικός. Αλλά δεν είναι τυχαίο που είναι μεγάλη κωμικός. Πόσοι εργαζόντουσαν για τη Λούσι; Εκεί υπάρχουνε δώδεκα συγγραφείς. Το κοσκινίζουνε και βγάζουνε το καλό. Σκηνοθεσίες, αυτά. Πρώτ' απ' όλα, λεφτά. Θα σου πούνε εδώ πέρα, έλα να κάνεις ένα σίριαλ. Τι σίριαλ να κάνω; Σου φέρνει τα κείμενα απόψε, σου λέει. -Αύριο! Πενήντα σελίδες, τα το πεις αύριο. Τι είμαι εγώ που θα το πω αύριο; Ηλεκτρονικός εγκέφαλος είμαι; Στην πρίζα θα μπω και θα σ'τα πω; Σ' όλα άρπα-κόλλα. Τα πάντα στην Ελλάδα είναι άρπα-κόλλα. Δε βαριέσαι, καημένε. Εντάξει, μωρέ. Αυτό ακούς. Συνέχεια.

Δώσε μου λεφτά εμένα να σου κάνω αγγέλους. Δώσε μου. Φαντασία υπάρχει, γούστο υπάρχει, ευφράδεια υπάρχει, μυαλό υπάρχει. Λεφτά δεν υπάρχουνε.

Σ.Κ.: Τι γίνεται λοιπόν; Πώς θα ξαναβρούμε την κωμωδία, τους παλιούς καλούς ηθοποιούς μας;

Ρ.Β.: Και τώρα υπάρχουν καλοί ηθοποιοί. Γυναίκες δεν υπάρχουν στην επιθεώρηση, στο μουσικό τομέα. Κακό είναι, βέβαια, αυτό, γιατί κι εμείς κάποτε θα φύγουμε. Δε θα μείνουμε πια επ' άπειρον στη σκηνή.

Σήμερα λείπει εκείνη η ποικιλία του ηθοποιού. Τυποποιούνται. Οι τυποποιήσεις είναι πολύ άσκημο πράμα. Πόσο θ' αντέξεις; Παίζεις το βλάχο, ή το γύφτο, ή τον άλλο. Πόσο θα πάει; Έχουνε και ταλέντο να κάνουνε άλλα πράγματα, αλλά τυποποιηθήκανε σ' αυτό το στυλ.

Έξω είναι αλλιώς. Ο ηθοποιός θα πάει και στη δραματική σχολή, θα πάει και στο ωδείο, θα μάθει και χορό, θα μάθει κι ένα όργανο. Δεν κάθεται. Δεν κάθεται. Εμείς, έτσι μάθαμε. Δεν υπάρχουν και τα μέσα, αλλά φταίμε. Είναι το δε βαριέσαι, που λέγαμε. Οι νέοι δεν το παλεύουνε. Έχουνε πέσει σε πράγματα εκτός του επαγγέλματός τους. Ασχολούνται, να πούμε, με το Αφγανιστάν και το Σαλβαντόρ. Τι με νοιάζει εμένα; Όταν εγώ πείναγα το Σαράντα και ζητιάνευα στους δρόμους, ήρθαν απ' το Αφγανιστάν; Αυτοί δεν ξέρουνε πού είναι η Ελλάδα, κατ' αρχήν. Λυπηρόν να σκοτώνεται εκεί ο κόσμος. Αλλά δεν μπορούμε και τα δικά μας να τα κοιτάξουμε καλύτερα; Να δούμε τι γίνεται στην Ελλάδα, μες στον τόπο μας; Εδώ μισεί ο ένας τον άλλο, ώρες-ώρες.

Σ.Κ.: Να, και στην επιθεώρηση δεν παίζουν τα πρώτα ονόματα μαζί. Ένας-ένας παίζει το νούμερό του.

Ρ.Β.: Αμέ, σου λέει. Τι λες καλέ! Έτσι φτάσαμε. Πριν ήμαστε πέντε-πέντε, τέσσερις-τέσσερις, όλοι. Υπήρξε μία επικοινωνία. Τώρα είναι όλοι πρωταγωνιστές. Βιάζονται. Βιάζονται, και στο τέλος δεν κατορθώνουν τίποτε. Ελάχιστοι κατορθώνουν.

Σ.Κ.: Πέστε τώρα και για την Κέρκυρα, κυρία Βλαχοπούλου. Την πατρίδα σας.

Ρ.Β.: Η Κέρκυρα έχει μία ωραία Κέρκυρα. Κι αυτή χαλασμένη. Κι αυτοί πέσανε με τη μούρη στα λεφτά. Ό,τι παλιομάγαζο, ό,τι σαράβαλο υπήρχε, ανοίξανε αυτά, είδη παραδοσιακά, ξέρετε, αυτά για τους τουρίστες. Τρελοί. Τώρα, εφέτο, δεν υπάρχει καθόλου τουρισμός. Και κάθονται όλοι στις πόρτες, και λέει η μία στην άλλη: -Μωρή, Μαρία, τι θα γίνει, μωρή; Δεν μπήκε άνθρωπος σήμερα. -Ελένη, είχεις τίποτα; -Τίποτα. Καλομάθανε στα λεφτά αυτοί. Πήγα να κάνω ένα παράθυρο στην Κέρκυρα, και πάω και βρίσκω ένανε ξυλουργό. Να 'ρθεις στο σπίτι, σε παρακαλώ, να μου φτιάξεις ένα παράθυρο. Ναι, ψυχή μου, Ρένα αύριο. Θα 'ρθω. Ερκέτ' αύριο, δεν ήρθε. Τον παίρνω τηλέφωνο. Μου 'πες θα 'ρθεις σήμερα. Μου λέει, έλα, η Παναγιά κοντά σου, είχα μια δουλίτσα, να την τελειώσω. Εντάξει, του λέω. Πότε θα 'ρθεις; Μεθαύριο, ψυχή μου. Έρχεται. Παίρνει τα μέτρα. Πόσα θέλεις; Τόσα. Τον πλήρωσα, όσα μου 'πε. Λέω: πότε θα το έχεις έτοιμο; Σ' ένα μήνα, σε δύο; Όχι, ψυχή μου, άκου σ' ένα μήνα. Την Παρασκευή θα το 'χεις. Μπράβο, λέω. Έρχεται η Παρασκευή. Πουθενά. Του τηλεφωνάω την Τρίτη. Τι έγινε το παράθυρο; Μια δουλίτσα μου 'τυχε, ψυχή μου, Παρασκευή θα σ' το 'χω. Περνάει κι η άλλη Παρασκευή, περνάνε τρεις Παρασκευές. Τέσσερις. Κι έρχεται με το κάγκελο και το παράθυρο. Σ' το 'φερα, Ρηνούλα μου, λέει. Μπράβο, λέω. Πού μένεις; Μου λέει: στη Γαρίτσα. Του λέω: έχεις παράθυρο προς τη θάλασσα; Λέει: έχω ένα. Ωραία, λέω. Πάρ' το παράθυρο, πάρε και το κάγκελο κι άε στην ευχή της Παναγίας. Άντε βάλ' το στο σπίτι σου.

Καταλάβατε; Χαλάσανε. Δεν έχουνε λόγο.

Η παραπάνω συνέντευξη δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα Ελεύθερη Γνώμη στις 24 Ιουλίου 1983 και αναδημοσιεύτηκε στο βιβλίο του ποιητή Σωτήρη Κακίση Οι απέναντι: συζητήσεις με πρόσωπα της ελληνικής οθόνης (Εκδόσεις Κίνητρο, 2005). Σήμερα αναδημοσιεύεται σ' αυτό το blog με την άδεια του Σωτήρη Κακίση, τον οποίο ευχαριστώ θερμά.

Ο Σωτήρης Κακίσης είχε επίσης την καλοσύνη να μου αποκαλύψει κι ένα ντεσού αυτής της συνέντευξης (που μπορείτε να βρείτε--μαζί με τη συνέντευξη--και στο βιβλίο του Τρόμος στο Κολλέγιο νο. 2). Όταν η συνέντευξη δημοσιεύτηκε στην Ελεύθερη Γνώμη τον Ιούλιο του 1983, κάποια άτομα από τον χώρο του ΠΑΣΟΚ (στο οποίο ανήκε και η εφημερίδα) ενοχλήθηκαν από τα όσα είπε η Ρένα για τους/τις συναδέλφους της που ασχολούνταν με το Αφγανιστάν και το Σαλβαδόρ. Τέτοιες δηλώσεις της Ρένας, καθώς και οι πολιτικές της πεποιθήσεις, είχαν ως αποτέλεσμα να μην αντιμετωπίζεται ευνοϊκά από τα άτομα αυτά και να είναι ένα από τα "κομμένα κεφάλια" της εποχής. Τότε ο Πέτρος Πολίτης, ο αρχισυντάκτης της κυριακάτικης Ελεύθερης Γνώμης, που δεν ζει πια, αηδιασμένος από τις συνωμοσίες, φώναξε τον Σωτήρη Κακίση και του είπε "Κατόπιν τούτου, όσο είμαι εγώ αρχισυντάκτης εδώ, εσύ θα παίρνεις συνεντεύξεις από δεξιούς και μόνο!"...

Εκτός από τη συνέντευξη της Ρένας Βλαχοπούλου, στο βιβλίο του Σωτήρη Κακίση Οι απέναντι, θα βρείτε απολαυστικές συνομιλίες του ποιητή με πρόσωπα του ελληνικού κινηματογράφου. που δημοσιεύτηκαν από το 1981 ως το 1991 σε εφημερίδες και περιοδικά. Το βιβλίο ανοίγει και κλείνει με δυο συζητήσεις του Σωτήρη Κακίση με τον Γιώργο Πανουσόπουλο (ο Κακίσης ήταν ο σεναριογράφος των ταινιών του Μ' αγαπάς και Μια μέρα τη νύχτα). Ενδιάμεσα, παρελαύνουν από τις σελίδες του βιβλίου οι κυρίες Ρένα Βλαχοπούλου, Μάρθα Βούρτση, Μπέττυ Λιβανού, Όλια Λαζαρίδου, Θέμις Μπαζάκα, οι κύριοι Νίκος Σταυρίδης, Κώστας Χατζηχρήστος, Ανδρέας Μπάρκουλης, Τίτος Βανδής, Μίμης Χρυσομάλλης, Δημήτρης Πουλικάκος. Στο... διάλειμμα η Βάνα Μπάρμπα. Ακολουθούν ο Θανάσης Βέγγος και οι δημιουργοί του ελληνικού κινηματογράφου Αλέκος Σακελλάριος, Αλέξης Δαμιανός, Νίκος Κούνδουρος, Κώστας Γαβράς, Νίκος Περάκης και Δήμος Αβδελιώδης.

Μπορείτε να μάθετε περισσότερα για το ποιητικό έργο του Σωτήρη Κακίση από τα αξιόλογα blog Το άρωμα του τραγουδιού (όπου ο φίλος Μάκης γράφει για τον εξαιρετικό δίσκο της Αλέκας Κανελλίδου Σαπφώ που περιελάμβανε 12 ποιήματα της Σαπφώς μεταφρασμένα από τον Σωτήρη Κακίση και μελοποιημένα από τον Σπύρο Βλασσόπουλο) και Βακχικόν (όπου αναδημοσιεύεται ένα κείμενο του Δημήτρη Χαλαζωνίτη που διαβάστηκε στη διάρκεια εκδήλωσης για τα 30 χρόνια του Κακίση στον χώρο της ποίησης, τον Νοέμβριο του 2008--από το Βακχικόν δανείστηκα και τη φωτογραφία του ποιητή). Τέλος, ευχαριστώ τον συν-blogger Ηρακλή Οικονόμου του blog Μουσικά Προάστια που με έφερε σε επαφή με τον Σωτήρη Κακίση. Στα Μουσικά Προάστια θα βρείτε επίσης πολλές συνεντεύξεις του Σωτήρη Κακίση με προσωπικότητες από τον χώρο της ελληνικής μουσικής.