Σαν σήμερα το 1973: Στο Σίδνεϊ...

Στις 26 Ιουνίου 1973 δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα Το Εθνικό Βήμα του Σίδνεϊ ένα πολύ ενδιαφέρον κείμενο σχετικά με το συγκρότημα The Zorba Song and Dance Company επικεφαλής του οποίου ήταν η Ρένα Βλαχοπούλου, ο Φώτης Μεταξόπουλος με τη Νάντια Φοντάνα και ο Τζίμης Μακούλης. Το συγκρότημα περιόδευσε σε διάφορες πόλεις της Αυστραλίας, όπου υπήρχε ελληνικό στοιχείο. Έτσι έδωσε παραστάσεις στην Αδελαΐδα στις 15 Μαΐου, στη Μελβούρνη από τις 17 Μαΐου ως τις 3 Ιουνίου και στην Καμπέρα στις 5 Ιουνίου. Τέλος το συγκρότημα έφτασε στο Σίδνεϊ, όπου ήταν προγραμματισμένο να δώσει παραστάσεις από τις 7 Ιουνίου έως την 1η Ιουλίου. Ωστόσο, όπως ανακοινώθηκε, ο θίασος επέσπευσε την αναχώρησή του κατά μία εβδομάδα, προκειμένου να δώσει παραστάσεις και στην Κύπρο (αν και, όπως θα δούμε παρακάτω, πιθανότατα η ζήτηση των εισιτηρίων δεν ήταν η αναμενόμενη).

Ο Φώτης Μεταξόπουλος, η Νάντια Φοντάνα είχαν ήδη επισκεφτεί την Αυστραλία δύο χρόνια νωρίτερα, το 1971, με ένα αντίστοιχο συγκρότημα επικεφαλής του οποίου ήταν ο Ντίνος Ηλιόπουλος. Το χορευτικό ζευγάρι είχε πάρει πολύ καλές κριτικές και ο Μεταξόπουλος μόνταρε ένα καινούριο πρόγραμμα το οποίο είχε σκοπό να παρουσιάσει την εικόνα της σύγχρονης Ελλάδας αλλά και του ένδοξου παρελθόντος της. Βασικό ρόλο στο πρόγραμμα είχε λοιπόν το 18μελές μπαλέτο που θα παρουσίαζε και ελληνικούς παραδοσιακούς αλλά και χορούς--για αυτόν λόγο συμμετείχαν και δύο δεξιοτέχνες του μπουζουκιού, ο Σπύρος Λιώσης και ο Γ. Χατζηθωμάς. Συνέπραττε επίσης ο κωμικός Μπάμπης Ανθόπουλος. Μαζί με την ορχήστρα του Γιώργου Μουζάκη τα μέλη του συγκροτήματος ήταν περίπου σαράντα.

Με τρεις φωτογραφίες της Ρένας από δημοφιλείς ταινίες της
και μια φωτογραφία του Τζίμη Μακούλη με τον Duke Ellington
διαφήμισε την άφιξη του συγκροτήματος το περιοδικό
The Elizabethan Trust News
(που ήταν και το όνομα του καλλιτεχνικού οργανισμού
που διοργάνωσε την περιοδεία αυτή)

Τα δελτία τύπου που στάλθηκαν στον αυστραλιανό και ελληνοαυστραλιανό Τύπο έλεγαν τα εξής για τη Ρένα (διότι το blog αυτό, όταν θέλει, γίνεται δίγλωσσο!...):

Undoubtedly, the star of the show is Rena Vlahopoulou, a talented and zany commedienne--a combination of Lucille Ball and Carol Channing. Miss Vlahopoulou is a star; immensely popular, she is mobbed by enthusiastic fans wherever she goes. For the past thirteen years she has been the leading attraction of Athens' famous Kotopouli Theatre.

Δεν ξέρω αν πρόκειται για λάθος ή παραπληροφόρηση του ατόμου που συνέταξε το συγκεκριμένο κείμενο, πάντως η Ρένα εμφανιζόταν μόλις δύο χρόνια στο Κοτοπούλη, ενώ το μόνο θέατρο στο οποίο θα μπορούσαμε να πούμε ότι εμφανίστηκε επί 13 χρόνια (και πάλι όχι συνεχόμενα) ήταν το Ακροπόλ...

Άφιξη στην Αυστραλία:
Γιώργος Μουζάκης, Φώτης Μεταξόπουλος, Ρένα Βλαχοπούλου, Νάντια Φοντάνα
Ενδεχομένως πίσω τους βρίσκεται ο Smith, αγνώστων λοιπών στοιχείων,
που ήταν ο εκπρόσωπος της εταιρίας που διοργάνωσε τη συγκεκριμένη περιοδεία
Φωτογραφία από το βιβλίο του Ιάσονα Τριανταφυλλίδη
Γιώργος Μουζάκης: Βίρα τις άγκυρες
(εκδ. Άγκυρα, 2001)

Η δημοσιογράφος Jacqueline Rees της εφημερίδας Canberra Times κάλυψε την άφιξη του συγκροτήματος στην πόλη και παρουσίασε ένα ρεπορτάζ από τη συνέντευξη Τύπου. Παραθέτω επίσης κάποια αποσπάσματα επίσης στην αγγλική γλώσσα γιατί αν μεταφραστούν θα χαθεί κάτι από τον τρόπο με τον οποίο η δημοσιογράφος παρουσιάζει τις καλλιτέχνιδες και τους καλλιτέχνες από την Ελλάδα. Γράφει λοιπόν ότι τα δύσκολα ελληνικά ονόματα (Μουζάκης, Μεταξόπουλος, Χατζηθωμάς) "roll off the tongue or stick on it somewhere back near the larynx depending on which side of the interviewing table you sit"... Και στη συνέχεια ασχολείται με τη Ρένα Βλαχοπούλου:

Wearing a long red woolen robe and curling up like a kitten is comedienne Rena Vlahopoulou, a native of Corfu, which the Greeks call Kerkira.

Her curriculum vitae says she is Greece's answer to Lucille Ball and Carol Channing, that she has starred in more than 100 films [Σημείωση του Rena Fan: πόσο υπερβολικό--αλλά τι καλά που θα 'τανε αν ήταν αληθινό!] and for 13 years has been star of Athens' famous Kotopouli Theatre.

She announces that she has no record of all this. "I'm not interested about the past. I am only for what happens tomorrow".

She adds that most of her work has been in Athens because "they" have kept her there and just as you are sharpening your shorthand, it emerges she is referring to her audiences.

Her conversation bubbles on, in Greek and in English, while fellow principal Jimmy Makoulis elaborates on his own achievements. (...)

The Cranberra Times, 5-6-1973

Η Ρένα Βλαχοπούλου σε ένα από τα νούμερά της
και ο Μπάμπης Ανθόπουλος στο νούμερα "Ο Ντιρλαντάς"

Ο Μακούλης προέβλεψε ότι δύσκολα ένα τέτοιο συγκρότημα σαν το The Zorba Song and Dance Company θα μπορέσει να επισκεφτεί ξανά την Αυστραλία λόγω των υπέρογκων εξόδων και πρόσθεσε ότι το όνομα Ζορμπάς επιλέχτηκε επειδή συμβολίζει κάθε τι ελληνικό για τους ανθρώπους εκτός Ελλάδας. "Δεν υπάρχει κανένας πολιτικός υπαινιγμός παρόλο που είναι επίσης ο τίτλος του μουσικού θέματος που συνέθεσε ο Μίκης Θεοδωράκης, ο οποίος ζει εξόριστος στο Παρίσι. Η πολιτική συζήτηση αποφεύγεται" γράφει η Reeves και συμπληρώνει για τον Μακούλη πως με εξαιρετικά διπλωματικό τρόπο κλείνει τη συζήτηση λέγοντας πως η Ελλάδα παραμένει ο "νούμερο ένα" προορισμός διακοπών στην Ευρώπη... 

Οπότε, ας δούμε τι έγραψε σαν σήμερα ο Άγγελος Κουραίος, στη στήλη του "Το χρονικό" στην εφημερίδα Το Εθνικό Βήμα για τις παραστάσεις του συγκροτήματος αλλά και για τον τρόπο με τον οποίο τις υποδέχτηκε το ελληνικό κοινό του Σίδνεϊ...

Ο "Ζορμπάδες"

Μια εβδομάδα νωρίτερα από ότι [sic] είχε διαφημισθή φεύγει το συγκρότημα των "Ζορμπάδων" από την Αυστραλία.

Ο λόγος ή μάλλον η δικαιολογία είναι ότι πρέπει να παν και στην Κύπρο. Αυτό μπορεί να είναι και σωστό, αλλά γεγονός παραμένει ότι θα έμεναν στο Σύδνεϋ αν είχαν την αναμενόμενη από τους οργανωτάς του συγκροτήματος επιτυχία.

Πράγματι το κοινό δεν ανταπεκρίθη όπως έπρεπε. Χλιαρό ήταν το ενδιαφέρον. Πολλοί θέλαν να παν αλλά όλο και το ανέβαλαν και δεν πήγαν. Σαν τον παγκαδόρο που δεν είναι σίγουρος για το "μπέττι" του, λυπάται και τα λεφτά και τελικά λέει "κρίμα, δεν πρόλαβα". 

Έτσι από αρκετούς θα ακούσουμε ότι δεν πρόλαβαν να παν στους Ζορμπάδες--ενώ θα ήθελαν!

Ας δούμε τώρα γιατί δεν είχαν την οικονομική επιτυχία που περίμεναν και αν καλλιτεχνικά άξιζε να την έχουν.

Πρώτα-πρώτα πρέπει να ξεχωρίσω ότι μιλάμε για το Ελληνικό κοινό. Γιατί εάν επρόκειτο οι Ζορμπάδες να περιμένουν κοσμοσυρροή Αυστραλών δεν υπήρχε λόγος ούτε να ξεκινήσουν.

Ελάχιστοι είναι οι Αυστραλοί που έχουν ενδιαφέρον για Ελληνικά πράγματα και εν πάση περιπτώση [sic] αν ποτέ έχουν την όρεξη και στα μπουζούκια πηγαίνουν και άλλες Ελληνικές εκδηλώσεις έχουν δη στο Σύδνεϋ. Δεν είναι λοιπόν τρομερή αττραξιόν οι Ελληνικοί χοροί και μουσική γι' αυτούς.

Όσο για τα χορευτικά του Μεταξόπουλου τέτοια έχουν ευκαιρίες να δουν ακόμα και στο T.V.

Το θέαμα λοιπόν ήταν αποκλειστικά για Έλληνες. Αυτό έπρεπε να είχαν στο νου οι οργανωτές. Και βάση [sic] του Ελληνικού στοιχείου και κανόνιζαν την πορεία τους.

Τι πρόσφερε τώρα στον Ελληνισμό αυτό το συγκρότημα;

Όχι σπουδαία πράγματα βέβαια αλλά ΑΡΚΕΤΑ για να το δη κανείς μια φορά.

Όπως ζούμε εμείς εδώ σήμερα μακρυά από τα Ελληνικά Θέατρα και σπάνιες άλλες τέτοιες καλλιτεχνικές εκδηλώσεις σε επαγγελματικό επίπεδο, το θέαμα ήταν καλό--για μια φορά τον χρόνο, επαναλαμβάνω.

Μας πρόσφερε τη Ρένα Βλαχοπούλου από κοντά (γι' αυτούς που την έχουν γνωρίση και αγαπήση στον κινηματογράφο).

Η καλλιτέχνιδα αυτή ψημμένη στο επάγγελμα και με πολύ ταλέντο δεν χρειάζεται ειδική παρουσίαση. Άξιζε να πάη να την δη κανείς. Έστω κι αν πού και πού έπεφτε σε καμμιά κοινοτυπία. Βρισκόταν σε περιοδεία, το κοινό τής ήταν άγνωστο όπως και το επίπεδό του.

Ο Μπάμπης Ανθόπουλος στο γνωστό ρόλο του Ντιρλαντά έκανε τον κόσμο να γελάση. Ίσως του χρειαζόταν ακόμη ένα σκετς.

Αλλά δεν πρόκειται φυσικά να κάνω κριτική για τον καθένα τώρα. Δεν είναι αυτός ο σκοπός του σημειώματος. 

Βέβαια θα τονίσω ότι ιστορικά ο "τεκές" του Μεταξόπουλου δεν στέκει. Γιατί δεν ήταν οι πρόσφυγες από τη Μικρά Ασία που τον έφεραν ή τουλάχιστον δεν ήταν αυτοί οι κουτσαβάκηδες. Όλοι μας ξέρουμε ότι ο κουτσαβακισμός, δηλαδή το μακρύ ζωνάρι (που το απλώναν οι μάγκες στο δρόμο να το πατήση κανείς και να γίνει καυγάς), το μισοφορεμένο σακάκι, το μυτερό παπούτσι, το καβουράκι και η κάμα ήταν φρούτα γνωστά στις αρχές του αιώνος στην Αθήνα.

Είχε δε τόσο παραγίνη το κακό που η Κυβέρνηση ανέθεσε σ' ένα δυναμικό αξιωματικό, τον Μπαϊρακτάρη, να τους συμμορφώση. Πράγμα που έκανε με μεγάλη επιτυχία. Γι' αυτό όμως θ' ασχοληθούμε άλλη φορά.

Λοιπόν ας μη ρίχνουμε την αμαρτία και γι' αυτό στους πρόσφυγες. Αρκετά άλλα τους έχουμε φορτώση. 

Και ακόμη θα ήθελα να πω κάτι για το μπαλλέτο. 

Ας φορούσαν οι τσολιάδες μακρύτερες φουστανέλλες--δεν ήταν ανάγκη να μας δείχνουν συνεχώς τα καλοθρεμμένα πισινά τους οι νεαροί--και οι κοπέλλες λιγότερα φορέματα και πιο κοντά.

Να μας δείχναν δηλαδή περισσότερο σώμα και λιγότερο χορό δεν θα έβλαπτε [Σημείωση του Rena Fan: εξωφρενικό δεν ακούγεται;]. Και μεις θα μπορούσαμε να τις δούμε καλλίτερα και κείνες να κουρασθούν λιγότερο.

Ας το έχουν υπόψιν τους την άλλη φορά.

Τελειώνοντας τώρα ερχόμαστε στο γιατί δεν πήγαν οι πολλοί Έλληνες να δουν το συγκρότημα.

Ρωτούσε ο ένας τον άλλον αν αξίζει, αν είναι καλό κ.τ.λ. Μου θύμισαν εκείνους τους συμπατριώτες μας που έρχονται να αγοράσουν ένα λεξικό και ρωτάν:

--Μα είναι καλό; Θέλω το καλλίτερο. Τις έχει όλες τις λέξεις μέσα;

Άνθρωποι που δεν ξέρουν ούτε τις μισές λέξεις στη δική τους γλώσσα θέλουν ένα λεξικό με ΟΛΕΣ τις λέξεις της Αγγλικής ενώ δεν πρόκειται να χρησιμοποιήσουν πάνω από 200-300 σε όλη τους τη ζωή. Τι να τους πης;

Έτσι και με τους Ζορμπάδες. Θέλουν ένα ΤΕΛΕΙΟ συγκρότημα για να δώσουν τα Πέντε τους δολλάρια, ενώ δίνουν πενήντα χωρίς συζήτηση για ένα οποιοδήποτε μετριώτατο θέαμα σε μια από τις διάφορες εκδηλώσεις της κοινωνικής μας ζωής εδώ.

Να πη κανείς ότι έχουν μπουχτίση να βλέπουν Βλαχοπούλου, Ανθόπουλο, Μακούλη, Μεταξόπουλο, να ακούνε Μουζάκη κάθε μέρα ή άλλα συγκροτήματα από τα οποία είναι γεμάτη η Αθήνα και να ζητάν κάτι περισσότερο, κομμάτια να γίνη. 

Αλλά στη ξηρασία που μας δέρνει να ζητάμε "καλύτερο" τη στιγμή που κάθε δυο χρόνια βλέπουμε--αν δούμε--κανένα υποφερτό πάει πολύ.

Στο κάτω-κάτω με 5 δολλάρια τι θέλετε να δούμε; Αν φέρναν τον αφρό της Καλλιτεχνικής Ελλάδας με 50 δολλάρια μήπως θα πήγαινε κανείς να τους δη;

Κακά τα ψέμματα φίλοι. Δεν είναι το συγκρότημα που δεν ήταν τέλειο και δεν τράβηξε κόσμο. Είναι που ο κόσμος μας έχει τέτοια πνευματική οκνηρία και έλλειψη αισθήματος που μόνο με ένα θέαμα συγκινείται: Τον φάκελλο της Παρασκευής...

ΑΓΓΕΛΟΣ ΚΟΥΡΑΙΟΣ
Το Εθνικό Βήμα, 26-6-1973

Για να πάρουμε μια ιδέα για το ποιες ελληνικές ταινίες
παίζονταν στις αυστραλιανές αίθουσες τον Ιούλιο του 1973

Τι κοινοτοπίες να έλεγε η Ρένα στο νούμερό της; Μια ερασιτεχνική ηχογράφηση μιας πρόβας από το αρχείο του Φώτη Μεταξόπουλου διασώζει κάποιους από τους στίχους που τραγουδούσε πάνω στη μουσική του "Μέτοικου" του Ζορζ Μουστακί:

Δώρα σας έφερα πολλά,
άλλα καλά κι άλλα τρελά,
απ' τη γλυκιά Ελλάδα.
Ένα κουτί με σκορδαλιά,
με λίγη φέτα και ελιά
και λίγη φασολάδα.
Σας έφερα και παστουρμά
τζατζίκι και ρετσίνα
και μια αυλόπορτα παλιά

με ανθισμένη αμυγδαλιά

απ' την παλιά Αθήνα...

Ακόμα όμως και όταν τραγουδά τέτοιες κοινοτυπίες, η φωνή της είναι πάντα τόσο όμορφη... 

Για την ιστορία, την ίδια εκείνη περίοδο βρισκόταν στο Σίδνεϊ για εμφανίσεις ο Στέλιος Βαμβακάρης με συνοδό του. Στο πλευρό του η Ρία Γαλάνη "με τα κοντά σορτς"...

 

Ευχαριστίες στη φίλη Ειρήνη Πολυδώρου και στους φίλους Γιάννη Δαρόπουλο και Σιδερή Πρίντεζη για τη βοήθεια που μου πρόσφεραν για αυτή την ανάρτηση...

  

Η παρούσα ανάρτηση, όπως και όλα τα κείμενα που δημοσιεύονται στο ιστολόγιο αυτό, είναι αποτέλεσμα προσωπικής έρευνας. Είναι υποχρεωτική η ρητή αναφορά στο ιστολόγιο, όταν χρησιμοποιείται υλικό από τις αναρτήσεις του.