Παρασκευή 25 Δεκεμβρίου 2020

Σαν σήμερα το 1942: Πρεμιέρα και τελευταίες παραστάσεις

Στις 25 Δεκεμβρίου 1942 δόθηκε στο θέατρο Πάνθεον η πρεμιέρα της επιθεώρησης Στον ρυθμό της τζαζ στην οποία θριάμβευε η "Βασίλισσα της Τζαζ" Ρένα Βλαχοπούλου (τίτλος που κατέκτησε εκείνη τη χειμερινή σεζόν χάρη στις εμφανίσεις της στο θέατρο Πάνθεον). Βρισκόμαστε στον δεύτερο κατοχικό χειμώνα, η κατάσταση στην αγορά έχει κάπως ομαλοποιηθεί και οι κάτοικοι της Αθήνας συρρέουν στα θέατρα, πρόζας και μουσικά.


Ο θίασος του θέατρου αυτού είχε συγκροτηθεί στις αρχές Νοεμβρίου για να παρουσιάζει πρόγραμμα βαριετέ--που το ονόμαζαν "ρεβύ βαριετέ" τότε, χαρακτηρισμός που υποδήλωνε ότι το θέαμα ξεπερνούσε τα όρια του βαριετέ και πλησίαζε αρκετά την επιθεώρηση, κυρίως μέσω του θεάματος και της μουσικής--και η Ρένα Βλαχοπούλου τραγουδούσε σε αυτό υπό τη συνοδεία της ορχήστρας του Θεόδωρου Παπαδόπουλου. Τον Δεκέμβριο όμως ξεκίνησε τη συνεργασία του με το συγκρότημα ο Γιάννης Σπάρτακος με την καινούρια ορχήστρα τζαζ που είχε μόλις σχηματίσει και, υπό τη συνοδεία της, η Ρένα γνώριζε μεγάλη επιτυχία τραγουδώντας ιταλικές επιτυχίες με ελληνικούς στίχους των Αλέκου Σακελλάριου-Χρήστου Γιαννακόπουλου: το "Νάνι νάνι" και το "Βρέχει". Στο συγκρότημα προσχώρησαν, εκτός από τον Σπάρτακο, η Μαρίκα Νέζερ και ο Κώστας Δούκας, "εκτάκτως", όπως ζήτησαν να διευκρινιστεί στον Τύπο, γιατί είχαν ήδη συνάψει συμφωνία με το Θέατρο Αθηνών του Κωστή Μπαστιά, το οποίο φιλοδοξούσε να παρουσιάσει έργα πρόζας αλλά και έργα του μουσικού θεάτρου, όπερες και οπερέτες. Όντως το οπερετικό κλιμάκιο του Θεάτρου Αθηνών πρόλαβε να παρουσιάσει μια οπερέτα, την Εύα του Λέχαρ, στην οποία πρωταγωνιστούσαν, εκτός από τη Ζωή Βλαχοπούλου, η Μαρίκα Κρεβατά και ο Μάνος Φιλιππίδης, αποσπώντας κολακευτικά σχόλια από τις/τους κριτικούς. Τα μεγαλόπνοα σχέδια του Μπαστιά όμως ναυάγησαν, τα τρία κλιμάκια του θιάσου άρχισαν να διαλύονται και έτσι ο Φιλιππίδης και η Κρεβατά εντάχθηκαν κι αυτοί στον θίασο του Πανθέου. Διαθέτοντας λοιπόν τέσσερα έμπειρα στελέχη της επιθεώρησης, ο θίασος προβιβάστηκε από συγκρότημα βαριετέ σε αμιγώς επιθεωρησιακό θίασο και ανήμερα των Χριστουγέννων παρουσίασε την επιθεώρηση των Σακελλάριου-Γιαννακόπουλου Στον ρυθμό της τζαζ. Σε αυτό το έργο η Ρένα συνέχισε να τραγουδά το "Νάνι Νάνι" και το "Βρέχει" και άρχισε να τραγουδάει και το "Μπουμπούκι", επίσης ιταλικό τραγούδι διασκευασμένο από τον Σπάρτακο και με ελληνικούς στίχους των Σακελλάριου-Γιαννακόπουλου


Την επόμενη μέρα η εφημερίδα Αθηναϊκά Νέα έγραψε πως το Πάνθεον είχε ασφυκτική κοσμοσυρροή και το πολυπληθές κοινό χειροκρότησε όλα τα νούμερα και τα δύο "σε χονδρή γραμμή" σκετς που όμως κέρδιζαν τον κόσμο χάρη στην ερμηνεία των έμπειρων πρωταγωνιστριών/-τών του θιάσου. Ο συντάκτης (πιθανότατα ο Αχιλλέας Μαμάκης που τότε ήταν ο διευθυντής σύνταξης της εφημερίδας) στάθηκε ιδιαίτερα στη Μαρίκα Νέζερ αλλά και στη Ρένα Βλαχοπούλου:
Όλως ιδιαιτέρα υπήρξεν η επιτυχία της κ. Μαρίκας Νέζερ εις χαρακτηριστικές εμφανίσεις. Η εκλεκτή καλλιτέχνις ενεφάνισε ένα σπαρταριστόν τύπον κουτσής και βαρήκοης νησιώτισσας, επλούτισε δε τις αριστουργηματικές μιμήσεις με νέες εκτελέσεις.
Ούτω αφού εκτελέση η ντιζέζ Ρένα Βλαχοπούλου προ του μικροφώνου τα νέγρικου στυλ τραγούδια με τα οποία επλούτισε το ρεπερτόριόν της--και που έχουν εξαιρετική απόδοσιν από την ορχήστρα τζαζ που διευθύνει ο κ. Σπάρτακος--εμφανίζεται η κ. Μαρίκα Νέζερ και μιμείται την εκτελέστριαν προ του ιδίου μικροφώνου υπό τα ενθουσιώδεις εκδηλώσεις του κοινού.
Αθηναϊκά Νέα, 26-12-1942

Η Νέζερ, η μεγάλη αυτή κωμικός της επιθεώρησης, της οποία η μιμητική ικανότητα έχει διασωθεί σε ένα νούμερο ραδιοφωνικής επιθεώρησης, μιμούνταν επίσης τον Μίμη Κοκκίνη, τον Βασίλη Αργυρόπουλο και τη γυναίκα του Γιώτα Λάσκαρη. Στον θίασο του Πανθέου συμμετείχαν ακόμα η Πάολα Νικολέσκο, κάπως παραγκωνισμένη σε σχέση με τις προπολεμικές της εμφανίσεις, το Τρίο Μουτσάτσος και ο Μανώλης Καστρινός, ενώ καλλιτεχνικός διευθυντής του θιάσου ήταν ο κωμικός Ιωάννης Στυλιανόπουλος.

Η Ρένα Βλαχοπούλου όμως δεν εμφανίστηκε εκείνα τα Χριστούγεννα  μόνο στην πρεμιέρα του θεάτρου Πάνθεον. Παράλληλα εμφανιζόταν και στην επιθεώρηση του θεάτρου Παπαϊωάννου Αθηναϊκά μοτίβα που ολοκλήρωνε εκείνη την εβδομάδα τον επιτυχή κύκλο των παραστάσεών της για να παραχωρήσει την Πρωτοχρονιά τη θέση της στην οπερέτα Έτσι είν' η ζωή. Η Ρένα ήταν μάλλον η πρώτη που ντουμπλάριζε επίσημα στα κατοχικά θέατρα--γιατί ανεπίσημα, δηλαδή χωρίς να γράφεται στο πρόγραμμα ή στις διαφημίσεις, αυτό συνέβαινε ήδη. Οι υποχρεώσεις της είχαν αυξηθεί σημαντικά, αφού είχε αναλάβει την ανατροφή των τριών μικρότερων αδελφών της, της Άννας, του Σπύρου και του Μίμη, ενώ φρόντιζε και για τη νοσηλευόμενη Μαρίνα που δυστυχώς θα πέθαινε σύντομα. Συνεπώς ήταν μονόδρομος οι διπλές εμφανίσεις της--αυτό πρακτικά σήμαινε ότι τις μέρες των διπλών παραστάσεων πηγαινοερχόταν στο Πάνθεον και το Παπαϊωάννου πρώτα για την απογευματινή (στις 3μμ) και έπειτα για τη βραδινή (στις 6μμ) παράσταση. Οι εμφανίσεις της όμως στα δύο θέατρα είχαν, όπως φαίνεται, διαφορετικό χαρακτήρα. Στο Παπαϊωάννου τραγουδούσε, όπως έγραψε ο Τύπος, ένα "αθηναϊκό τραγουδάκι", με τίτλο "Κατερίνα, Κατινάκι, Κατινιώ" που έγραψε ο Κώστας Γιαννίδης σε στίχους του Αθανάσιου Σαράφη (ο θεατρικός συντάκτης της εφημερίδας Πρωινός Τύπος). Σε αντιδιαστολή με αυτή την ερμηνεία που κινούνταν στους γνώριμους δρόμους του ελληνικού ελαφρού τραγουδιού βρίσκονταν οι εμφανίσεις της στο Πάνθεον, όπου παρέα με τον Σπάρτακο, έφερνε ξανά στο προσκήνιο τη μουσική τζαζ δημιουργώντας μια... τζαζομανία στην Αθήνα. Πολύ σύντομα πάντως το παράδειγμά της θα μιμούνταν και άλλα μεγάλα ονόματα του ελαφρού μουσικού θεάτρου και θα εμφανίζονταν επισήμως (και παρά τις αντιρρήσεις των επιχειρηματιών) σε δύο θέατρα ή σε ένα θέατρο και ένα βαριετέ: ανάμεσά τους οι αδελφές Καλουτά, ο Κυριάκος Μαυρέας, η Μαρίκα Νέζερ και άλλες, και άλλοι...


Τα Αθηναϊκά μοτίβα, που υπέγραφαν ο Ασημάκης Γιαλαμάς και ο Γιώργος Θίσβιος, είχαν , όπως φαίνεται, πιο πετυχημένα νούμερα από τον Ρυθμό της τζαζ. Η κριτική ξεχώρισε το "Κρασοδικείο" με τον Ορέστη Μακρή, στο οποίο ο κλασικός μεθύστακας αναγκαζόταν να πιει γάλα λόγω της υψηλής τιμής του κρασιού (βρισκόμαστε στην περίοδο που τα τρόφιμα βρίσκονται πλέον πιο εύκολα στα καταστήματα, η μαύρη αγορά έχει υποχωρήσει, αλλά ενώ έχουν πέσει οι τιμές των περισσότερων προϊόντων, το κρασί εξακολουθεί να είναι αρκετά ακριβό). Επίσης ξεχώριζε το φινάλε που τιτλοφορούνταν "Τα όργανα του σώματος": σε αυτό συνασπίζονταν όλα τα μέλη του ανθρώπινου σώματος, η καρδιά, τα μάτια, τα αφτιά, η μύτη, τα χέρια, τα πόδια, εναντίον του στομάχου που λόγω της πείνας έκανε δύσκολη τη ζωή των υπολοίπων... Επικεφαλής του θιάσου ήταν ο Πέτρος Κυριακός, ο Ορέστης Μακρής και η Καίτη Βερώνη. Συνέπραττε με τον θίασο ο Γιάννης Πρινέας και καλλιτεχνικός διευθυντής (αλλά υπεύθυνος και για την οικονομική διαχείριση) ήταν ο Άγγελος Μαυρόπουλος, σύζυγος της Καίτης Βερώνη και πρώην σύζυγος της Μαρίκας Κρεβατά (και πατέρας της Γκέλυς Μαυροπούλου φυσικά).


Η κριτική του Σπετ. στη Βραδυνή ανέφερε ως μέλος του αρμονικού συνόλου των στελεχών του θιάσου τη "γεμάτη δροσιά και νειάτα Ρένα Βλαχοπούλου, η γλυκειά φωνή της οποίας συναγωνίζεται την ομορφιά της"... Παρά τον φόρτο εργασίας και τις δυσκολίες της Κατοχής η ολόδροση και πανέμορφη Κερκυραία θα έβρισκε τον χρόνο να γοητεύσει τον τραπεζίτη Γιάννη Κωστόπουλο που λίγες εβδομάδες αργότερα θα την "απήγαγε εκουσίως"...

ΥΓ. Πενήντα ένα χρόνια αργότερα, δηλαδή σαν σήμερα, το 1993, δόθηκε και η τελευταία θεατρική πρεμιέρα της Ρένας Βλαχοπούλου με τη Χαρτοπαίχτρα του Δημήτρη Ψαθά στο θέατρο Μπροντγουέι. Η παράσταση αυτή μας έχει ήδη απασχολήσει και θα μας απασχολήσει ξανά στο άμεσο μέλλον...




Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου