Πρωτοχρονιάτικες ευχές και ένα κουίζ!

"Σε λίγο δώδεκα του ρολογιού μας χτύποι, θα 'ρθουν να διώξουνε την κάθε λύπη", τραγουδούσε κάποια Πρωτοχρονιά, πριν από πολλά πολλά χρόνια, η αγαπημένη μας γιαγιά Δανάη, που μας αποχαιρέτησε το 2009...

O Rena Fan σας εύχεται να διώξετε κάθε λύπη σας το 2010 και να έχετε μια καλή χρονιά. Ε, ζήτησε και τη... "συνδρομή" της Ρένας Βλαχοπούλου για να σας δώσει τις ευχές του...

Και πριν σας αφήσω για λίγες μέρες, ένα κουίζ. Στη φωτογραφία που ακολουθεί βλέπετε τη Ρένα Βλαχοπούλου εν πτήσει... Πού πηγαίνει η Ρένα; Παρακαλώ αφήστε τις απαντήσεις σας και τα... στοιχεία σας στο email του blog! Όσοι/ες απαντήσουν σωστά μέχρι τις 5 Ιανουαρίου, θα πάρουν μια κάρτα από το μέρος αυτό...

Χρόνια πολλά και καλά σε όλες και όλους. Να 'χετε την υγειά σας και να δίνετε και να παίρνετε αγάπη!

Πρωτοχρονιάτικα δώρα της ΕΡΤ

Η ΕΡΤ τιμάει τον ρόλο της και τους ακροατές/τις ακροάτριές της κάνοντάς μας πρωτοχρονιάτικα δώρα από το αρχείο της--και όχι μόνο!

Απόψε στις 9μμ ο Σιδερής Πρίντεζης από το Δεύτερο Πρόγραμμα παρουσιάζει ένα αφιέρωμα με τίτλο «Από το Δεύτερο στο Τρίτο...30 χρόνια πριν». Θα μας μεταφέρει νοερά στο Τρίτο Πρόγραμμα του Μάνου Χατζιδάκι το 1979, για να ακούσουμε την περίφημη μουσική συνάντηση του Μάνου Χατζιδάκι με τον Γιώργο Ζαμπέτα στο studio του Τρίτου Προγράμματος τα Χριστούγεννα του 1979, ένα εορταστικό επεισόδιο της Λιλιπούπολης, καθώς και το σχόλιο του Τρίτου με τον Μάνο Χατζιδάκι και με τίτλο «Εκμαγείο μέλλοντος χρόνου» που μεταδόθηκε ακριβώς 30 χρόνια πριν (30 Δεκεμβρίου 1979). Τέλος θα μας χαρίσει ένα μικρό απόσπασμα από το «Τρίτο στεφάνι» του Κώστα Ταχτσή που είχε μεταδοθεί σε συνέχειες τη χρονιά εκείνη με τη Ρένα Βλαχοπούλου και τη Σμάρω Στεφανίδου. Αν θέλετε να θυμηθείτε περισσότερα για αυτή τη ραδιοφωνική προσαρμογή του έργου του Τατχτσή, διαβάστε εδώ και εδώ.

Επιπλέον, το Σάββατο 2 Ιανουαρίου, και πάλι από το Δεύτερο Πρόγραμμα, ο Σιδερής Πρίντεζης θα μεταδώσει αποσπάσματα από ραδιοφωνικές Πρωτοχρονιάτικες επιθεωρήσεις. Το περασμένο Σάββατο μας έδωσε την ευκαιρία να χαρούμε πολύ όμορφα νούμερα και τραγούδια από Χριστουγεννιάτικες επιθεωρήσεις και μουσικές εκπομπές του παλιού ΕΙΡ, όπου ακούσαμε τις αγαπημένες φωνές της Σοφίας Βέμπο, της Γεωργίας Βασιλειάδου, του Δημήτρη Χορν, της Γιοβάννας, της Τζένης Βάνου, του Γιάννη Βογιατζή, και τόσων άλλων παλιών πρωταγωνιστών/πρωταγωνιστριών... Πιστεύω ότι αντίστοιχης σημασίας και ομορφιάς θα είναι τα αποσπάσματα που θα ακούσουμε και το ερχόμενο Σάββατο.

Ωστόσο εκπλήξεις δεν μας επιφυλάσσει μόνο το κρατικό ραδιόφωνο: και η ΕΤ1 μας κάνει ένα υπέροχο δώρο. Την Πρωτοχρονιά, στις 19.45 θα μεταδοθεί η παράσταση που έκαψε το Ηρώδειο τον Ιούνιο του 2008: μιλώ φυσικά για το X-Σκηνής: Αυτά που κάψαν το σανίδι που παρουσίασε ο Σταμάτης Κραουνάκης στο πλαίσιο του Φεστιβάλ Αθηνών με την αξιολάτρευτη Σπείρα του και μια πλειάδα πρωταγωνιστών/τριών του ελληνικού θεάτρου. Κορυφαίες παρουσίες η Άννα Καλουτά και η Σπεράντζα Βρανά που, όπως αποδείχτηκε, πραγματοποίησε εκείνα τα δυο βράδια τις τελευταίες της εμφανίσεις στο θέατρο. Περισσότερα για την αλησμόνητη αυτή παράσταση (και για τη φευγαλέα "παρουσία" της Ρένας Βλαχοπούλου σ' αυτήν) μπορείτε να διαβάσετε εδώ.

Συντονιστείτε...

Χριστουγεννιάτικες αναμνήσεις

"Τι να θυμηθώ καλέ από τα Χριστούγεννα; Εκείνα ήταν μαύρες μέρες. Κατ' αρχήν δεν θυμάμαι, μα ούτε και θέλω, γιατί εκείνα τα χρόνια ήταν πολύ δύσκολα. Ήμουν μικρή και πολύ δυστυχισμένη. Τι να περιμένεις; Ήμασταν μια οικογένεια δεκατεσσάρων ατόμων. Αμέτρητα παιδιά, και πολλές στερήσεις. Περιμέναμε τα Χριστούγεννα, για να μας δώσουν ένα γλυκό ή πιο σπάνια να μας αγοράσουν ένα ζευγάρι παπούτσια. Αχ, αυτά τα παπούτσια. Θυμάμαι τα φορούσαμε, για να πάμε μέχρι τη γωνία και τα βγάζαμε για να μη χαλάσουν. Τι να πω λοιπόν, για ποια Χριστούγεννα να μιλήσω. Εκείνα τα χρόνια ήταν πολύ δύσκολα.

Όλοι μιλούν για ευτυχισμένες ώρες της ζωής τους. Σίγουρα κάθε οικογένεια, όσο φτωχή και να είναι, περνάει ωραία τέτοιες ώρες. Και εμείς είχαμε έναν πατέρα αξιόλογο, δούλευε για να μας θρέψει, ο μισθός του όμως έφτανε μόνο για το ψωμί της οικογένειας. Τα οικονομικά μας άρχισαν να καλυτερεύουν όταν ήμουν 13 χρόνων. Ήταν η εποχή που τραγούδησα σε ένα καφενείο της Κέρκυρας. Πέντε φράγκα την εβδομάδα. Έτσι έγιναν και καλύτερα τα Χριστούγεννα."

Αυτά δήλωσε η Ρένα Βλαχοπούλου στην εφημερίδα Καθημερινή, σε ένα ρεπορτάζ με αναμνήσεις γνωστών ηθοποιών από τα παιδικά τους Χριστούγεννα, που δημοσιεύτηκε τα Χριστούγεννα του 1988.

Σας εύχομαι χρόνια πολλά και καλά. Να νιώθετε όσο πιο συχνά γίνεται εκείνη τη σπάνια χαρά που ένιωθε η μικρή Ρηνούλα όταν έσφιγγε στα χέρια της τα πολυπόθητα καινούρια παπούτσια της...

Μια συνέντευξη της Ρένας Βλαχοπούλου στον Σωτήρη Κακίση

ΡΕΝΑ ΒΛΑΧΟΠΟΥΛΟΥ:
Στην πρίζα θα μπω και θα σ' τα πω;

Συνέντευξη στον Σωτήρη Κακίση
(Ελεύθερη Γνώμη, 24 Ιουλίου 1983)

Συνάντησα τη Ρένα Βλαχοπούλου πριν την παράστασή της, στο θέατρο. Κουβάλησε ένα σωρό πράγματα σ' ένα υποτυπώδες αίθριο που καθίσαμε να μιλήσουμε: κραγιόν, κρέμες, καλλυντικά γενικά, μπικουτί κι ένα γκαζάκι. Στο γκαζάκι άναψε και ζέσταινε ένα μπικουτί.

ΡΕΝΑ ΒΛΑΧΟΠΟΥΛΟΥ: Τώρα κοιτάξτε προετοιμασία, κοιτάξτε εδώ: να μπούνε τα μπικουτί στο νερό, να βράσουν τα μπικουτί, να βάλω τα μαλλιά στο μπικουτί, να πάω μέσα, να βαφτώ, να φτιαχτώ, να βγάλω τα μπικουτί, να βάλω τις βλεφαρίδες, να βγω στη σκηνή, ν' αρχίσει το ιδρωτάρι, να φεύγει η βλεφαρίδα απ' το ιδρωτάρι, να ψάχνω να τη βρω. Τρελή, δηλαδή. Κάνω μια δουλειά τελείως παλαβή. Εμείς λεγόμαστε σοβαροί άνθρωποι;

ΣΩΤΗΡΗΣ ΚΑΚΙΣΗΣ: Εσείς τι λέτε;

Ρ.Β.: Καλά, σοβαρή στη ζωή μου είμαι. Απορώ με το επάγγελμα που κάνω, που είμαι τόσο στη ζωή ήσυχη και σοβαρή. Απορώ. Με τόση ζωή που έχω, τόση ζωτικότητα. Είσαι στο σπίτι τόσο σωστή: με τα κεντήματά μου, σαν τις νοικοκυρούλες, με τα μαγειρέματά μου, με τις κουρτινίτσες μου. Ναι, παιδί μου...

Σ.Κ.: Οι ρόλοι που παίζατε στις ταινίες; Στα παλιά εκείνα μιούζικαλ;

Ρ.Β.: Α, πάνε αυτές οι εποχές, δυστυχώς. Δυστυχώς, ένας υπήρχε, ο οποίος μπορούσε να κάνει αυτές τις δουλειές. Ο Φίνος. Αλλά, βλέπετε, τώρα έχουνε γίνει τόσο ακριβά όλα που δε συμφέρει. Αυτές οι ταινίες, οι τότε, τα μιούζικαλ, προϋποθέτουν σήμερα πενήντα εκατομμύρια για να γίνουν. Ποιος θα θυσιάσει τόσα λεφτά; Σε ποιο κοινό ν' αποταθεί; Μην ξεχνάμε ότι περιοριζόμαστε στα πλαίσια της Ελλάδος. Και πάλι καλά. Ορισμένες γίνονται καλές, μπορείς να πεις. Σχετικά καλές. Ήταν ωραίο θέμα το μιούζικαλ. Τα καταφέρναμε κάπως.

Σ.Κ.: Μέχρι που σας μπέρδευε ο κόσμος με τη Βλαχοπούλου της Λυρικής.

Ρ.Β.: Παιδάκι μου, καμία σχέση. Ήτανε η Ζωή η Βλαχοπούλου, αυτή της Λυρικής. Γι' αυτήν με περνάγανε; Υπάρχουν πολλές Βλαχοπούλου. Είναι μια κοπέλα στο Εθνικό. Κι ο Βλαχόπουλος, που είναι κι αυτός στο Εθνικό. Δεν πιστεύω να με μπερδεύουνε και μ' αυτόν;

Σ.Κ.: Οι Αμερικανοί εξακολουθούν να γυρίζουν μιούζικαλ.

Ρ.Β.: Οι Αμερικανοί άλλο. Αυτοί μπορούν να κάνουνε τα πάντα. Να σε ρετουσάρουνε, να σε φτιάξουνε, να σε κάνουν θεό. Εμείς μόνοι μας, ό,τι κάνουμε, μόνοι μας. Εγώ ειδικά, ό,τι κάνω, μόνη μου. Δεν έχω ούτε να με σκηνοθετήσουνε, ούτε να με χορογραφήσουνε. Δε βαριέσαι.

Παίρνω ένα κείμενο σχετικό, το φτιάχνω εκεί, με τον καιρό γίνεται κάτι. Παίρνω ένα σενάριο, να πούμε. Πόσες σελίδες; Δέκα, εκατό, εκατόν πενήντα; Το διαβάζω μια φορά, άντε δύο. Από εκεί και πέρα, δε θέλω. Ξέρω την ουσία του πράγματος.

Σ.Κ.: Και οι άντρες κωμικοί ελάχιστες φορές αντέχουν σκηνοθέτη από πάνω τους.

Ρ.Β.: Ε, κοιτάξτε, για να 'μαστε ειλικρινείς, ένας εντάξει κωμικός, ο οποίος υποτίθεται ότι αυτοσχεδιάζει, δε σκηνοθετείται εύκολα. Βγάζει πράγματα συνεχώς από μέσα του. Μπορεί να του 'ρθει ένα ωραίο αστείο επί σκηνής, και να το πετάξει και ο κόσμος να τρελαθεί στο γέλιο. Η επικοινωνία, η άμεση, με τον κόσμο δεν είναι κάτι που το 'χουνε όλοι.

Είναι δύσκολο το κοινό να πιστέψει ότι είσαι συγγενικό του πρόσωπο και τον πλησιάζεις. Πάρα πολύ λίγοι το πετυχαίνουν αυτό. Εγώ το 'χω. Με βλέπουνε σαν δικό τους πρόσωπο οι θεατές. Με αγαπάνε τρεις γενιές: Η γιαγιά, η κόρη, και το εγγονάκι. Γιατί, πάλι, δεν είμαι βέκια, δεν είμαι παλιά, είμαι σημερινή. Δε μένω στα παλιά. Γι' αυτό δε θυμάμαι τίποτα από τα παλιά. Τι θα γίνει αύριο! Πέρασε κι αυτή η μέρα, 'φχαριστώ το Θεό, ζούμε, ωραία, αύριο. Αύριο τώρα. Δεν έχω: -Αχ θυμάσαι; Δεν το 'χω.

Σ.Κ.: Τι μπορούμε να πούμε ειδικά για τις γυναίκες κωμικούς; Δεν είναι πολλές. Εσάς σας παρομοιάζω στο στυλ με τη Λουσίλ Μπωλ.

Ρ.Β.: Η Λουσίλ Μπωλ! Αυτή είναι βέβαια μια μεγάλη κωμικός. Αλλά δεν είναι τυχαίο που είναι μεγάλη κωμικός. Πόσοι εργαζόντουσαν για τη Λούσι; Εκεί υπάρχουνε δώδεκα συγγραφείς. Το κοσκινίζουνε και βγάζουνε το καλό. Σκηνοθεσίες, αυτά. Πρώτ' απ' όλα, λεφτά. Θα σου πούνε εδώ πέρα, έλα να κάνεις ένα σίριαλ. Τι σίριαλ να κάνω; Σου φέρνει τα κείμενα απόψε, σου λέει. -Αύριο! Πενήντα σελίδες, τα το πεις αύριο. Τι είμαι εγώ που θα το πω αύριο; Ηλεκτρονικός εγκέφαλος είμαι; Στην πρίζα θα μπω και θα σ'τα πω; Σ' όλα άρπα-κόλλα. Τα πάντα στην Ελλάδα είναι άρπα-κόλλα. Δε βαριέσαι, καημένε. Εντάξει, μωρέ. Αυτό ακούς. Συνέχεια.

Δώσε μου λεφτά εμένα να σου κάνω αγγέλους. Δώσε μου. Φαντασία υπάρχει, γούστο υπάρχει, ευφράδεια υπάρχει, μυαλό υπάρχει. Λεφτά δεν υπάρχουνε.

Σ.Κ.: Τι γίνεται λοιπόν; Πώς θα ξαναβρούμε την κωμωδία, τους παλιούς καλούς ηθοποιούς μας;

Ρ.Β.: Και τώρα υπάρχουν καλοί ηθοποιοί. Γυναίκες δεν υπάρχουν στην επιθεώρηση, στο μουσικό τομέα. Κακό είναι, βέβαια, αυτό, γιατί κι εμείς κάποτε θα φύγουμε. Δε θα μείνουμε πια επ' άπειρον στη σκηνή.

Σήμερα λείπει εκείνη η ποικιλία του ηθοποιού. Τυποποιούνται. Οι τυποποιήσεις είναι πολύ άσκημο πράμα. Πόσο θ' αντέξεις; Παίζεις το βλάχο, ή το γύφτο, ή τον άλλο. Πόσο θα πάει; Έχουνε και ταλέντο να κάνουνε άλλα πράγματα, αλλά τυποποιηθήκανε σ' αυτό το στυλ.

Έξω είναι αλλιώς. Ο ηθοποιός θα πάει και στη δραματική σχολή, θα πάει και στο ωδείο, θα μάθει και χορό, θα μάθει κι ένα όργανο. Δεν κάθεται. Δεν κάθεται. Εμείς, έτσι μάθαμε. Δεν υπάρχουν και τα μέσα, αλλά φταίμε. Είναι το δε βαριέσαι, που λέγαμε. Οι νέοι δεν το παλεύουνε. Έχουνε πέσει σε πράγματα εκτός του επαγγέλματός τους. Ασχολούνται, να πούμε, με το Αφγανιστάν και το Σαλβαντόρ. Τι με νοιάζει εμένα; Όταν εγώ πείναγα το Σαράντα και ζητιάνευα στους δρόμους, ήρθαν απ' το Αφγανιστάν; Αυτοί δεν ξέρουνε πού είναι η Ελλάδα, κατ' αρχήν. Λυπηρόν να σκοτώνεται εκεί ο κόσμος. Αλλά δεν μπορούμε και τα δικά μας να τα κοιτάξουμε καλύτερα; Να δούμε τι γίνεται στην Ελλάδα, μες στον τόπο μας; Εδώ μισεί ο ένας τον άλλο, ώρες-ώρες.

Σ.Κ.: Να, και στην επιθεώρηση δεν παίζουν τα πρώτα ονόματα μαζί. Ένας-ένας παίζει το νούμερό του.

Ρ.Β.: Αμέ, σου λέει. Τι λες καλέ! Έτσι φτάσαμε. Πριν ήμαστε πέντε-πέντε, τέσσερις-τέσσερις, όλοι. Υπήρξε μία επικοινωνία. Τώρα είναι όλοι πρωταγωνιστές. Βιάζονται. Βιάζονται, και στο τέλος δεν κατορθώνουν τίποτε. Ελάχιστοι κατορθώνουν.

Σ.Κ.: Πέστε τώρα και για την Κέρκυρα, κυρία Βλαχοπούλου. Την πατρίδα σας.

Ρ.Β.: Η Κέρκυρα έχει μία ωραία Κέρκυρα. Κι αυτή χαλασμένη. Κι αυτοί πέσανε με τη μούρη στα λεφτά. Ό,τι παλιομάγαζο, ό,τι σαράβαλο υπήρχε, ανοίξανε αυτά, είδη παραδοσιακά, ξέρετε, αυτά για τους τουρίστες. Τρελοί. Τώρα, εφέτο, δεν υπάρχει καθόλου τουρισμός. Και κάθονται όλοι στις πόρτες, και λέει η μία στην άλλη: -Μωρή, Μαρία, τι θα γίνει, μωρή; Δεν μπήκε άνθρωπος σήμερα. -Ελένη, είχεις τίποτα; -Τίποτα. Καλομάθανε στα λεφτά αυτοί. Πήγα να κάνω ένα παράθυρο στην Κέρκυρα, και πάω και βρίσκω ένανε ξυλουργό. Να 'ρθεις στο σπίτι, σε παρακαλώ, να μου φτιάξεις ένα παράθυρο. Ναι, ψυχή μου, Ρένα αύριο. Θα 'ρθω. Ερκέτ' αύριο, δεν ήρθε. Τον παίρνω τηλέφωνο. Μου 'πες θα 'ρθεις σήμερα. Μου λέει, έλα, η Παναγιά κοντά σου, είχα μια δουλίτσα, να την τελειώσω. Εντάξει, του λέω. Πότε θα 'ρθεις; Μεθαύριο, ψυχή μου. Έρχεται. Παίρνει τα μέτρα. Πόσα θέλεις; Τόσα. Τον πλήρωσα, όσα μου 'πε. Λέω: πότε θα το έχεις έτοιμο; Σ' ένα μήνα, σε δύο; Όχι, ψυχή μου, άκου σ' ένα μήνα. Την Παρασκευή θα το 'χεις. Μπράβο, λέω. Έρχεται η Παρασκευή. Πουθενά. Του τηλεφωνάω την Τρίτη. Τι έγινε το παράθυρο; Μια δουλίτσα μου 'τυχε, ψυχή μου, Παρασκευή θα σ' το 'χω. Περνάει κι η άλλη Παρασκευή, περνάνε τρεις Παρασκευές. Τέσσερις. Κι έρχεται με το κάγκελο και το παράθυρο. Σ' το 'φερα, Ρηνούλα μου, λέει. Μπράβο, λέω. Πού μένεις; Μου λέει: στη Γαρίτσα. Του λέω: έχεις παράθυρο προς τη θάλασσα; Λέει: έχω ένα. Ωραία, λέω. Πάρ' το παράθυρο, πάρε και το κάγκελο κι άε στην ευχή της Παναγίας. Άντε βάλ' το στο σπίτι σου.

Καταλάβατε; Χαλάσανε. Δεν έχουνε λόγο.

Η παραπάνω συνέντευξη δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα Ελεύθερη Γνώμη στις 24 Ιουλίου 1983 και αναδημοσιεύτηκε στο βιβλίο του ποιητή Σωτήρη Κακίση Οι απέναντι: συζητήσεις με πρόσωπα της ελληνικής οθόνης (Εκδόσεις Κίνητρο, 2005). Σήμερα αναδημοσιεύεται σ' αυτό το blog με την άδεια του Σωτήρη Κακίση, τον οποίο ευχαριστώ θερμά.

Ο Σωτήρης Κακίσης είχε επίσης την καλοσύνη να μου αποκαλύψει κι ένα ντεσού αυτής της συνέντευξης (που μπορείτε να βρείτε--μαζί με τη συνέντευξη--και στο βιβλίο του Τρόμος στο Κολλέγιο νο. 2). Όταν η συνέντευξη δημοσιεύτηκε στην Ελεύθερη Γνώμη τον Ιούλιο του 1983, κάποια άτομα από τον χώρο του ΠΑΣΟΚ (στο οποίο ανήκε και η εφημερίδα) ενοχλήθηκαν από τα όσα είπε η Ρένα για τους/τις συναδέλφους της που ασχολούνταν με το Αφγανιστάν και το Σαλβαδόρ. Τέτοιες δηλώσεις της Ρένας, καθώς και οι πολιτικές της πεποιθήσεις, είχαν ως αποτέλεσμα να μην αντιμετωπίζεται ευνοϊκά από τα άτομα αυτά και να είναι ένα από τα "κομμένα κεφάλια" της εποχής. Τότε ο Πέτρος Πολίτης, ο αρχισυντάκτης της κυριακάτικης Ελεύθερης Γνώμης, που δεν ζει πια, αηδιασμένος από τις συνωμοσίες, φώναξε τον Σωτήρη Κακίση και του είπε "Κατόπιν τούτου, όσο είμαι εγώ αρχισυντάκτης εδώ, εσύ θα παίρνεις συνεντεύξεις από δεξιούς και μόνο!"...

Εκτός από τη συνέντευξη της Ρένας Βλαχοπούλου, στο βιβλίο του Σωτήρη Κακίση Οι απέναντι, θα βρείτε απολαυστικές συνομιλίες του ποιητή με πρόσωπα του ελληνικού κινηματογράφου. που δημοσιεύτηκαν από το 1981 ως το 1991 σε εφημερίδες και περιοδικά. Το βιβλίο ανοίγει και κλείνει με δυο συζητήσεις του Σωτήρη Κακίση με τον Γιώργο Πανουσόπουλο (ο Κακίσης ήταν ο σεναριογράφος των ταινιών του Μ' αγαπάς και Μια μέρα τη νύχτα). Ενδιάμεσα, παρελαύνουν από τις σελίδες του βιβλίου οι κυρίες Ρένα Βλαχοπούλου, Μάρθα Βούρτση, Μπέττυ Λιβανού, Όλια Λαζαρίδου, Θέμις Μπαζάκα, οι κύριοι Νίκος Σταυρίδης, Κώστας Χατζηχρήστος, Ανδρέας Μπάρκουλης, Τίτος Βανδής, Μίμης Χρυσομάλλης, Δημήτρης Πουλικάκος. Στο... διάλειμμα η Βάνα Μπάρμπα. Ακολουθούν ο Θανάσης Βέγγος και οι δημιουργοί του ελληνικού κινηματογράφου Αλέκος Σακελλάριος, Αλέξης Δαμιανός, Νίκος Κούνδουρος, Κώστας Γαβράς, Νίκος Περάκης και Δήμος Αβδελιώδης.

Μπορείτε να μάθετε περισσότερα για το ποιητικό έργο του Σωτήρη Κακίση από τα αξιόλογα blog Το άρωμα του τραγουδιού (όπου ο φίλος Μάκης γράφει για τον εξαιρετικό δίσκο της Αλέκας Κανελλίδου Σαπφώ που περιελάμβανε 12 ποιήματα της Σαπφώς μεταφρασμένα από τον Σωτήρη Κακίση και μελοποιημένα από τον Σπύρο Βλασσόπουλο) και Βακχικόν (όπου αναδημοσιεύεται ένα κείμενο του Δημήτρη Χαλαζωνίτη που διαβάστηκε στη διάρκεια εκδήλωσης για τα 30 χρόνια του Κακίση στον χώρο της ποίησης, τον Νοέμβριο του 2008--από το Βακχικόν δανείστηκα και τη φωτογραφία του ποιητή). Τέλος, ευχαριστώ τον συν-blogger Ηρακλή Οικονόμου του blog Μουσικά Προάστια που με έφερε σε επαφή με τον Σωτήρη Κακίση. Στα Μουσικά Προάστια θα βρείτε επίσης πολλές συνεντεύξεις του Σωτήρη Κακίση με προσωπικότητες από τον χώρο της ελληνικής μουσικής.

"Τα ετερώνυμα έλκονται" σε CD με τη Ραδιοτηλεόραση

Μια προσφορά της Ραδιοτηλεόρασης θα χαροποιήσει ιδιαίτερα τους θαυμαστές και τις θαυμάστριες της Ρένας Βλαχοπούλου. Το τεύχος που κυκλοφορεί αύριο, Πέμπτη, στην επαρχία και μεθαύριο, Παρασκευή, στην Αθήνα, χαρίζει στους αναγνώστες και τις αναγνώστριές του σε CD τη μουσική κωμωδία Τα ετερώνυμα έλκονται του Βαγγέλη Λυκιαρδόπουλου, στην οποία πρωταγωνιστούν ο Ντίνος Ηλιόπουλος, ο Μίμης Φωτόπουλος και η Ρένα Βλαχοπούλου.

Αναφέρθηκα εκτενώς σ' αυτή την κωμωδία τον Απρίλιο, όταν ο Σιδερής Πρίντεζης μετέδωσε την ηχογράφηση αυτή από τη ζώνη "70 χρόνια Ελληνική Ραδιοφωνία" την οποία παρουσίαζε την περσινή χρονιά στο Δεύτερο Πρόγραμμα (και η οποία μας λείπει φέτος πάρα πολύ...). Πρόκειται για ένα σπάνιο ντοκουμέντο του 1954 που αποτελεί μάλλον την παλιότερη σωζόμενη αποτύπωση τού--κάπως άγουρου ακόμα τότε--υποκριτικού ταλέντου της Ρένας Βλαχοπούλου (θυμίζω ότι το 1954 ήταν η χρονιά που η Ρένα Βλαχοπούλου ξεκίνησε επίσημα να παίζει ρόλους στο θέατρο). Είναι επίσης μια από τις σπάνιες, όπως φαίνεται, ραδιοφωνικές ηχογραφήσεις της ηθοποιού Ρένας Βλαχοπούλου, γιατί, όπως έχουμε ξαναπεί, στο αρχείο της ΕΡΑ βρίσκονται πολλά τραγούδια που τραγούδησε η Ρένα στους ραδιοθαλάμους του ΕΙΡ, αλλά ελάχιστες θεατρικές ερμηνείες της (για την ακρίβεια, μέχρι τώρα πρέπει να έχουν εντοπιστεί μόνο τα Ετερώνυμα και το Τρίτο στεφάνι του Κώστα Ταχτσή--το οποίο, απ' ό,τι μαθαίνω, θριαυμβεύει φέτος στο "Ρεξ" με το επιτελείο του Εθνικού Θεάτρου, θα επανέλθω στο θέμα μόλις δω την παράσταση...). Ελπίζω η Αιμιλία Κτενά και ο Σιδερής Πρίντεζης (που επιμελήθηκαν αυτό τα CD) να ανακαλύψουν κάτι ακόμα και να μας το χαρίσουν όσο πιο σύντομα γίνεται...

Η Ρένα Βλαχοπούλου και ο Ντίνος Ηλιόπουλος στην ταινία
Μερικοί το προτιμούν κρύο (1962-63)

Στην κωμωδία Τα ετερώνυμα έκλονται συμμετέχουν ακόμα η Νίτσα Τσαγανέα, η Νάντια Χωραφά, η Τζένη Τσακίρη, Νταίζη Θεοχάρη, Γιάννης Δούκας και ο Χρήστος Τσαγανέας. Στα δύο πιάνα ο πιανίστας Λέανδρος και ο ίδιος ο Βαγγέλης Λυκιαρδόπουλος. Η ραδιοσκηνοθεσία είναι του Ίωνα Νταϊφά. Το έργο αφορά δυο φίλους, τον πράο Αργύρη (Μίμη Φωτόπουλος) και τον ζόρικο Πελοπίδα (Ντίνος Ηλιόπουλος), οι οποίοι πιστεύοντας στη θεωρία "Τα ετερώνυμα έλκονται και τα ομώνυμα απωθούνται" παντρεύονται, αντίστοιχα, τη νευρική, τεμπέλα και σατράπισσα Μάχη (Ρένα Βλαχοπούλου) και την ήσυχη, λιγομίλητη και γλυκομίλητη Ευτυχία (Νάντια Χωραφά). Η θεωρία όμως αποδεικνύεται πως δεν ισχύει στην πράξη και έτσι τα δυο ζευγάρια παίρνουν διαζύγιο και παντρεύονται... αντίστροφα: σμίγει δηλαδή ο ζόρικος Πελοπίδας με τη σατράπισσα Μάχη και ο ήρεμος Αργύρης με τη γλυκιά Ευτυχία. Και πάλι φαίνεται όμως πως τα πράγματα δεν λειτουργούν... Η συνέχεια στη... Ραδιοτηλεόραση στα τεύχη των 2,5 ευρώ!

Αν και το έργο μοιάζει ελαφρώς ξεπερασμένο για τη σημερινή εποχή, η ηχογράφηση αυτή θα σας κρατήσει ευχάριστη συντροφιά καθώς οι ηθοποιοί παίζουν με πολύ κέφι, υπάρχουν κάποιες χαριτωμένες ατάκες και βέβαια θα ακούσετε όμορφα τραγούδια που έγραψε ο Βαγγέλης Λυκιαρδόπουλος (αν και είναι γνωστότερος ως συνθέτης--και αδελφός της τραγουδίστριας Αγγέλας Λυκιαρδοπούλου [φωτ. δεξιά] που ήταν δημοφιλής στον Μεσοπόλεμο, όταν εμφανιζόταν στη Μάντρα του Αττίκ--ο Λυκιαρδόπουλος ασχολήθηκε και με τη συγγραφή των κωμωδιών: εκτός από τα Ετερώνυμα έχουμε ακούσει άλλες τρεις κωμωδίες του από το αρχείο της ΕΡΑ). Η Ρένα Βλαχοπούλου ακούγεται σε τρία τραγούδια. Ειδικότερα το πρώτο ("Θέλω τσιγγάνους με παθιάρικα βιολιά...") αποκαλύπτει τη μεγάλη έκταση της φωνής της και την ξεχωριστή εκφραστικότητά της. Και μόνο για αυτό το τραγούδι αξίζει να αγοράσετε αυτό το τεύχος της Ραδιοτηλεόρασης (που, εδώ που τα λέμε, κοστίζει μόνο 2,5 ευρώ, πραγματικά χριστουγεννιάτικο δώρο...). Αλλά βέβαια αξίζει να ακούσετε και την πρωτόβγαλτη κωμική ηθοποιό Ρένα Βλαχοπούλου που είναι σε ένα-δυο σημεία λίγο αμήχανη αλλά είναι πολύ χαριτωμένη ως νευρική σύζυγος (έναν τύπο που θα τελειοποιούσε στις ταινίες της την επόμενη δεκαετία...).

Ο Μίμης Φωτόπουλος και η Ρένα Βλαχοπούλου
στη μουσική κωμωδία Λυσιστράτη '79 στο θέατρο
"Ρεξ" (1979).

Είναι πραγματικά δώρο... χριστουγεννιάτικο αυτή η προσφορά, σ' αυτή την τόσο χαμηλή τιμή. Συμπληρώνω πως εκτός από το CD με τα Ετερώνυμα, η Ραδιοτηλεόραση προσφέρει σε DVD και το έργο του Π. Σάφφερ Μαύρη κωμωδία από το "Θέατρο της Δευτέρας". Και τέλος, εκφράζω ένα... αίτημα: θα μπορούσε η Ραδιοτηλεόραση, εκτός από ραδιοφωνικά θεατρικά έργα ή ίσως εναλλάξ με αυτά, να αρχίσει να προσφέρει και μουσικές εκπομπές από το πλουσιότατο αρχείο του ΕΙΡ. Θα χαιρόμουν επίσης ιδιαίτερα με τη συχνότερη προσφορά κάποιων ραδιοφωνικών επιθεωρήσεων (ως τώρα έχουν δοθεί μόνο εορταστικές επιθεωρήσεις) ή μιας επιλογής από τις εκπομπές της σειράς Η ιστορία της ελληνικής επιθεωρήσεως (στην οποία επίσης συμμετείχε η Ρένα Βλαχοπούλου, αλλά μόνον ως τραγουδίστρια). Υποθέτω πως κάποια στιγμή όλα αυτά θα είναι διαθέσιμα από την ιστοσελίδα του οπτικοακουστικού αρχείου της ΕΡΤ, αλλά μέχρι τότε καλό θα ήταν να παίρναμε μια πρόγευση μέσα από τα CD του περιοδικού...

Πριν από 65 χρόνια...

Αυτές τις μέρες σε διάφορες γωνιές της Ελλάδας γιορτάζεται η Εθνική Αντίσταση. Πολλοί και πολλές εκπρόσωποι από τον χώρο του θεάτρου και του τραγουδιού πολέμησαν στον αγώνα κατά των Γερμανών: η Δανάη Στρατηγοπούλου, η Αλέκα Παϊζη, η Ασπασία Παπαθανασίου, η Καίτη Ντιριντάουα, είναι κάποια από τα μεγάλα ονόματα που αγωνίστηκαν με τον έναν ή τον άλλο τρόπο και εκδιώχθηκαν από τις αρχές Κατοχής ή από τους Έλληνες δοσίλογους που συνεργάστηκαν με τους Γερμανούς.

Με την αφορμή αυτή ταξιδεύουμε σήμερα 65 χρόνια πίσω. Ενάμιση μήνα μετά την απελευθέρωση διαβάζουμε στον Τύπο:

ΠΑΛΛΑΣ, Κυριακή 26 Νοεμβρίου 1944
Τιμητική
ΛΙΤΣΑΣ ΛΑΖΑΡΙΔΟΥ
ΡΕΝΑΣ ΝΤΟΡ
Των δυο ηθοποιών αι οποίαι συνελήθφησαν
υπό των Γερμανών και παρέμειναν
επί 7μηνον εις Χαίδάρι

Συμμετέχουν:
από το θέατρο Κοτοπούλη: Λογοθετίδης, Τ. Μυράτ
από το θέατρο Πάνθεον: Μαίρη Αρώνη, Τάκης Χορν
από το θέατρο Μουσούρη: Κ. Μουσούρης, Α. Λώρη, Νανά Σκιαδά, Γαβριηλίδης, Χριστοφορίδης
από το θέατρο Κυβέλης: Άννα και Μαρία Καλουτά, Μίμης Κοκκίνης, Ρένα Βλαχοπούλου, Ορέστης Μακρής
από το θέατρο Βρετάννια: Γιώργος Παππάς
από το θέατρο Απόλλων: Μαρίκα Κρεβατά, Ντιριντάουα, Μαυρέας, Αυλωνίτης, Ιατρίδης, Μαρίκα Νέζερ
από το θέατρο Αργυροπούλου: Χαντά, Φιλιππίδης, Δούκας, Μανιατάκης, Ανακτορίδης, Αναστασιάδης, Γαβριηλίδης, Θηβαίος
από τη Λυρική Σκηνή: Πέτρος Επιτροπάκης
Χορεύουν: Φλερύ-Άλμα-Μοσχόπουλος
Ορχήστρα: Γιάννη Σπάρτακου
Κονφερανσιέ: Γιώργος Οικονομίδης

Για την ιστορία να αναφέρουμε ότι εκείνο το φθινόπωρο στο θέατρο Κυβέλης της Πλατείας Συντάγματος, γνωστό και ως "UFA" επειδή εκεί προβάλλονταν ταινίες της γνωστής γερμανικής εταιρίας όταν λειτουργούσε ως κινηματογράφος, παιζόταν η επιθεώρηση Welcome των Αλέκου Σακελλάριου-Δημήτρη Ευαγγελίδη-Γιάννη Σπάρτακου, με τις αδελφές Καλουτά, τον Μίμη Κοκκίνη, τον Ορέστη Μακρή και τη Μαρίκα Νέζερ. Βασικό μοτίβο της επιθεώρησης ήταν το τραγούδι "Θα σε πάρω να φύγουμε" που τραγουδούσε κάθε βράδυ η Ρένα Βλαχοπούλου. Οπότε, υποθέτω, αυτό το τραγούδι θα ερμήνευσε και στην κυριακάτικη εκείνη παράσταση του "Παλλάς".

Σύσσωμο το ελληνικό θέατρο λοιπόν βρέθηκε στο πλευρό των δυο ηθοποιών που φυλακίστηκαν από τους κατακτητές. Δυστυχώς οι ηθοποιοί δεν έδειξαν την ίδια σύμπνοια για την περίπτωση της τραγωδού Ελένης Παπαδάκη που λίγες μέρες αργότερα, στη διάρκεια των Δεκεμβριανών, θα οδηγούνταν στην εκτέλεση, θύμα, καθώς λένε, κάποιων ύποπτων κινήσεών της στη διάρκεια της Κατοχής (απόρροιας της φημολογούμενης αλλά όχι αποδεδειγμένης σχέσης της με τον κατοχικό πρωθυπουργό Ράλλη) αλλα κυρίως της μισαλλοδοξίας των συναδέλφων της που όπλισε τα χέρια των εκτελεστών της...

Ας επιστρέψουμε όμως στα του μουσικού θεάτρου, αφού οι δυο τιμώμενες καλλιτέχνιδες της συγκεκριμένης παράστασης προέρχονταν από τα σπλάχνα του. Η Λίτσα Λαζαρίδου, λησμονησμένη σήμερα, υπήρξε πρωταγωνίστρια της μουσικής σκηνής στα χρόνια πριν τον πόλεμο. Μαζί με τη Σοφία Βέμπο υποδέχτηκε στο θεάτρο "Μοντιάλ" το φθινόπωρο του 1940 τη νεαρή Ρένα Βλαχοπούλου χαρίζοντάς της ένα φόρεμα "άσπρο με δαντελίτσες ροζ", κίνηση που η Ρένα θυμόταν με ευγνωμοσύνη ως το τέλος. Η Ρένα Ντορ είχε λίγο καλύτερη τύχη στη μνήμη μας γιατί άφησε πίσω της μερικές ταινίες, οι οποίες όμως φαίνεται πως δεν αποτελούν αντιπροσωπευτικές καταγραφές του ταλέντου της και της προσωπικότητάς της. Κορυφαία πρωταγωνίστρια και θιασάρχισσα για πολλά χρόνια, συναντήθηκε αρκετές φορές με τη Ρένα Βλαχοπούλου από το 1945 ως το 1959 σε επιθεωρησιακά θέατρα της Αθήνας, ενώ πραγματοποίησαν μαζί και μία περιοδεία στην Ελλάδα, την Κύπρο και την Κωνσταντινούπολη, τη σεζόν 1953-54. Στη Ρένα Ντορ αξίζει να αφιερώσουμε κάποια στιγμή μια ξεχωριστή ανάρτηση. Σήμερα ας τιμήσουμε τις δυο πρωταγωνίστριες και μαζί τους όλα εκείνα τα μικρά και μεγάλα ονόματα του θεάτρου και του τραγουδιού που έβαλαν το λιθαράκι τους στην Εθνική Αντίσταση.


Η Ρένα Ντορ, η Μπέτυ Μοσχονά και η Ρένα Βλαχοπούλου
στο θέατρο Ακροπόλ, το 1958.

20 χρόνια Mega...

Είκοσι χρόνια λειτουργίας συμπληρώνει σήμερα το Mega Channel. Η δημιουργία του πρώτου μη κρατικού ελληνικού τηλεοπτικού σταθμού άλλαξε για πάντα το σκηνικό των Μ.Μ.Ε. στη χώρα μας, την ενημέρωσή μας αλλά και την ψυχαγωγία μας. Από το πρωί γίνονται αναφορές στη σημασία της ιδιωτικής τηλεόρασης και στη συμβολή του Mega στον σύγχρονο τηλεοπτικό πολιτισμό, ωστόσο το blog θα σταθεί σήμερα σε λιγότερο ίσως σημαντικές στιγμές τηλεοπτικής ιστορίας, στιγμές όμως που είναι γεμάτες Ρένα Βλαχοπούλου. Αν και η Ρένα συνδέθηκε, για διάφορους λόγους, περισσότερο με τον ΑΝΤ1 (θα αναφερθούμε σ’ αυτόν στη δική του επέτειο), σήμερα θα σταθούμε στις Mega-λες στιγμές της αγαπημένης καλλιτέχνιδας.

Για τους θαυμαστές και τις θαυμάστριες της Ρένας Βλαχοπούλου η εμφάνιση ενός ακόμα τηλεοπτικού σταθμού στους δέκτες μας το 1989, σήμαινε περισσότερες ευκαιρίες για εμφανίσεις της τόσο κινηματογραφικές όσο και τηλεοπτικές. Πράγματι, τα πρώτα χρόνια λειτουργίας τους οι ιδιωτικοί τηλεοπτικοί σταθμοί στήριξαν μεγάλο μέρος του προγράμματός τους στις ελληνικές ταινίες. Οι αλεπάλληλες προβολές των παλιών ελληνικών ταινιών στα πρώτα χρόνια της δεκαετίας του ’90 τόσο από το Mega όσο και από τον ANT1 (που κλείνει κι αυτός τα 20 σε λίγες εβδομάδες) έφερναν υψηλότατα ποσοστά τηλεθέασης και μεγάλα έσοδα από τις διαφημίσεις ενώ γέννησαν και τη μόδα των κινηματογραφικών τραγουδιών (που ευνόησε στη συνέχεια την έκδοση πολλών δίσκων με αυθεντικές ή καινούριες εκτελέσεις των τραγουδιών αυτών).

Ειδικά το Mega Channel τους πρώτους μήνες της λειτουργίας του, την άνοιξη του 1990, αγόρασε ένα πακέτο ταινιών της εταιρίας Καραγιάννης-Καρατζόπουλος. Έτσι πρόβαλλε από τη μια ταινίες που γύρισε η Ρένα στα χρόνια του ’60 και δεν είχαν παιχτεί από τα κρατικά κανάλια τα προηγούμενα τέσσερα χρόνια (Η βουλευτίνα, Βίβα Ρένα—για πολλά χρόνια η ταινία αυτή κρατούσε τα σκήπτρα της πιο εμπορικής ελληνικής ταινίας που παίχτηκε στην ελληνική ιδιωτική τηλεόραση—Η ζηλιάρα) και από την άλλη, πρόσφατες ταινίες της δεκαετίας του ’80 που προβάλλονταν για πρώτη φορά από τηλεοπτικούς σταθμούς όπως Η μανούλα, το μανούλι και ο παίδαρος (που σημείωσε ρεκόρ τηλεθέασης κατακτώντας την πρώτη θέση στον πίνακα θεαματικότητας εκείνης της εβδομάδας, γεγονός που, όπως γράφτηκε τότε, δημιούργησε ενδιαφέρον στους παράγοντες των καναλιών για τηλεοπτικές εμφανίσεις της Ρένας Παγκράτη, κάτι που τελικά δεν έγινε, ενισχύοντας την απογοήτευση της ηθοποιού που την οδήγησε αργότερα στην αυτοκτονία) και Της πολιτσμάνας το κάγκελο). Η ταινία αυτή όμως ευτυχώς ξαναβαφτίστηκε (όπως και πολλές άλλες της περιόδου εκείνης που άρχισαν να προβάλλονται από τους ιδιωτικούς σταθμούς) και πήρε τον πιο... εύηχο τίτλο Η πολιτσμάνα...

Τους πρώτους εκείνους μήνες όμως της λειτουργίας των ιδιωτικών σταθμών οι ανάγκες για πρόγραμμα ήταν μεγάλες και δεν μπορούσαν ακόμα να καλυφθούν από τηλεοπτικές σειρές ή άλλες εκπομπές. Έτσι, τα κανάλια κατέφυγαν στις ελληνικές βιντεοταινίες! Ταινίες που ούτε οι συντελεστές τους δεν πίστευαν ότι θα είχαν ζωή πέρα από τα ράφια των βίντεο κλαμπ (και αυτό άντε για 1-2 χρόνια το πολύ...) άρχισαν ξαφνικά μια νέα καριέρα... Το πρώτο εκείνο καλοκαίρι της ιδιωτικής τηλεόρασης το Mega πρόβαλε τις μέτριες βιντεοταινίες που γύρισε η Ρένα Βλαχοπούλου με την «Ανδρομέδα Φιλμ»: Η γόησσα και Όρμα Ρένα στην αρένα... Σύντομα όμως το Mega (όπως και ο ΑΝΤ1) αγόρασε όλες τις ταινίες της Finos Film που προφανώς κοστολογούνταν πλέον πολύ ακριβά και έτσι η ΕΡΤ αναγκάστηκε να προβάλει εκείνη βιντεοταινίες και κινηματογραφικές ταινίες «δεύτερων» εταιριών... (Μόλις το τελευταίο τρίμηνο η ΕΡΤ άρχισε και πάλι, μετά από 20 ολόκληρα χρόνια να προβάλλει ταινίες της Finos Film, είτε επειδή πλέον η τιμή τους «έπεσε» είτε επειδή η ΕΡΤ απέκτησε χρήματα και μπόρεσε να τις αγοράσει... Αυτό το αρκετά σημαντικό γεγονός δυστυχώς πέρασε γενικά απαρατήρητο—εξαιρούνται τα άγρυπνα μάτια των μελών του Retromaniax!)

Πέρα όμως από τις ταινίες, η έναρξη της λειτουργίας του Mega μας γέννησε ελπίδες για περισσότερες «καινούριες» εμφανίσεις της Ρένας Βλαχοπούλου στο γυαλί. Άρχισαν λοιπόν να την επισκέπτονται στο καμαρίνι της όλο και πιο συχνά τηλεοπτικά συνεργεία και δημοσιογράφοι που της ζητούσαν να μιλήσει για διάφορα θέματα. Στην ίδια τη Ρένα είχε κάνει εντύπωση το γεγονός αυτό και σχολίαζε: «Τώρα μας ανακαλύψανε; Τόσα χρόνια ήμασταν στο ντουλάπι;» (αφήνοντας πιθανώς ένα υπονοούμενο για τις φήμες που ακούγονταν, ή μάλλον γράφονταν σε κάποια έντυπα, ότι μέχρι το ’89 ήταν «κομμένη» από τα κρατικά κανάλια λόγω των πολιτικών της πεποιθήσεων και της αντίθεσής της με την κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ). Σε κάθε περίπτωση, οι εμφανίσεις της και οι μίνι-συνεντεύξεις της άρχισαν πλέον να γίνονται πιο πολλές. Μια από τις παλιότερες εμφανίσεις της στο Mega έγινε την άνοιξη του ’90, όταν προέβλεψε—«επηρεασμένη» και από... τον ρόλο της καφετζούς που έπαιζε εκείνη τη χρονιά στο «Ακροπόλ»—ότι η Νέα Δημοκρατία θα γινόταν αυτοδύναμη Κυβέρνηση και ότι τη Μεγάλη Εβδομάδα θα... έβρεχε (ήταν η εποχή της λειψυδρίας, τότε που τα κανάλια μας ενημέρωναν καθημερινά για πόσες ακόμα μέρες θα είχε νερό η Αθήνα...), προβλέψεις που... επαληθεύτηκαν προς μεγάλη της χαρά (για την ιστορία, επανέλαβε την πολιτική της πρόβλεψη το 1993, αλλά τότε έπεσε έξω, και έκτοτε ευτυχώς σταμάτησε τις πολιτικές της δραστηριότητες...). Άλλες φορές της ζητούσαν να μιλήσει για αγαπημένους της συναδέλφους: έτσι εμφανίστηκε, τη δεύτερη σεζόν της λειτουργίας του Mega, σε εκπομπές αφιερωμένες στον Τόλη Βοσκόπουλο και στον Κώστα Βουτσά. Ωστόσο οι εμφανίσεις της παρέμειναν λίγες, συγκριτικά με άλλους/ες συναδέλφους της. Σπάνια ήταν πρόθυμη να δώσει συνεντεύξεις μεγάλης διάρκειας για τη ζωή και την καριέρα της. Πλήθαιναν όμως σε πρωινές, μεσημεριανές και απογευματινές εκπομπές τα κοσμικά ρεπορτάζ από εκδηλώσεις, πρεμιέρες, γάμους όπου η Ρένα έδινε το "παρών" (ή μάλλον το... "παρούσα"!) και έτσι πλήθαιναν και τα πλάνα με το πρόσωπό της στις μικρές μας οθόνες...

Μια από τις σπάνιες συνεντεύξεις της στο Mega προβλήθηκε τον Φεβρουάριο του 1992, από την εκπομπή Cocktail που παρουσίαζε ο Ιάσονας Τριανταφυλλίδης συνεπικουρούμενος από την Ελένη Μενεγάκη στα πρώτα της βήματα (σχεδόν αγνώριστη!) και τον Νίκο Διαμανταρίδη. Η Ρένα τότε αλώνιζε στη σκηνή του «Ρεξ», ο Ιάσονας την είχε καλέσει επανειλημμένα στο στούντιο αλλά εκείνη δεν κατάφερνε να πάει και έτσι το συνεργείο της εκπομπής πήγε στο «Ρεξ» και της πήρε συνέντευξη στη σκηνή του music hall, λίγο πριν αρχίσει η παράσταση. Στη διάρκεια εκείνης της απολαυστικής εκπομπής προβλήθηκαν αρκετά αποσπάσματα από την υπέροχη εμφάνισή της στην παράσταση εκείνη (πολύ καλύτερα γυρισμένα από την «επίσημη» κάλυψη της παράστασης που πρόβαλε ο ΑΝΤ1 λίγο αργότερα).

Μπορεί να μην της άρεσε να δίνει συνεντεύξεις στην τηλεόραση, αλλά μερικές φορές καταλάβαινε ότι έπρεπε να εμφανίζεται σε εκπομπές για να προωθήσει και τη δουλειά της. Έτσι, δυο μέρες πριν φύγει το 1993 και πέντε μέρες μετά την πρεμιέρα της τελευταίας της θεατρικής παράστασης, της Χαρτοπαίχτρας, η Ρένα Βλαχοπούλου, μαζί με την Έλντα Πανοπούλου και τον Μάκη Δελαπόρτα που συμπρωταγωνιστούσαν στον έργο, επισκέφτηκε την εκπομπή Χαμογελάτε, είναι μεταδοτικό που παρουσίαζαν ο Αντρέας Μικρούτσικος και η Μαρίνα Τσιντικίδου εκτάκτως σε ένα κλειστό γήπεδο ενός κολλεγίου στην Αγία Παρασκευή. Πλήθος νέων παιδιών αποθεώνει όρθιο τη Ρένα Βλαχοπούλου που ενθουσιασμένη από αυτή την ανταπόκριση αλωνίζει τη στενή πασαρέλα που έχει στηθεί πρόχειρα. Εκτός από την παράσταση, προώθησε και τον δίσκο Αυθεντικές εκτελέσεις από τον ελληνικό κινηματογράφο που είχε κυκλοφορήσε τρεις μήνες πριν, τραγουδώντας, πλέι μπακ φυσικά, τρία τραγούδια. Στο τέλος της εκπομπής, σε μια γλυκιά εορταστική στιγμή: η Έλντα παίζει στο ακορντεόν το «Πάει ο παλιός ο χρόνος» και το τραγουδάει μαζί με τον Μάκη, ενώ η Ρένα τους κάνει... σεγόντο. Καθώς τελειώνει η εκπομπή ο Μικρούτσικος τη... φυγαδεύει στα παρασκήνια γιατί αντιλαμβάνεται ότι τα παιδιά που παρακολουθούν την εκπομπή είναι έτοιμα να της ορμήξουν (ορμούν τελικά στους στις υπόλοιπους/ες που απέμειναν στη σκηνή, ενώ ο Μικρούτσικος ουρλιάζει από απόγνωση για να σώσει τον τεχνικό εξοπλισμό...).

Μια άλλη σπάνια εμφάνισή της που έμεινε... κλασική ήταν στην εκπομπή του Νίκου Χατζηνικολάου Ενώπιος ενωπίω τον Μάρτιο του 1995. Η Ρένα είχε πλέον σταματήσει τις θεατρικές της εμφανίσεις οπότε αναγκαστικά έπρεπε να ανοίξει τις πόρτες του σπιτιού της στη Βούλα (όπου είχε σχετικά πρόσφατα μετακομίσει). Ο σκηνοθέτης Τάσος Μπιρσίμ έπαιρνε έξοχα πλάνα των πορτρέτων της Ρένας που είχε φιλοτεχνήσει ο ζωγράφος και φίλος της Νίκος Ζαχόπουλος και κοσμούσαν τους τοίχους του σαλονιού της, ενώ εκείνη διηγούνταν περιστατικά από τη ζωή της στον γνωστό δημοσιογράφο που τότε ακόμα έπαιρνε σχετικά σπάνια συνεντεύξεις από καλλιτέχνες/καλλιτέχνιδες και ήταν σχετικά κουμπωμένος (σε αντίθεση με τις πολιτικές συνεντεύξεις του στις οποίες διακρινόταν).

Η Άννα Βλαβιανού είχε επισημάνει στο Βήμα ότι υπήρχε έλλειψη χημείας ανάμεσα στη Ρένα και τον Χατζηνικολάου και ότι η Ρένα έδειχνε να πλήττει... Ίσως να μη συνέβαινε αυτό, ίσως να είχε αρχίσει απλώς να γίνεται εμφανές ένα «πέσιμο» στη διάθεση της μεγάλης ηθοποιού λόγω του διαβήτη που είχε αρχίσει να επηρεάζει την υγεία της. Παρόλα αυτά, η συνέντευξη εκείνη έμεινε κλασική και αποσπάσματά της προβλήθηκαν αρκετές φορές με διάφορες αφορμές, τόσο όσο ζούσε η Ρένα όσο κι όταν είχε πλέον φύγει, τόσο από το Mega όσο και από τον Alpha όπου αργότερα μετακόμισε ο Νίκος Χατζηνικολάου (τη μέρα του θανάτου της και οι δυο σταθμοί πρόβαλλαν αποσπάσματα ταυτόχρονα στα δελτία ειδήσεών τους)...

Οι δυσκολίες στην κίνηση της Ρένας ήταν πλέον πολύ εμφανείς όταν πήρε μέρος τον Δεκέμβρη του 1995 στο γύρισμα της εορταστικής εκπομπής του πρωινού Μεταξύ μας (η οποία προβλήθηκε το βράδυ της 3^ης Ιανουαρίου 1996). Ήταν η πρώτη σεζόν της πρωινής εκπομπής που παρουσίαζαν η Σοφία Βόσσου και η Έλντα Πανοπούλου, κουμπάρα της Ρένας (στους τίτλους της εκπομπής παρουσιάζονταν φωτογραφίες των παρουσιαστών/τριών με σημαντικά πρόσωπα της ζωής τους, και μια από αυτές τις φωτογραφίες έδειχνε τις δυο κουμπάρες στην επιθεώρηση Για την Ελλάδα ρε γαμώτο). Η έτσι κι αλλιώς σπάνια παρουσία της Ρένας έδωσε έναν επίσημο χαρακτήρα στο έκτακτο πρωτοχρονιάτικο πρόγραμμα. Τραγούδησε (για τελευταία φορά λάιβ με τη συνοδεία στο πιάνο του Γιώργου Θεοδοσιάδη—θα ακολουθούσε μια τελευταία φορά λάιβ και ακαπέλα λίγα χρόνια αργότερα στον ΑΝΤ1) το «Αγάπη μου, πού να ‘σαι» των Σπάρτακου-Σακελλάριου για να προωθήσει τον δίσκο Η Ρένα τραγουδάει jazz που τότε προετοιμαζόταν (με πολύ αργά βήματα όπως αποδείχτηκε, αφού κυκλοφόρησε σχεδόν 1,5 χρόνο αργότερα). Παρούσα στο στούντιο και η Αλέξια (είχαν τραγουδήσει μαζί σε δίσκο το «Έχω απόψε ραντεβού») που μαζί με τη Σοφία Βόσσου ερμήνευσαν το Summertime, προ(σ)καλώντας τη Ρένα να τις συνοδεύσει σε 1-2 στίχους. Η εκπομπή έκλεισε και πάλι με το «Πάει ο παλιός ο χρόνος» με τη Ρένα περιστοιχισμένη από νέους/ες ηθοποιούς και τραγουδιστές/τριες που (της) τραγουδούσαν «Συ είσ’ αρχόντισσα κυρία»...

Μια τελευταία, λάιβ συντέντευξη της Ρένας Βλαχοπούλου προβλήθηκε ανήμερα της γιορτής της το 1999. Η επίσης εορτάζουσα Ειρήνη Νικολοπούλου και η Λίζα Δουκακάρου παρουσίαζαν εκείνη την άνοιξη το πρωινό πρόγραμμα Φρου φρου και εκείνη τη μέρα αποφάσισαν να συνδεθούν ζωντανά με το σπίτι της Ρένας για να της στείλουν τις ευχές τους. Στο στούντιο μαζί με τις παρουσιάστριες βρισκόταν ο Δάνης Κατρανίδης και σε παράθυρο ο Κώστας Καρράς ο οποίος έστειλε την αγάπη του στη Ρένα και την ευχαριστούσε γιατί το 1991 στο «Ακροπόλ» τον έσωσε όταν έπαθε ένα ισχαιμικό επεισόδιο την ώρα της παράστασης. Ωστόσο η σύνδεση με το σπίτι της Ρένας δεν κράτησε πολύ, γιατί ο ήχος δεν έφτανε καθαρά στα αφτιά της και η επικοινωνία γινόταν δύσκολα («Τώρα εσύ μου μιλάς αλλά τι μου λες;» έλεγε με τον δικό της κωμικό μα πλέον γλυκά καταβεβλημένο τρόπο στον Καρρά...)

Ωστόσο τηλεοπτικές εμφανίσεις δεν είναι μόνο οι συνεντεύξεις, είναι και οι τηλεοπτικές σειρές. Όπως είναι γνωστό, η Ρένα γύρισε δυο σίριαλ στα χρόνια της ιδιωτικής τηλεόρασης που προβλήθηκαν από τον ΑΝΤ1 (Μάμα μία, Μάλιστα κύριε). Ωστόσο, το καλοκαίρι του 1990, πριν αρχίσει να γυρίζεται το Μάμα μία, κυκλοφόρησε ένα δελτίο τύπου στα τηλεοπτικά έντυπα που μιλούσε για μια νέα σειρά με τη Ρένα Βλαχοπούλου και τον Κώστα Ρηγόπουλο που θα έφερε τον τίτλο Τα παιδιά της Ευτυχίας και θα παρουσίαζε την ιστορία μιας ιδιοκτήτριας εφοπλιστικού γραφείου που είχε τρεις κόρες της παντρειάς... Παραγωγός της σειράς επρόκειτο να είναι ο Αντώνης Μανιάτης ο οποίος τελικά ήταν ο παραγωγός των δυο σίριαλ της Ρένας στον ΑΝΤ1. Δεν γνωρίζω αν το σενάριο της Ευτυχίας θα ήταν καλύτερο από τα άλλα δυο σενάρια που τελικά γυρίστηκαν και προβλήθηκαν, ωστόσο η συνύπαρξη της Ρένας Βλαχοπούλου με τον Κώστα Ρηγόπουλο θα ήταν σίγουρα πολύ ενδιαφέρουσα.

Αν και η Ρένα Βλαχοπούλου δεν πρωταγωνίστησε σε κάποιο σίριαλ του Mega Channel, ωστόσο πραγματοποίησε μια εμφάνιση ως guest star σε ένα από τα πιο επιτυχημένα σίριαλ του σταθμού αλλά και της ελληνικής τηλεόρασης γενικότερα. Ήταν το τιμώμενο πρόσωπο (το όνομά της με μεγάλα κεφαλαία γράμματα γέμιζε την οθόνη στους τίτλους, πριν από οποιοδήποτε άλλο όνομα) στο τελευταίο επεισόδιο της πρώτης περιόδου της σειράς Δέκα μικροί Μήτσοι (1992-1995) του Λάκη Λαζόπουλου, τον Ιούνιο του 1995. Είναι αλήθεια πως ο Λάκης Λαζόπουλος είχε κουραστεί μετά από τέσσερις σεζόν και τα τελευταία επεισόδια δεν είχαν τη σπιρτάδα και το κέφι των πρώτων σεζόν. Η Ρένα Βλαχοπούλου προσκλήθηκε να συμμετάσχει σε μια από τις τρεις εκδοχές που παρουσίασε ο Λαζόπουλος για το τέλος της σχέσης της χήρας Μήτση με τον στρατηγό. Στη δεκάλεπτη εμφάνισή της παρουσίασε ένα συνδυασμό των δυο πιο χαρακτηριστικών της ρόλων, της Χαρτοπαίχτρας και της Τρελής σαραντάρας χήρας (αν και η κυρία που υποδυόταν στο επεισόδιο αυτό δήλωνε ότι είχε γεννηθεί το 1938...) και τραγούδησε ένα από τα πιο δημοφιλή κινηματογραφικά σουξέ των πρώτων χρόνων της ιδιωτικής τηλεόρασης, το «Έχω στενάχωρη καρδιά». Ο πιο μικρός ρόλος της καριέρας της Ρένας Βλαχοπούλου ήταν τελικά και ο τελευταίος ρόλος που έπαιξε στην καριέρα της...

Xαριτωμένες αναμνήσεις του πρόσφατου τηλεοπτικού παρελθόντος μας που ίσως να μη χωρέσουν σε τηλεοπτικές ανασκοπήσεις αυτών των ημερών. Σκέφτομαι πόσο μεγάλη τύχη θα ήταν να είχε εμφανιστεί νωρίτερα η ιδιωτική τηλεόραση στην Ελλάδα. Θα είχε καλύψει και—το σημαντικότερο—θα είχε διασώσει ακόμα πιο πολλές στιγμές της Ρένας στα παραγωγικά της χρόνια... Μέρα γενεθλίων λοιπόν η σημερινή, ας ευχηθούμε στο Mega και στην ιδιωτική τηλεόραση γενικότερα χρόνια πολλά και να μας χαρίζει καλά προγράμματα και ουσιαστική ψυχαγωγία.

Η Ρένα Βλαχοπούλου (?) επιστρέφει (?)...

Η Ρένα Βλαχοπούλου επιστρέφει στην Αθήνα... Σίγουρα δεν μαθαίνετε από μένα ότι εδώ και 3 εβδομάδες έχουν ξεκινήσει στο θέατρο "Πόρτα" οι παραστάσεις της Χαρτοπαίχτρας του Δημήτρη Ψαθά με τον Τάκη Ζαχαράτο ως... Ρένα Βλαχοπούλου στον ρόλο της Αλέκας...

Η είδηση για την παράσταση αυτή ανακοινώθηκε πριν από μερικούς μήνες και όπως ήταν φυσικό προκάλεσε πολλές και ποικίλες αντιδράσεις. Η αλήθεια είναι πως πρέπει να είναι ένα εγχείρημα που δεν έχει προηγούμενο. Δεν γνωρίζω, και ας με διορθώσει όποιος/α ξέρει κάτι, αν έχει άλλη φορά πραγματοποιηθεί κάτι ανάλογο, να ανέβει έναν έργο με πρωταγωνιστή έναν καλλιτέχνη που μιμείται την ηθοποιό που έχει ταυτιστεί με το έργο και τον ρόλο... Φυσικά είναι πολύ συνηθισμένο σε επιθεωρήσεις, τηλεοπτικές εκπομπές, drag shows να υπάρχουν καλλιτέχνες που μιμούνται μεγάλες σταρ του παρελθόντος σε ιστορικούς τους ρόλους. Ο Τάκης Ζαχαράτος ασφαλώς πρωτοστατεί στη χώρα μας στον τομέα αυτόν. Έχει μιμηθεί, με εξαιρετική επιτυχία, πολλές φορές τη Ρένα Βλαχοπούλου (όπως και τόσες άλλες σταρ), δηλώνοντας κάθε φορά την αγάπη του για τη μεγάλη καλλιτέχνιδα και τιμώντας, τα τελευταία χρόνια, τη μνήμη της.



Ωστόσο είναι άλλο πράγμα να μιμείσαι μία σταρ σε ένα δεκάλεπτο νούμερο και άλλο πράγμα να μιμείσαι επί δύο ώρες τη σταρ παίζοντας έναν ολοκληρωμένο ρόλο σε ένα έργο που ταυτίστηκε μαζί της. Ομολογώ ότι δέχτηκα την είδηση μουδιασμένος και φυσικά δεν έχω ακόμα ολοκληρωμένη άποψη για το όλο εγχείρημα γιατί δεν είδα την παράσταση (σκοπεύω να το κάνω στο άμεσο μέλλον και να επανέλθω με λεπτομέρειες...). Ακούστηκαν όμως αρκετές φωνές, από τότε που πρωτοακούστηκε η είδηση μέχρι σήμερα, που εκφράστηκαν αρνητικά (πχ ο δημοσιογράφος Γιώργος Σαρηγιάννης στα Νέα της 16ης Ιουλίου 2009, η Έλντα Πανοπούλου και ο Στάθης Ψάλτης ("Βλαχοπούλου ήταν μόνο μία") σε ρεπορτάζ και πάλι του Γ. Σαρηγιάννη στα Νέα της 29ης Αυγούστου 2009, αλλά και πολλοί θεατές/θεάτριες που είδαν την παράσταση και έγραψαν τη γνώμη τους στο site του Αθηνοράματος. Βέβαια στο ίδιο site πολύς κόσμος έχει γράψει και θετικά σχόλια για την παράσταση, τονίζοντας ότι η προσπάθεια τιμά τη Βλαχοπούλου και ότι η παράσταση είναι καλή, ο δε Ζαχαράτος απολαυστικός. Από ένα βιντεάκι που παρακολούθησα και που παραθέτω παρακάτω, φαίνεται ότι πρόκειται για μια φροντισμένη παραγωγή, από τις πρώτες, νομίζω, στην Ελλάδα που χρησιμοποιούν συστηματικά την τεχνική των προβολών αντί για σκηνικά (τεχνική που ενισχύει την κινηματογραφική προέλευση του εγχειρήματος). Ο σκηνοθέτης Βασίλης Μυριανθόπουλος, που είχε σκηνοθετήσει και το ανέβασμα του έργου από το ΔΗΠΕΘΕ Χίου με την Υρώ Μανέ το 2003, έχει διασκευάσει το έργο, ώστε να θυμίζει πιο πολύ την ταινία του Γιάννη Δαλιανίδη (στο βίντεο βλέπουμε ότι υπάρχει η σκηνή της παρτίδας στο σπίτι της κυρίας Μπάρδακα, ενώ στην πρωτότυπη εκδοχή του Ψαθά το έργο ξεκινάει στο σπίτι της Αλέκας, με την κυρα-Μαριγώ να απαντά στο τηλέφωνο...). «Είναι πολύ συγκεκριμένο το ζητούμενό μας: η "Χαρτοπαίχτρα" της Ρένας Βλαχοπούλου», επιβεβαιώνει στην Ελεθεροτυπία και στην Ιωάννα Κλεφτόγιαννη ο Μυριανθόπουλος. «Δεν γίνεται μόνο μίμηση, παρ' όλο που η Βλαχοπούλου είναι αδιαμφισβήτητα το μεγάλο μας ατού», ενώ ο Ζαχαράτος σπεύδει να προσθέσει: «το στοίχημα δεν ήταν να κάνω τη Ρένα. Θυμίζω τη Ρένα Βλαχοπούλου, αλλά υποδύομαι την Αλέκα Οικονομίδου. Ξεκινώ από τη Ρένα αλλά οδηγούμαι αλλού. Η δυσκολία είναι, δηλαδή, ότι βλέπουμε μια άλλη... Ρένα». Από τις σκηνές που είδα στο βίντεο, σαφώς θα πω ότι ο Ζαχαράτος παρουσιάζει μια άλλη Ρένα, αλλά αυτό έκανε πάντα: μπορεί να μην είμαι αντικειμενικός, αλλά ποτέ ο Ζαχαράτος δεν μπόρεσε--ή δεν θέλησε--να μιμηθεί τόσο πιστά τη Ρένα Βλαχοπούλου όσο μιμήθηκε, για παράδειγμα, την Αλίκη Βουγιουκλάκη. Ίσως επειδή η Ρένα ήταν τόσο μοναδική και άρα... αμίμητη;

Σε κάθε περίπτωση, θα περιμένω να δω την παράσταση και θα επανέλθω. Προς το παρόν πάρτε κι εσείς μια γεύση από αυτήν μέσα από το βίντεο του «Πάμε θέατρο»:




Στο Badminton

Ωστόσο η Ρένα δεν επιστρέφει(?) φέτος μόνο στο θέατρο «Πόρτα». Όπως ακούστηκε πριν από έναν μήνα και επιβεβαιώθηκε πριν από λίγες μέρες από την εφημερίδα Λοιπόν (2-11-2009), η Ρένα θα επιστρέψει και μέσα από μια έκθεση που θα οργανώσει ο Μάκης Δελαπόρτας τον Ιανουάριο στο θέατρο Badminton (τη διεύθυνση του οποίου, όπως και του θεάτρου «Πόρτα» έχει ο Μιχάλης Αδάμ). Εκεί θα εκτεθούν προσωπικά αντικείμενα της Ρένας, θεατρικά της κοστούμια, χειρόγραφά της και άλλα κειμήλια. Εκτός από την έκθεση, θα παρουσιαστεί στο Badminton και μια μεγάλη συναυλία στην οποία θα πάρουν μέρος οι Τάνια Τρύπη, Μπέσυ Μάλφα, Νίνα Λοτσάρη και Παναγιώτης Πετράκης, ενώ γκεστ σταρ θα είναι η Κλειώ Δενάρδου. Θα εμφανιστούν επίσης άνθρωποι που συνεργάστηκαν στενά μαζί της: ο Γιάννης Δαλιανίδης, η Μάρθα Καραγιάννη, ο Μίμης Πλέσσας, ο Γιώργος Κατσαρός και ο Φώτης Μεταξόπουλος. Τέλος θα είναι παρών και πάλι ο Τάκης Ζαχαράτος τον οποίο ο Μ. Δελαπόρτας αποκαλεί «μετεμψύχωση της Ρένας». Κάθε εκδήλωση προς τιμήν της Ρένας Βλαχοπούλου παρουσιάζει μεγάλο ενδιαφέρον και έτσι περιμένουμε με ανυπομονησία την εκδήλωση αλλά κυρίως την έκθεση των προσωπικών αντικειμένων μιας σπουδαίας γυναίκας και καλλιτέχνιδας.

Επιστροφή της Ρένας Βλαχοπούλου λοιπόν; Μα δεν έχει λείψει ούτε μια στιγμή από αυτό το blog και, θέλω να πιστεύω, και από τη σκέψη όλων των θαυμαστριών/στών της. Μένει να δούμε πόσο «παρούσα» είναι στο θέατρο «Πόρτα» και φυσικά να υποδεχτούμε τον «κόσμο» της στο θέατρο «Badminton»...

Πήγαινε κι όταν θα 'ρθεις...

Άλλο ένα άγνωστο τραγούδι σας παρουσιάζω σήμερα, για το οποίο σας έχω ξαναμιλήσει, αλλά σήμερα επιβάλλεται να το θυμηθούμε λόγω της ημέρας! Πρόκειται για το μοναδικό πολεμικό τραγούδι που ηχογράφησε η Ρένα Βλαχοπούλου το 1941, τις τελευταίες μέρες του ελληνοϊταλικού πολέμου και λίγο πριν μπουν οι Γερμανοί στην Ελλάδα...

Πέρσι τέτοιες μέρες θυμηθήκαμε με λεπτομέρειες τον ρόλο του ελαφρού τραγουδιού και της επιθεώρησης στον πόλεμο του '40. Το ξεκίνημα της καριέρας της Ρένας συνέπεσε με εκείνες τις δύσκολες μέρες της ελληνικής ιστορίας και η νεαρή Κερκυραία έβαλε το λιθαράκι της στην προσπάθεια που κατέβαλε ο καλλιτεχνικός κόσμος για να τονώσει το ηθικό του λαού όσο ο στρατός μαχόταν στα βουνά της Αλβανίας. Η Ρένα Βλαχοπούλου ανήκε στο δυναμικό του θεάτρου "Μοντιάλ" όπου βέβαια η ρενομέ τραγουδίστρια ήταν η μεγάλη Σοφία Βέμπο, που συγκινούσε το κοινό με το τραγούδι "Παιδιά, της Ελλάδος παιδιά" αλλά και το διασκέδαζε με τις κωμικές παρωδίες ("Βάζει ο Ντούτσε τη στολή του", "Στον πόλεμο βγαίνει ο Ιταλός"). Τρεις ήταν οι επιθεωρήσεις που ανέβασε ο θίασος του "Μοντιάλ" στη διάρκεια του ελληνοϊταλικού πολέμου: την πρόχειρη Πολεμική επιθεώρηση (όπου η Ρένα πρωτοτραγούδησε το πασίγνωστο "Κορόιδο Μουσολίνι", σε στίχους του Γιώργου Οικονομίδη, που δισκογράφησε όμως ο Νίκος Γούναρης, και το "Πατρίδα, πατρίδα, Ελλάδα δοξασμένη", παρωδία της "Διαμάντως" του Γιάννη Βέλλα, από τον Μίμη Τραϊφόρο που δισκογράφησε τελικά η Σοφία Βέμπο) διαδέχτηκε η επιθεώρηση Μπέλλα Γκρέτσια, όπου η Ρένα τραγουδούσε ένα μη πολεμικό τραγούδι, το "Γλυκά μου μάτια". Τον Μάρτιο του 1941 δόθηκε η πρεμιέρα της τρίτης επιθεώρησης της σεζόν που τιτλοφορήθηκε Πολεμική Αθήνα.

Στο αρχείο του Θεατρικού Μουσείου έχει σωθεί το πρόγραμμα αυτής της επιθεώρησης--το παρουσίασε η Βιργινία Φωτιάδου στη μεταπτυχιακή της διατριβή Η επιθεώρηση του 1940-41 (τμήμα Φιλολογίας, Α.Π.Θ. 1992) από όπου το αναδημοσιεύω κι εγώ:

Στην πρώτη πράξη βλέπουμε τους τίτλους από τα επίκαιρα νούμερα των ημερών εκείνων: "Ο τσολιάς σε άδεια" με την Ηρώ Χαντά και τον Μάνο Φιλιππίδη, "Η γυναίκα στον πόλεμο" με την Αννα και τη Μαρία Καλουτά, "Ο Ζαχαρίας τραυματίας" με τη Λίτσα Λαζαρίδου και τον Μίμη Κοκκίνη, "Ένας φαντάρος φεύγει για το μέτωπο" με τη Μαρία Καλουτά, τη Γεωργία Βασιλειάδου και τον Ανακτορίδη, "Επιστροφή στη βάση μας" με την Ντιριντάουα και το μπαλέτο". Φυσικά επίκαιρο είναι και το φινάλε που έχει τον τίτλο "Ένα όνειρο του Ντούτσε". Αμέσως πριν το φινάλε όμως ήταν παραδοσιακά η θέση της πρώτης τραγουδίστριας του θιάσου. Πράγματι, διαβάζουμε στο πρόγραμμα: "Σαν κι απόψε" με τη Σοφία Βέμπο. Υποθέτω ότι με κάποιο τρόπο οι συγγραφείς της επιθεώρησης Αλέκος Σακελλάριος, Χρήστος Γιαννακόπουλος και Δημήτρης Γιαννουκάκης είχαν επικαιροποιήσει τους στίχους αυτού του τραγουδιού που είχε λανσάρει η Βέμπο του καλοκαίρι του '40 και έδιναν στη Βέμπο την ευκαιρία να τραγουδήσει όλα τα πολεμικά σουξέ που είχε λανσάρει τους προηγούμενους μήνες.

Το ενδιαφέρον για μας όμως είναι το εναρκτήριο νούμερο της δεύτερης πράξης της Πολεμικής Αθήνας. Ο τίτλος του είναι "Στο καμπαρέ" και διαβάζουμε πως συμμετέχουν "το μπαλλέττο και η κ. Ρ. Βλαχοπούλου στο τραγούδι 'Πήγαινε κι όταν ξαναρθής'"... Η κυρία Ρένα Βλαχοπούλου, ευτυχώς για την ιστορία του ελαφρού τραγουδιού, πρόλαβε και ηχογράφησε σε δίσκο 78 στροφών το τραγούδι αυτό που ελάχιστα έγινε γνωστό. Αφενός η επιθεώρηση αυτή ανέβηκε αργά, στα μέσα Μαρτίου του '41, και παίχτηκε για λιγότερο από έναν μήνα, αφού σε λίγες μέρες η Γερμανία κήρυξε τον πόλεμο στην Ελλάδα και οι νίκες του αλβανικού μετώπου ήταν πλέον παρελθόν... Αφετέρου πρέπει να ομολογήσουμε ότι οι στίχοι του Μίμη Τραϊφόρου δεν παρουσιάζουν κάποιο ιδιαίτερο ενδιαφέρον. Άλλωστε ό,τι είχαν να πουν πια οι στιχουργοί για τον πόλεμο, το είχαν πει στα δεκάδες τραγούδια που είχαν γραφτεί και δισκογραφηθεί κυρίως από τη Σοφία Βέμπο, αλλά και από τη Δανάη Στρατηγοπούλου (η οποία δεν δέχτηκε να ηχογραφήσει άλλο πολεμικό τραγούδι πέρα από το υπέροχο "Άντε στο καλό", θεωρώντας πατριδοκαπηλική όλη αυτή την υπερπαραγωγή) την Κάκια Μένδρη, τον Νίκο Γούναρη και την Κούλα Νικολαΐδου. Θέλω ωστόσο εμείς σήμερα να θυμηθούμε αυτό τραγούδι (μας το παραχωρεί ο φίλος desmich από το κανάλι του στο greektube):

Δεν το πίστευα, καλέ μου,
δεν το πίστευα ποτέ μου
πως θα ρθει αυτή η ώρα
να φύγεις σαν τώρα.

Μα αφού πας για την πατρίδα
σαν περήφανη Ελληνίδα
σε φιλώ χωρίς να κλαίω
και να τι σου λέω:

Πήγαινε κι όταν θα 'ρθεις, θα είμαι δική σου.
Πήγαινε κι όπου βρεθείς να θυμηθείς:
Αν σε βρουν κάπου νεκρό εγώ εδώ πέρα
Νύχτα και μέρα εσένανε θα καρτερώ.

Όλα θα σε καρτερούνε
καλώς ήρθες να σου πούνε
κι όλα θα χαρούν τριγύρω
κοντά σου σαν γείρω.

Και πιασμένοι από το χέρι
στα παλιά γνωστά μας μέρη
της αγάπης το μεθύσι
σαν πρώτα θα αρχίσει...

Πήγαινε κι όταν θα 'ρθεις, θα είμαι δική σου.
Πήγαινε κι όπου βρεθείς να θυμηθείς:
Αν σε βρουν κάπου νεκρό εγώ εδώ πέρα
Νύχτα και μέρα εσένανε θα καρτερώ...

Ο συνθέτης Κώστας Γιαννίδης έγραψε ένα γλυκό βαλς γι' αυτούς τους στίχους, οι οποίοι όμως νομίζω πως ατυχώς αναφέρουν τη λέξη "νεκρός"--δεν νομίζω ότι ήθελε κανείς ή καμιά τις μέρες εκείνες να τραγουδά αυτό το ενδεχόμενο σε ένα ερωτικό τραγούδι, ακόμα κι αν η σκέψη δεν έφευγε στιγμή από το μυαλό τους...

Εν πάση περιπτώσει, το τραγούδι δεν έκανε κάποια ιδιαίτερη καριέρα και η μήτρα του πιθανότατα καταστράφηκε μόλις μπήκαν οι Γερμανοί στην Αθήνα και φρόντισαν να εξαφανίσουν όλα τα πολεμικά τραγούδια που εμψύχωναν το ελληνικό κοινό στον πόλεμο. Όσα τραγούδια σώθηκαν και ακούγονται σήμερα είναι είτε από μήτρες του εξωτερικού είτε από τις αυθεντικές πλάκες των 78 στροφών που διέσωσαν γενναίοι συλλέκτες είτε από ηχογραφήσεις που έγιναν μετά τον πόλεμο. Το πολεμικό αυτό τραγούδι της Ρένας "αναστήθηκε" για λίγο καιρό και ξανακυκλοφόρησε, όπως και κάποια ακόμα πολεμικά τραγούδια, στα χρόνια του Εμφυλίου, όταν πια η Ρένα βρισκόταν στην Αμερική. Έκτοτε η τύχη του αγνοούνταν. Τον περσινό Δεκέμβριο όμως επανεκδόθηκε σε μια συλλογή με τίτλο Μέρες Ραδιοφώνου: χρόνια του '40 που επιμελήθηκε ο Μ. Δελαπόρτας. Έτσι έχουμε τη σπάνια ευκαιρία να ακούσουμε και να χαρούμε την υπέροχη ερμηνεία της Ρένας Βλαχοπούλου: η νεανική της φωνή, αν και σχεδόν αγνώριστη, είναι μαγευτική: η τοποθέτησή της ίσως μαρτυρεί κάποιες περιορισμένες σπουδές που έκανε στο κλασικό τραγούδι λίγα χρόνια πριν, στην Κέρκυρα, και σίγουρα αποκαλύπτει τη δυναμική της και τις τραγουδιστικές της ικανότητες. Όπως έχουμε επανειλημμένα πει και στο παρελθόν, είναι κρίμα που η Ρένα ηχογράφησε μόνο πέντε τραγούδια στη δεκαετία του '40 και από αυτά έχουμε στη διάθεσή μας δυστυχώς μόνο τα δύο... Αλλά ελπίζουμε πάντα πως κάποιος συλλέκτης ή κάποια συλλέκτρια θα μας χαρίσει κάποτε αυτούς τους χαμένους θησαυρούς....

Όπως είπαμε και πέρσι, έχουν γραφτεί ωραιότατα πολεμικά ρεμπέτικα τραγούδια (διαβάστε τη φετεινή σχετική ανάρτηση του συν-blogger Allu Fun-Marx), αλλά η επιβλητική μορφή της Σοφίας Βέμπο και η προνομιούχα, τότε, θέση του ελαφρού τραγουδιού στο ραδιόφωνο, τη δισκογραφία και την κοινωνία, έχουν περιορίσει τη δόξα των πολεμικών ρεμπέτικων. Είναι η μόνη μέρα του χρόνου όμως που το ελαφρό μπορεί να πάρει τη ρεβάνς για τον σημερινό παραγκωνισμό του, οπότε ας δώσουμε για άλλη μια χρονιά τον... λόγο στη Σοφία Βέμπο, τη Δανάη, την Κάκια Μένδρη και την Κούλα Νικολαΐδου για να μας τραγουδήσουν το παράξενο αυτό μίγμα λύπης και χαράς που νιώθουν καθώς οι σύντροφοί τους φεύγουν για το μέτωπο... Και από φέτος θα δίνουμε τον λόγο και στη Ρένα Βλαχοπούλου που θα λέει γενναία στον καλό της "Πήγαινε κι όταν θα 'ρθεις, θα 'μαι δική σου..."