Η τελευταία μου εορταστική πρόταση αφορά μια παράσταση που τελικά θα έχετε την ευκαιρία να δείτε και μετά τις γιορτές: Τα Χταποδάκια και άλλα διηγήματα επρόκειτο να ολοκληρώσουν τον κύκλο τους στις 8 του Γενάρη. Ωστόσο, η επιτυχία που γνωρίζουν κάθε Δευτέρα και Τρίτη στο BIOS Basement οδήγησε σε παράταση των παραστάσεων μέχρι τις 22 του μήνα. Τώρα λοιπόν έχετε περισσότερες ευκαιρίες να δείτε και να ξαναδείτε την εξαιρετική δουλειά που έκαναν οι τρεις νέοι ηθοποιοί Ηλίας Βογιατζηδάκης, Μυρτώ Πανάγου και Νατάσα Παπανδρέου που ανέλαβαν τη σκηνοθεσία και τη διασκευή πέντε νεοελληνικών διηγημάτων με τη δραματουργική συνεργασία της Παναγιώτας Κωνσταντινάκου, τη σκηνογραφική/ενδυματολογική επιμέλεια της Ευαγγελίας Κατέχη και τους φωτισμούς του Νίκου Βλασσόπουλου.
Τα Χταποδάκια και άλλα διηγήματα ξεκίνησαν τον βίο τους τον περσινό Μάιο όταν οι τρεις ηθοποιοί παρουσίασαν στο Bios το διήγημα του Μ. Καραγάτση "Τα χταποδάκια" στο πλαίσιο των Scratch Nights του Bob Theatre Festival 2012. Η επιτυχία τους ήταν μεγάλη και έτσι από τον περασμένο Νοέμβρη προστέθηκαν στην αρχική πρόταση τα "άλλα διηγήματα": "Τα ρέστα" του Κώστα Ταχτσή, "Ο τάφος" του Δημήτρη Χατζή, "Ο κ. Γαρύφαλλος" του Ντίνου Χριστιανόπουλου και "Ένας χωρισμός" του Μάριου Χάκκα.
Νατάσα Παπανδρέου, Ηλίας Βογιατζηδάκης, Μυρτώ Πανάγου
(φωτογραφία του Μιχάλη Κυριαζίδη)
Η παράσταση λοιπόν αποτελεί μια πολύ ενδιαφέρουσα πρόταση δραματοποίησης της λογοτεχνίας. Δεν είναι όμως αυτός ο μόνος λόγος για τον οποίο θα σας πρότεινα να τη δείτε. Αυτό που θα σας κερδίσει αν πάτε στο BIOS είναι η ψυχή που καταθέτουν οι τρεις νέοι/ες ηθοποιοί. Το τσαγανό τους και η ευαισθησία τους. Η δύναμή τους και η τρυφεράδα τους: όψεις του ίδιου νομίσματος τελικά και όψεις του ίδιου κόσμου που περιγράφουν και ζωντανεύουν τα κείμενα: ιδιωτικές ιστορίες ανθρώπων που "γίνονται λόγος δημόσιος, κοινό κτήμα θεατών και ηθοποιών, καθώς εκτυλίσσονται στο χώρο της Ιστορίας, όπου το παρελθόν συναντιέται με το παρόν και προετοιμάζεται το μέλλον" σημειώνει η Παναγιώτα Κωνσταντινάκου στο πρόγραμμα της παράστασης. Θα τολμούσα να πω ότι τα παιδιά στο BIOS μάς δίνουν μαθήματα μικρο-ιστορίας και μικρο-κοινωνιολογίας, αλλά αυτό προφανώς δεν γίνεται με ακαδημαϊκό ή σοβαροφανή τρόπο: γίνεται με μια φρέσκια ματιά πάνω σε κείμενα που είναι ήδη γραμμένα σε "γλώσσα φρέσκια, ελληνική", μια ματιά που ισορροπεί ανάμεσα στο σοβαρό και στο παιχνιδιάρικο--και πάλι όψεις του ίδιου νομίσματος που είναι τελικά η ζωή.
Νατάσα Παπανδρέου
Από την αρχή της παράστασης οι τρεις ηθοποιοί σού δίνουν να καταλάβεις πως θέλουν και τις πέντε αισθήσεις σου σε δράση--και καταφέρνουν πραγματικά να τις ενεργοποιήσουν όλες με τις επιλογές τους, τα ευρήματά τους, τα σχόλιά τους, το παίξιμό τους και το παιχνίδι τους με τα κείμενα και με τους θεατές. Κλείνουν το μάτι στο κοινό και το κάνουν τόσο αποτελεσματικά--ίσως σε σημεία που στα μάτια του κοινού να εμφανιζόταν κάποιο δάκρυ. Άλλωστε το έργο διατρέχουν "επικίνδυνα" αισθήματα: η απόρριψη, η ματαίωση, η μοναξιά, η διχόνοια. Δεν ταυτίζεσαι όμως μόνο με τον Παναγιωτάκη που απορρίπτεται: αναγνωρίζεις τον εαυτό σου και σε εκείνους/ες που τον απορρίπτουν...
Τα διηγήματα μοιάζουν να γλιστρούν το ένα μέσα στο άλλο, όχι πάντα με ευδιάκριτα τα όρια τους. Άλλη μια ένδειξη της αναπόφευκτης συγγένειας των κειμένων; Ή της επιτυχημένης επεξεργασίας τους από την ομάδα; Δεν είμαι σίγουρος πραγματικά και ίσως τελικά να μην έχει και τόση σημασία. Σημασία έχει ότι το αποτέλεσμα δικαιώνει και τα κείμενα και τη δουλειά των τριών ηθοποιών. Έχει ο καθένας/η καθεμιά τους στιγμές που ξεχωρίζουν: ωστόσο, δεν μου κάνει καρδιά να τις απομονώσω: είναι και οι τρεις τους ένα τόσο ενιαίο σύνολο όσο ενιαία είναι και η σύνθεση των πέντε κειμένων, όσο ενιαίες μοιάζουν να είναι και οι ζωές των ηρώων τους: του Παναγιωτάκη, της γυναίκας του, του Σπούργου, του Τσιάγαλου, του Γαρύφαλλου, του Νίκου, της μάνας, του γιου.
Σημαντικό ρόλο σε αυτό το αποτέλεσμα παίζουν και οι μουσικές επιλογές που έκαναν οι τρεις ηθοποιοί--και κάποιες από αυτές συγκίνησαν ιδιαίτερα τον Rena Fan. Τραγούδια που μυρίζουν Ελλάδα, από το "Πέρα στους πέρα κάμπους" με τη φωνή του Νίκου Γούναρη μέχρι το "Μάνα μου Ελλάς" των Ξαρχάκου-Γκάτσου και το "Έτσι είν' η ζωή" των Μούτση-Λογοθέτη. Και ενδιάμεσα θα σταθώ ιδιαίτερα στο "Τι παράξενη κοπέλα είσαι εσύ" του Μανώλη Χιώτη, με τη φωνή της Μαρίκας Νίνου, και κυρίως στο "Μαραμένα τα γιούλια κι οι βιόλες" του Αττίκ, με την ανεπανάληπτη ερμηνεία της Κάκιας Μένδρη. Ρεμπέτικο και ελαφρό, και πάλι δυο όψεις ενός νομίσματος: του όμορφου ελληνικού τραγουδιού...
Ηλίας Βογιατζηδάκης
Συγκρούσεις εξωτερικές και εσωτερικές είναι τα Χταποδάκια κι άλλα διηγήματα στο BIOS. "Κουκκίδες στην απόσταση"--άνθρωποι που φεύγουν ή έρχονται. Δεν τους λυπάσαι--γιατί δεν θέλεις ίσως να λυπηθείς τον εαυτό σου. Συμπορεύεσαι ή απλώς ακολουθείς. Και σίγουρα τους παρακολουθείς με αμείωτο ενδιαφέρον και ενθουσιασμό. Γιατί, εντέλει, αυτήν την Ελλάδα αγαπάμε.
Κάθε Δευτέρα και Τρίτη στις 21.00, μέχρι τις 22 του Γενάρη στο BIOS basement.
