Σαν σήμερα το 1978: Τρίχες και τρίχες... τρίχες

Στις 24 Ιουνίου 1978 δόθηκε στο Δελφινάριο η πρεμιέρα της επιθεώρησης Τρίχες και τρίχες... τρίχες που παρουσίαζε ένας μεγάλος θίασος με επικεφαλής τη Ρένα Βλαχοπούλου και την Ελένη Ανουσάκη. Ήταν η πρώτη φορά που η Ρένα εμφανιζόταν στο Δελφινάριο (ακολούθησαν άλλες δύο, το 1980 και το 1983) και η μοναδική φορά που δεν είχε στο πλευρό της μεγάλα αντρικά ονόματα. Θα το 'λεγε κανείς και τόλμημα ή τουλάχιστον ένα στοίχημα που κερδήθηκε. Η Ροζίτα Σώκου, που ήταν παρούσα στην πρεμιέρα, ήταν μάλλον αβέβαιη για αυτό, πετώντας, στο σχετικό ρεπορτάζ της, λίιιιγο φαρμάκι (από αυτό που πετούσε σε μεγαλύτερες δόσεις μετά τον θάνατο της Ρένας):  

Η αφίσα της επιθεώρησης Τρίχες και τρίχες... τρίχες
από την παλιά ιστοσελίδα του Θεατρικού Μουσείου.
Δεν ξέρω ποια ήταν η αφορμή για τον τίτλο του έργου,
μάλλον όχι το μιούζικαλ Hair
που είχε απασχολήσει τις επιθεωρήσεις λίγα χρόνια νωρίτερα,
ενώ η κινηματογραφική του εκδοχή προβλήθηκε τον επόμενο χρόνο.

Συνωστισμός για τις "Τρίχες"

Συνωστισμός μπροστά στο Δελφινάριο το Σαββατόβραδο για την πρεμιέρα της επιθεωρήσεως των Νικολαΐδη-Πυθαγόρα "Τρίχες και τρίχες... τρίχες". Το πάρκινγκ ξεχείλιζε, στην πόρτα σπρωξίδι απίστευτο, μόνο με ελικόπτερο έμπαινες. Εν τούτοις τα καταφέραμε τόσο ο Τσαρούχης όσο και εγώ.

Ο κόσμος έλεγε: "Να τα γράψετε!" Τι να γράψω; Πως υπάρχουν και άνθρωποι που εγκαταλείπουν το "Μουντιάλ": Το γράφω με μεγάλη χαρά. Λυπάμαι μονάχα που ο υπερβολικός αυτός φόβος των θιασαρχών, ο φόβος που τους έσπρωξε να περιμένουν τη--σχεδόν--λήξη των ποδοσφαιρικών συναντήσεων για να ανοίξουν τα θέατρά τους, προκάλεσε με τις τόσες πρεμιέρες αυτών των ημερών την ταλαιπωρία του κοινού και τις δικές τους χασούρες... Γιατί όσοι τόλμησαν να αψηφήσουν την Τι Βι, κέρδισαν.

Κόσμος, λοιπόν, στο "Δελφινάριο", κόσμος και--ευτυχώς--δροσιά. Και ένα τεράστιο κεφάλι σφίγγας σαν σκηνικό (του Παμίνο) πολύ εντυπωσιακό και λειτουργικό και μια έναρξη με τριάντα πέντε ανθρώπους (μέσα στα "μαλλιά" και κάτω), που έκανε αίσθηση.

"Θα πάμε καλά, όπως πέρυσι;" ρωτούσαν με αγωνία οι υπεύθυνοι [Σημείωση του Rena Fan: το καλοκαίρι του '77 παρουσίαζαν την επιθεώρηση Ζήτω που καήκαμε με Βέγγο, Παπαγιαννόπουλο, Σταυρίδη]. Αν είχαν ένα σπουδαίο κωμικό άντρα, όπως έχουν τη Ρένα Βλαχοπούλου, που ξετρελαίνει κυριολεκτικά τα πλήθη ακόμα κι όταν δεν λέει τίποτα... Και έτσι όμως, οι νέοι που την πλαισιώνουν είναι συμπαθέστατοι και όλοι κεφάτοι. Κάτι εσωτερικές διαμάχες μάς στέρησαν την Ανουσάκη, που βγήκε μόνο στο νούμερο "Να η ευκαιρία" [Σημείωση του Rena Fan: το ομαδικό νούμερο του δεύτερου μέρους], διαβάζοντας το ρόλο της. Περιμένει--μας είπε στο τέλος--να της γράψουν νούμερο.

Ο Τσαρούχης γελούσε με την καρδιά του. "Πόσα σουρρεαλιστικά στοιχεία είχε η επιθεώρηση;" έλεγε καθώς επιστρέφαμε τη νύχτα, κατά τις δυόμισι στο Μαρούσι. "Χαίρω που υπάρχει ακόμα το είδος αυτό θεάτρου που συγκινεί άμεσα το κοινό. Συνεχίζει την παράδοση της 'Κομμέντια ντελλ' άρτε'. Παλιά ηθοποιοί σαν την Κοτοπούλη είχαν αυτή την 'επαφή'. Σήμερα, μεταφέρουμε εδώ τις μεγάλες επιτυχίες του Λονδίνου και του Παρισιού. Ο διεθνισμός αυτός του θεάτρου δημιουργεί μάζες, δεν δημιουργεί λαούς".

Απογευματινή, 25-6-1978

Φωτογραφία από το πρόγραμμα της παράστασης

Ο Τσαρούχης αναφερόταν στη νέα μόδα των μιούζικαλ: εκείνο το καλοκαίρι η Αλίκη Βουγιουκλάκη παρουσίασε στο θερινό της θέατρο το Καμπαρέ, παράσταση που γνώρισε μεγάλη επιτυχία και μεταφέρθηκε στη συνέχεια και στο χειμερινό θέατρο Αλίκη. Ωστόσο, εισπρακτικά, το Τρίχες και τρίχες... τρίχες νίκησε τις περισσότερες εβδομάδες του καλοκαιριού το Καμπαρέ. Ο Ταχυδρόμος δημοσίευε ανελλιπώς σε κάθε τεύχος του την κίνηση των θεάτρων. Η κατάταξή τους βασιζόταν στις εισπράξεις τους, φυσικά έτσι όπως τις δήλωναν οι επιχειρηματίες, αλλά σε παρένθεση δινόταν και το ποσοστό εβδομαδιαίας πληρότητας κάθε θεάτρου. Παρατηρούμε πως κάποιες φορές μπορεί το Δελφινάριο να ερχόταν πρώτο και το Αλίκη δεύτερο, αλλά το Αλίκη είχε μεγαλύτερη πληρότητα--και τα δύο θέατρα πάντως είχαν κατά μέσο όρο εβδομαδιαία πληρότητα λίγο κάτω από το 50%. Κάπου εκεί κοντά βρισκόταν και Ο τρελός του Λούνα Παρκ με τον Θανάση Βέγγο (θέατρο Σμαρούλα), ενώ και τα τρία συχνά τα ξεπερνούσε σε πληρότητα το μιούζικαλ Τρελές επαφές με Λάμπρο Κωνσταντάρα, Μάρω Κοντού, Νίκο Ρίζο (κυμαινόταν από 50% έως 70%). Πάντως, το θέατρο που είχε τη μεγαλύτερη πληρότητα από όλα τα θέατρα ήταν το Άλσος Παγκρατίου όπου το Ελεύθερο Θέατρο παρουσίαζε την επιθεώρηση Συνέβη στην Κατίνα. Η πληρότητά του ήταν γύρω στο 75%, αλλά στην απόλυτη κατάταξη των εισπράξεων βρισκόταν συνήθως στην 7η ή 8η θέση,

Φωτογραφία από το πρόγραμμα της παράστασης

Μεγάλη επιτυχία γνώριζαν επίσης η θεατρική εκδοχή του σίριαλ Λούνα Παρκ του Γιάννη Δαλιανίδη με τίτλο Το Λούνα Παρκ των ονείρων και σύσσωμο το καστ του σίριαλ (Παπαγιαννόπουλος, Παϊταζή, Στρατηγού, Παγκράτη, Δαδινόπουλος, Ευαγγέλου, Αθανασίου, Τζεβελέκος, στο Αθηναϊκό Κηποθέατρο) και η επιθεώρηση Στη Χονολουλού, στη Χονολουλού (Μουστάκας, Κωνσταντίνου, Καραγιάννη, Βρανά στο Παρκ). Μικρότερη απήχηση είχε η επιθεώρηση Ο Ρωμιός δεν είναι τσόντα στο Λουζιτάνια, με Χατζηχρήστο-Φωτόπουλο, τον Μενέλαο Θεοφανίδη στην τάφρο της ορχήστρας και την Κούλα Νικολαΐδου σε επανεμφάνιση, να αναβιώνει τον θεσμό της ρομαντζιέρας με δύο όμορφα τραγούδια του συνθέτη. Στο δεύτερο μέρος ο θίασος, πρωτοστατούντος του Αρτέμη Μάτσα, αναβίωνε, στο πνεύμα του ρετρό που είχε γίνει της μόδας δύο χρόνια νωρίτερα, στιγμές από την ελληνική οπερέτα. Την ίδια περίπου απήχηση είχαν οι επιθεωρήσεις Ελάτε να τη βρούμε με Αλέκο Λειβαδίτη, Γιάννη Μιχαλόπουλο, Μαντζουράνη, Παπαζήση, Στασινοπούλου και Κάθε μεσημέρι η τιβί μας βάζει χέρι με Στυλιανοπούλου, Σίσκο, Ατζολετάκη. 

Φωτογραφία από το πρόγραμμα της παράστασης

Όλα αυτά συνέβαιναν στο μουσικό θέατρο. Γιατί στην πρόζα είχαμε άλλους ανταγωνισμούς: πρώτευε πάντα η Τζένη Καρέζη με την Κυρία Προέδρου (Αθήναιον) και ακολουθούσαν ο Βουτσάς (Μπαμπά, ποιος είναι ο μπαμπάς μου του Ασ. Γιαλαμά στο Πειραϊκό Λυρικό), οι Αλεξανδράκης-Γαληνέα-Τσιβιλίκας (Μις Πέπσι στο Αττικό), ο Γκιωνάκης (Ο ξελογιασμένος του Κατσαμπή στο Ρουαγιάλ), οι Καρράς-Δανδουλάκη (Θυμήσου τον Σεπτέμβρη του Ν. Κάουαρντ στο Αθηνά) και οι Εξαρχάκος-Βογιατζής-Νέγκας-Αλιφέρη (Πρώτη νύχτα γάμου του Παπαδούκα στο Βέμπο). 

Ο θίασος στην πρόβα της αποθέωσης της επιθεώρησης
Τρίχες και τρίχες... τρίχες
Φωτογραφία από το βιβλίο του Κ. Παπασπήλιου
Φώτης Μεταξόπουλος. Χορεύοντας με το φως και το μετάξι
(εκδ. Άγκυρα)

Ανεξάρτητα από την ποιότητα όλων αυτών των παραστάσεων, είναι νομίζω εντυπωσιακός ο γαλαξίας αστεριών από τα οποία μπορούσε να επιλέξει το κοινό που ενδιαφερόταν για τα εμπορικά έργα. Και βέβαια, ανεξάρτητα από την υποκειμενική ρενοφανατική μου τοποθέτηση, είναι εντυπωσιακό πως το Δελφινάριο ερχόταν επικεφαλής όλων των θεάτρων με βασικό πόλο έλξης για το κοινό τη Ρένα Βλαχοπούλου (γιατί δεν νομίζω ότι, όση επιτυχία και να είχαν λόγω της τηλεόρασης οι Παπαναστασίου, Απέργης, Δεμίρης, Χαλκιά, Καστούρα, Λυγίζος ή η σαφώς ταλαντούχα Ελένη Ανουσάκη, θα ήταν ο βασικός λόγος για τον οποίο θα ξεκινούσε το κοινό της Αθήνας να θεατριστεί στο Πασαλιμάνι...)

Εντάξει η εμπορικότητα. Τι γινόταν με την ποιότητα της επιθεώρησης Τρίχες και τρίχες... τρίχες; Έως τώρα έχω βρει μόνο μια κριτική που είναι μάλλον θετική--ο... φόβος και τρόμος μου Θ. Κρητικός έγραψε στον Ταχυδρόμο κριτικές για όλες τις επιθεωρήσεις του καλοκαιριού εκτός από του Δελφινάριου... Επειδή είναι η πρώτη φορά που δημοσιεύω κριτική του Σπύρου Παγιατάκη στο blog, την παρουσιάζω ολόκληρη...

Θυμάμαι τις παλιές γελοιογραφίες του--μακαρίτη--Φωκίωνα Δημητριάδη, όπου μόνιμα ο τιμάριθμος παρουσιαζόταν σαν τερατώδης γίγαντας κι ο μισθός σαν νάνος. Θυμάμαι τις παλιές επιθεωρήσεις, όπου μιλώντας για τα ύψη του τιμάριθμου, επαναλάμβαναν πεισματικά ότι "για να φας αυγό, πρέπει να πιάσεις γκόμενα την κότα". Απορώ πώς και δεν τ' αποφάσισε κανείς στα σοβαρά, μια και χειμώνας βγαίνει, χειμώνας μπαίνει, η ιστορία της κότας-γκόμενας είναι η μόνιμη προτροπή που γίνεται στους θεατές της ελληνικής επιθεωρήσεως. Θα πρέπει να το 'χω ακούσει πάνω από δέκα φορές μέσα στα πέντε τελευταία χρόνια από τις σκηνές του ελαφρού μας θεάτρου. Τελευταία ήτανε από τη σκηνή του "Δελφινάριου".

Η επανάληψη κι η τυποποίηση φαίνεται ότι είναι το άλφα και το ωμέγα για τις καλοκαιριάτικες επιθεωρήσεις, όπως κυλάνε ασταμάτητες, καλουπιασμένες στα ίδια πάντοτε χαντάκια, που λίγο-πολύ, πλέον, όλοι μας ξέρουμε να τ' αναγνωρίζουμε: κοινωνικοσατιρικά νούμερα, πολιτικοσεξουαλικά υπονοούμενα, μουσικές, μπαλλέτα κι όσο μεγαλύτερο δόση κεφιού μπορεί να μεταδώσει ο κάθε θίασος από τη σκηνή στην πλατεία.

Οι "Τρίχες και τρίχες... τρίχες" είναι κι αυτές (καλο-)χτενισμένες στην κόμμωση της τρέχουσας μόδας. Οι πρωταγωνιστές σαν να έχουν βγει με καρμπόν από τον προηγούμενο ρόλο τους, η Βλαχοπούλου πάντα τα κατορθώνει αξιοθαύμαστα να έχει άμεση επαφή με το κοινό, ψιλοκουβεντιάζοντας μαζί του με τρόπο που το κάνει να νιώθει συνένοχο, ο Δεμίρης απειλητικά βαρύς, ο Ντάνος Λυγίζος ανάλαφρος στις μεταμφιέσεις του, η Μαίρη Χαλκιά χαζή και η Νέλλη Γκίνη η μορφονιά, που κάνει τους άνδρες κομπολόι. 

Τα μπαλλέτα του Φ. Μεταξόπουλου, πλούσια και χορταστικά.

Υπάρχουν, δηλαδή, τα καλύτερα συστατικά για να μαγειρευτή ένα πρώτης τάξεως φαγητό, που δεν θα προκαλεί τον ουρανίσκο--ή τον εγκέφαλο--με τον παραμικρό άγνωστο νεωτερισμό, αν βέβαια εξαιρέσει κανείς το υπερμέγεθες κεφάλι-σκηνικό (κάπου 9 μέτρα ύψος), που κι αυτό μετά από 5-10 λεπτά το χωνεύει ο θεατής κι απερίσπαστος μπορεί να παρακολουθεί πλέον τα όσα--πραγματικά--διασκεδαστικά συμβαίνουν επί σκηνής.

ΣΠ. ΠΑΓΙΑΤΑΚΗΣ

Απογευματινή, 4-7-1978

Οι Τρίχες και τρίχες... τρίχες παίχτηκαν λίγο περισσότερο από τρεις μήνες: κατέβηκαν στις αρχές του Οκτώβρη και η Ρένα άρχισε σχεδόν αμέσως να εμφανίζεται στο Ρεξ με Τα παιδιά του σωλήνα...

Η παρούσα ανάρτηση, όπως και όλα τα κείμενα που δημοσιεύονται στο ιστολόγιο αυτό, είναι αποτέλεσμα προσωπικής έρευνας. Είναι υποχρεωτική η ρητή αναφορά στο ιστολόγιο, όταν χρησιμοποιείται υλικό από τις αναρτήσεις του.