Απουσίες

Χτες το βράδυ στο διαδικτυακό ραδιόφωνο της ΕΡΤ ο Νίκος Αϊβαλής και ο Σιδερής Πρίντεζης, αγαπημένοι παραγωγοί του Δεύτερου Προγράμματος της ΕΡΑ, παρουσίασαν ένα αφιέρωμα με τίτλο "Οι απούσες του Ιουλίου: Τζένη, Αλίκη και Ρένα". Μια εκπομπή γεμάτη ευαισθησία, χιούμορ, σεβασμό και όμορφες μουσικές επιλογές με τις φωνές των τριών πρωταγωνιστριών που από μια παράξενη σύμπτωση πέθαναν και οι τρεις Ιούλιο: στις 22 Ιουλίου 1992 η Τζένη Καρέζη, στις 26 Ιουλίου 1996 η Αλίκη Βουγιουκλάκη και στις 29 Ιουλίου 2004 η Ρένα Βλαχοπούλου.

Ο τρεις τους δεν είναι βέβαια, όπως είπαν χτες και οι δυο παραγωγοί, οι μόνες απούσες του Ιουλίου: ο μήνας αυτός φαίνεται ότι προτιμά (ή τον προτιμούν;) οι κυρίες του θεάτρου για την τελευταία τους αυλαία. Πρόχειρα μου έρχονται στο μυαλό η Μαίρη Αρώνη και η Μαρίκα Νέζερ. Ωστόσο, πέρα από τις προσωπικές προτιμήσεις του καθενός/της καθεμιάς, οι τρεις αυτές γυναίκες αποτελούν ιδιαίτερες περιπτώσεις, γιατί παράλληλα με τη μακρόχρονη θεατρική τους πορεία έγιναν και λαϊκά είδωλα μέσα από τον κινηματογράφο και η απήχησή τους συνεχίζεται χάρη στην προβολή της κινηματογραφικής τους εργασίας από την τηλεόραση αλλά--πλέον--και από το διαδίκτυο.

Ωστόσο, καθώς άκουγα χτες την εκπομπή, αναλογιζόμουν ότι φέτος μεγάλη απούσα του φετινού Ιουλίου είναι η ΕΡΤ, η δημόσια ραδιοφωνία--αλήθεια, γιατί ακούγεται όλο και πιο σπάνια στις σχετικές συζητήσεις η ραδιοφωνία;--και τηλεόραση. Η ΕΡΤ που ανέκαθεν μας είχε καλομάθει με εκπομπές για τον πολιτισμό, με την προβολή τεχνών και καλλιτεχνών/καλλιτέχνιδων που άλλα ραδιοτηλεοπτικά προγράμματα δεν θέλουν ή δεν μπορούν να προβάλουν (γιατί, κακά τα ψέματα, η ΕΡΤ είχε και ανθρώπους με τις κατάλληλες γνώσεις στα σχετικά πόστα) και βέβαια με αφιερώματα σαν το χθεσινοβραδινό: γιατί σε ποιον άλλον ραδιοφωνικό σταθμό θα μπορούσαμε να ακούσουμε σπάνιες ηχογραφήσεις από θεατρικές παραστάσεις (όπως από τοΚοροϊδάκι της δεσποινίδος με την Καρέζη, τον Ηλιόπουλο και τον Παπαγιαννόπουλο), ραδιοφωνικές διασκευές μυθιστορημάτων (όπως το Τρίτο στεφάνι με τη Ρένα Βλαχοπούλου) και τραγούδια που δεν δισκογραφήθηκαν ποτέ (όπως το "Καπηλειό" ή το "'Ελα πάρε μου τη λύπη" με τη Ρένα Βλαχοπούλου); Βρείτε μου έναν ραδιοσταθμό που παραγωγός του θα μπορούσε να μεταδώσει ένα τραγούδι του 1908 σε σπάνια ηχογράφηση του 1955 ("Τα καπέλα" από τα Παναθήναια 1908 με τη Ρένα Βλαχοπούλου, τον Γιώργο Γαβριηλίδη και τη Σωτηρία Ιατρίδου ακούστηκαν στο χθεσινό αφιέρωμα των Αϊβαλή-Πρίντεζη).

Σε σημερινό άρθρο του στην Εφημερίδα των Συντακτών ο Γιάννης Λεοντάρης γράφει:

η έννοια του δημόσιου εμπεριέχει την έννοια της κοινότητας ή μάλλον των πολλών, ιδιαίτερων και ετερόκλιτων κοινοτήτων που απαρτίζουν το δήμο. Η κοινότητα των ανθρώπων της τρίτης ηλικίας, για παράδειγμα, μετά το κλείσιμο της ΕΡΤ έχει στερηθεί το δικαίωμα να ακούει μουσική του '50 και του '60 από το δημόσιο ραδιόφωνο. Μια άλλη κοινότητα, αυτή των θεατρόφιλων, δεν έχει πλέον καμία ενημέρωση από την τηλεόραση ή το ραδιόφωνο για όσα σημαντικά συμβαίνουν στο Φεστιβάλ Αθηνών, κάτι για το οποίο την ίδια στιγμή ενημερώνεται ο Γάλλος πολίτης. Και ούτω καθ' εξής, για διάφορες άλλες κοινότητες πολιτών.

(Και προφανώς δεν είναι μόνο η κοινότητα των ατόμων τρίτης ηλικίας που δεν απολαμβάνει εδώ και 35 μέρες το τραγούδι του '50 και του '60, αλλά και του '30 και του 40!!!...). Όλοι/ες εμείς που ανήκουμε σε αυτές τις μικρές(;) κοινότητες ας συνεχίσουμε να δηλώνουμε με κάθε ευκαιρία πως το δημόσιο ραδιόφωνο και η δημόσια τηλεόραση μας λείπουν. Η απουσία τους (αδικαιολόγητη και δεν ευθύνονται γι' αυτό οι απόντες/απούσεις όπως συμβαίνει συνήθως στο σχολείο!) είναι αισθητή και είναι καιρός πια να επιστρέψουν στις συχνότητές τους. Για το καλό όλων μας.

(Το διαδικτυακό ραδιοφωνικό πρόγραμμα της ΕΡΤ μπορείτε να το ακούτε από εδώ: http://ert-live.tv:8000/era.mp3)