Καλή χρονιά!

Φεύγει και το 2010. Ώρα του καλή(;). Παίρνει μαζί του πολλούς και πολλές, αφήνει δύσκολες καταστάσεις πίσω του, παίρνει και κάποιες ματαιωμένες προσδοκίες και αφήνει την πίκρα της ματαίωσής τους σε μας. Το 2011 έρχεται, φοβάμαι, με... πολλές ευθύνες: να διορθώσει ό,τι κακό άφησε το 2010, να επουλώσει τις πληγές από τον χαμό των ανθρώπων που αγαπήσαμε, να ευνοήσει τις προσδοκίες και τα όνειρά μας. Φωτιά στα μπατζάκια του... 

Σκεφτόμουν τι πρωτοχρονιάτικο και συνάμα ρενοφανατικό να σας παρουσιάσω φέτος. Δεν μπορώ να αντισταθώ στον πειρασμό και να μην ασχοληθώ με κάτι που σας παρουσίασα και πρόπερσι: τι έκαναν η Ρένα Βλαχοπούλου και ο Στέφανος Στρατηγός σαν σήμερα πριν από 55 χρόνια. Σχετικά μας πληροφορεί το ακόλουθο δημοσίευμα των Νέων της 2ας Ιανουαρίου 1956:

Οι πρωταγωνισταί της νέας εγχρώμου Ελληνικής ταινίας «Πρωτευουσιάνικες περιπέτειες» Ρένα Βλαχοπούλου και Στέφανος Στρατηγός προσέφερον προχθές, παραμονήν του Νέου Έτους, δώρα στους αστυφύλακες της Τροχαίας. Στη φωτογραφία οι δύο καλλιτέχνες ενώ χαιρετούν ένα τροχονόμο απέναντι από το ξενοδοχείο της «Μεγάλης Βρεταννίας»

Αυτό που δεν διευκρίνιζε ο συντάκτης των Νέων είναι ότι δεν επρόκειτο (απλώς;) για ένα διαφημιστικό κόλπο: η προσφορά των δώρων στον αστυφύλακα ήταν μέρος της ταινίας! Δίχως να έχει κάποια ιδιαίτερη σχέση με την υπόθεση της ταινίας, υπάρχει αυτή η χαριτωμένη σεκάνς με  γοητευτικές εικόνες της Παραμονής Πρωτοχρονιάς στην Αθήνα του 1955... Γονείς, γιαγιάδες, παππούδες και παιδάκια να διαλέγουν δώρα στις υπαίθριες αγορές της πόλης... Αντίστοιχες εικόνες μπορεί να δει κανείς και στη συγκινητική Κάλπικη λίρα του Γιώργου Τζαβέλλα που είχε γυριστεί ένα χρόνο νωρίτερα, ωστόσο οι Πρωτεουσιάνικες περιπέτειες κερδίζουν πόντους (αν και λιγότερο καλή ταινία, σαφώς), επειδή είναι έγχρωμες και αποτυπώνουν καλύτερα το εορταστικό κλίμα της πρωτεύουσας. Χαρείτε λοιπόν την Αθήνα της 31ης Δεκεμβρίου του 1955 και αυτό το ξεχασμένο πια έθιμο της προσφοράς δώρων στους τροχονόμους. Η σεκάνς αυτή πάντως εμένα με γεμίζει με μια γιορτινή γλύκα, όσες φορές κι αν τη δω.


(Υπενθυμίζω ότι οι Πρωτεουσιάνικες περιπέτειες δόθηκαν σε DVD από το Τηλέραμα την προηγούμενη βδομάδα--δυστυχώς στην επεξεργασμένη τους μορφή που κυκλοφόρησε στην αγορά πριν από δύο χρόνια... Θα ασχοληθώ κάποια άλλη στιγμή με αυτό το θέμα).

Δέκα χρόνια μετά, η Ρένα Βλαχοπούλου αποχαιρετά το 1965 και λέει στον συντάκτη της στήλης "Τα απόρρητα των στούντιο" της εφημερίδας Εμπρός: "Στον χρόνο που πέρασε γνώρισα κάτι που λατρεύω αφάνταστα, και έκλεισα τα 38 μου χρόνια. Όποιος δεν το πιστεύει, ο... διάολος μέσα του!" Λίγο πριν φύγει το 2010 αυτό το "κάτι" ίσως κίνησε να την ξαναβρεί.

Και από το 1965 ας πάμε στο 1995. Τέλος Δεκεμβρίου η ομάδα της πρωινής εκπομπής του Mega Μεταξύ μας γυρίζει μια έκτακτη εορταστική βραδινή εκπομπή για να προβληθεί στις 3 Ιανουαρίου 1996. Η Σοφία Βόσσου και η Έλντα Πανοπούλου υποδέχονται πολύ κόσμο στο στούντιο αλλά φυσικά την προσοχή συγκεντρώνει η Ρένα Βλαχοπούλου που εμφανίζεται στο τέλος της εκπομπής για να τραγουδήσει (και μάλιστα ζωντανά!) το "Αγάπη μου, πού να 'σαι". Στους τίτλους του τέλους οι παρουσιάστριες, οι καλεσμένες και οι καλεσμένοι με επικεφαλής την Αλέξια συγκεντρώνονται γύρω από το πιάνο για να τραγουδήσουν με τη συνοδεία του μαέστρου Γιώργου Θεοδοσιάδη τα Κάλαντα της Πρωτοχρονιάς και το "Πάει ο παλιός ο χρόνος". Προσέξτε το κωμικό βλέμμα της Ρένας προς την Έλντα όταν εκείνη τραγουδά "Γέρε χρόνε φύγε τώρα..."

Άλλος ένας χρόνος φεύγει και δεν μπορώ να πρωτοτυπήσω στην ανάρτησή μου: σας εύχομαι τα καλύτερα για το 2011 και προτείνω να συνεχίσετε να είστε αισιόδοξοι/ες. Πόσο ρεαλιστικό είναι, άραγε, αυτό; Μια αγαπημένη μου κυρία, που λίγο πριν φύγει το 2010 έχασε τον σύντροφό της, επιμένει:

I could say life is just a bowl of Jello
And appear more intelligent and smart,
But I'm stuck like a dope
With a thing called hope,
And I can't get it out of my heart!
Not this heart...

Καλή μας χρονιά!

Λογοθετίδης, Αυλωνίτης, Μακρής και Βασιλειάδου "επιστρέφουν" στο Δεύτερο Πρόγραμμα

Η εκπομπή Το κλειδί του Σολ που επιμελείται και παρουσιάζει ο Σιδερής Πρίντεζης στο Δεύτερο Πρόγραμμα της ΕΡΑ είναι αφιερωμένη αυτή τη βδομάδα σε τέσσερα μεγάλα αστέρια της ελληνικής κινηματογραφικής και θεατρικής κωμωδίας: τον Βασίλη Λογοθετίδη (φέτος συμπληρώνονται 50 χρόνια από τον θάνατό του), τον Βασίλη Αυλωνίτη (πέθανε πριν από 40 χρόνια), τον Ορέστη Μακρή (πέθανε πριν από 35 χρόνια) και τη Γεωργία Βασιλειάδου (συμπληρώνονται 30 χρόνια από τον θάνατό της) που άφησαν ανεξίτηλη σφραγίδα στην κωμωδία και (οι 3 τελευταίοι) την επιθεώρηση και αποτελούν σημαντικότατο κομμάτι της πολιτιστικής μας κληνομιάς.

Γεωργία Βασιλειάδου: 30 χρόνια συμπληρώθηκαν φέτος από τον θάνατό της

Οι τρεις τους (Αυλωνίτης, Βασιλειάδου, Μακρής) έχουν δουλέψει πολύ με τη Ρένα Βλαχοπούλου στις επιθεωρησιακές σκηνές του '50 και του '60. Αν και ήταν όλοι/ες τους πρωταγωνιστές/τριες και είχαν τα δικά τους σόλο, συναντιούνταν στα φινάλε των επιθεωρήσεων και κυρίως στα καμαρίνια, τότε που οι ηθοποιοί πήγαιναν στο θέατρο μια και δυο ώρες πριν την έναρξη της παράστασης και ρουφούσαν τη μηρωδιά της σκηνής και των παρασκηνίων, μια μυρωδιά που μάλλον τούς έτρεφε. Ο Βασίλης Λογοθετίδης δεν δούλεψε ποτέ με τη Ρένα (με εξαίρεση την κατοχική παράσταση του Φανού των Συντακτών στην οποία είχε εμφανιστεί σύσσωμο, σχεδόν, το ελληνικό θέατρο). Ωστόσο κάποια στιγμή είπε στη Ρένα μια προφητική κουβέντα: βλέποντάς την στο πρώτο της νούμερο, το "Κάνε μου τέτοια", στο θέατρο "Βέμπο" το καλοκαίρι του 1954, της είπε: "Εσύ είσαι σπουδαία, το ξέρεις;" Εκείνη, σεμνή και σίγουρα χωρίς να φαντάζεται το τι επρόκειτο να ακολουθήσει στην καριέρα της, του είπε φυσικά ότι δεν ένιωθε σπουδαία, αλλά εκείνος επέμεινε: "Εσύ θα παίξεις κωμωδία, θα θριαμβεύσεις..."

 Αυλωνίτης-Βλαχοπούλου στη μοναδική κινηματογραφική τους συνεργασία:
Όταν λείπει η γάτα (1962)

Το πλούσιο αρχείο της ΕΡΑ κρύβει σίγουρα πολύτιμες ηχογραφήσεις των τεσσάρων ηθοποιών: ραδιοφωνικά επιθεωρησιακά νούμερα αλλά και αποσπάσματα από σκηνές έργων που έπαιζαν στο θέατρο και τα παρουσίαζαν και στην εκπομπή Το θέατρο στο μικρόφωνο του Αχιλλέα Μαμάκη. Τα σπάνια αυτά ντοκουμέντα καθώς και αποσπάσματα από κλασικές ταινίες αλλά και ηχογραφήσεις από δίσκους 78 στροφών θα μας δώσουν μια καλή ραδιοφωνική εικόνα των τεσσάρων ηθοποιών. Συντονιστείτε λοιπόν αυτή τη βδομάδα στο Δεύτερο, καθημερινά από τις 7 ως τις 8 μμ., για να θυμηθείτε και να απολαύσετε τον Βασίλη Λογοθετίδη (σήμερα, Δευτέρα 27/12), τον Βασίλη Αυλωνίτη (αύριο Τρίτη 28/12), τον Ορέστη Μακρή (Τετάρτη 29/12) και τη Γεωργία Βασιλειάδου (Πέμπτη 30/12).

Πέθανε ο Γιώργος Λαφαζάνης

Πέθανε σήμερα ο Γιώργος Λαφαζάνης, ο αγαπημένος σύντροφος της Ρένας Βλαχοπούλου, ο άντρας που στάθηκε δίπλα της για 39 ολόκληρα χρόνια, από το 1965 που γνωρίστηκαν τυχαία μέχρι το 2004 που πέθανε εκείνη...

 

  
 Η γνωριμία τους θύμιζε πραγματικά κινηματογραφικό σενάριο. Ένα Σαββατόβραδο, μετά τη βραδινή της παράσταση στο θέατρο "Ακροπόλ", η Ρένα Βλαχοπούλου μπήκε στο αυτοκίνητό της μαζί με τη Φίτσα Ντάβου και τη Λόλα Τσακίρη με προορισμό κάποιο εστιατόριο στη Φωκίωνος Νέγρη. Όταν σταμάτησαν σε κάποιο κόκκινο φανάρι της Πανεπιστημίου, έξω από το Ρεξ, η Φίτσα Ντάβου  είπε στη Ρένα να δει στο διπλανό αυτοκίνητο έναν πανέμορφο άντρα: έτσι, τα βλέμματά τους συναντήθηκαν και χαμογέλασαν ο ένας στον άλλον. Το φανάρι έγινε πράσινο, τα αυτοκίνητα συνέχισαν τον δρόμο τους. Οι δυο φίλοι του Γιώργου Λαφαζάνη τού είπαν ότι η γυναίκα του διπλανού αυτοκινήτου ήταν η Βλαχοπούλου. Εκείνος όμως δεν έδωσε ιδιαίτερη σημασία στο όνομα: είδε απλώς μια πολύ όμορφη γυναίκα. Ωστόσο, ήταν γραφτό οι δυο αυτοί άνθρωποι να συναντηθούν ξανά. Λίγη ώρα αργότερα συναντήθηκαν στο ίδιο εστιατόριο της Φωκίωνος Νέγρη. Η Φίτσα Ντάβου ανέλαβε να... βοηθήσει τη μοίρα. Άνθρωπος ευθύς και η ίδια, πήγε στο τραπέζι του Λαφαζάνη και κάλεσε εκείνον και τους φίλους του στο τραπέζι της Ρένας. Εκείνοι ανταποκρίθηκαν στην πρόσκληση και έτσι έγινε η γνωριμία τους και ξεκίνησε ένα φλογερός έρωτας που δύο χρόνια μετά οδήγησε σε γάμο: στις 18 Σεπτεμβρίου 1967, πλήθος κόσμου συγκεντρώθηκε στη Μητρόπολη Αθηνών για να μοιραστεί τη χαρά της Ρένας Βλαχοπούλου και του Γιώργου Λαφαζάνη. Μετά από δυο αποτυχημένους γάμους και κάποιους δυνατούς έρωτες η Ρένα Βλαχοπούλου βρήκε επιτέλους τον άνθρωπο με τον οποίο θα μοιραζόταν τη ζωή της--μια απόλυτα συνειδητή επιλογή στην ωριμότητά της. Ίσως τα τραγούδι που τραγουδούσε στην ταινία Βίβα Ρένα τις μέρες εκείνες, το "Άνθρωπε της μοίρας μου" να μην ήταν καθόλου τυχαίο. Κοντά του όμως, θυμούνταν οι φίλοι και οι συνάδελφοί της, μεταμορφωνόταν σε μικρό, ερωτευμένο κοριτσόπουλο...

Το άλμπουμ του γάμου τους (από την έκθεση Diva Rena στο θέατρο Badminton)

Ο Γιώργος Λαφαζάνης ήταν έμπορος ηλεκτρολογικού υλικού. Ομολογούσε πως δεν ήταν θαυμαστής της καλλιτέχνιδας Ρένας Βλαχοπούλου πριν τη γνωρίσει. Αφού τη γνώρισε όμως έγινε ο μεγαλύτερος θαυμαστής της Ειρήνης: της απρόβλεπτης, δυναμικής γυναίκας που μακριά από τους προβολείς μετατρεπόταν σε μια απλή νοικοκυρά που είχε για μοναδική της έγνοια το νοικοκυριό της και τον άντρα της. Γυναίκα εκρηκτική εκείνη, άντρας ευγενικός και υπομονετικός εκείνος ανεχόταν τις τρέλες της, τις ιδιοτροπίες της, τις δυσκολίες που είχε το επάγγελμά της, και της πρόσφερε απλόχερα την αγάπη του. 

(από το βιβλίο Βίβα Ρένα, εκδ. Άγκυρα)

Ο Αλέκος Σακελλάριος είχε πει πως ο Γιώργος Λαφαζάνης ήταν ο μοναδικός "εξωθεατρικός" σύζυγος που αγαπήθηκε από το ελληνικό θέατρο. Ήταν αγαπητός στους/στις συναδέλφους της, ίσως επειδή ποτέ δεν ανακατευόταν στις καλλιτεχνικές υποθέσεις της γυναίκας του. Την περίμενε τα βράδια έξω από το θέατρο, μέχρι να τελειώσει η παράσταση. Όταν δούλευε σε νυχτερινά κέντρα, την περίμενε υπομονετικά να γυρίσει στο σπίτι. Ο Λαφαζάνης ήταν άλλωστε ο σοβαρότερος λόγος για τον οποίο σταδικά αραίωσε και στη συνέχεια σταμάτησε τις τραγουδιστικές της εμφανίσεις, αφού δεν ήθελε να τον αφήνει μόνο. Η περίποιηση του άντρα της ήταν η βασική της απασχόληση τα πρωινά: να του μαγειρέψει, να του πλύνει τα πουκάμισα και να τα σιδερώσει. Αναγνώριζε πάντα πόσο υπομονετικός ήταν: "Δεν διαμαρτύρεται ο κακομοίρης", έλεγε σε συνεντεύξεις της. "Μπαίνει μια μέρα στο σπίτι και βλέπει όλα τα έπιπλα σε άλλες θέσεις. Το μόνο που ρώτησε είναι 'Πού είναι η κρεβατοκάμαρα;' 'Στο βάθος δεξιά', τού λέω..." Κάποια άλλη φορά, γυρίζει στο σπίτι και του ανακοινώνει: "Πούλησα το σπίτι!" "Πούλησες το σπίτι;" τής απαντάει στωικά. "Αντί να μου βάλει τις φωνές 'Μωρή πούλησες το σπίτι μας;'...", θυμόταν αργότερα η Ρένα γελώντας...

Μόνο μια φορά που κινδύνεψε η ζωή της αντέδρασε δυναμικά: η Ρένα λάτρευε το ψάρεμα και περνούσε ατέλειωτες ώρες στη θάλασσα με τη βάρκα της. Μια φορά όμως, σε μια φοβερή καταιγίδα, τα κύματα παρέσυραν τη βάρκα και χρειάστηκε να κινητοποιηθεί το λιμεναρχείο που τελικά εντόπισε τη Ρένα κάπου κοντά στην Αίγινα. Μετά από αυτό, ο Γιώργος Λαφαζάνης αποφάσισε πως η βάρκα έπρεπε να πουληθεί. Από τότε συνέχιζε να απολαμβάνει τα ψάρια που έπιανε η γυναίκα του στη στεριά...

Ρένα-Γιώργος μετά από ψάρεμα
(από το βιβλίο Βίβα Ρένα, εκδ. Άγκυρα)

Στις βραδινές εξόδους τους γλεντούσαν με την καρδιά τους και τραβούσαν επάνω τους τα φλας των φωτορεπόρτερ. Γοητευτικός άντρας εκείνος τραβούσε επίσης πολλά γυναικεία βλέμματα επάνω του. Αυτό κολάκευε πολύ τη Ρένα που ήταν περήφανη για τον όμορφο άντρα που είχε κατακτήσει. "Ζηλεύω", ομολογούσε, "μα δεν το δείχνω..." Μάλλον όμως του το έδειχνε κάποιες φορές, όπως δήλωσε εκείνος το 1997 στην Ελένη Μενεγάκη (στη διάρκεια μιας εκπομπής του Πρωινού καφέ που μεταδόθηκε από το σπίτι της Ρένας και του Γιώργου, στην οδό Υψηλάντου, στη Βούλα). "Αυτό σημαίνει αγάπη", σχολίασε η παρουσιάστρια. "Δεν ξέρω αν είναι αγάπη..." είπε εκείνος και η Ρένα τον διέκοψε: "Ε, τι είναι, συμφέροντα;"...


Διαμαρτυρόταν όμως σε συνεντεύξεις της ότι εκείνος δεν της λέει ότι την αγαπάει. Ανασφάλεια ή απλώς η διάθεσή της να το ακούει ξανά και ξανά;

Συνέχισαν τις βραδινές τους εξόδους μέχρι το τέλος της δεκαετίας του '90 που η Ρένα άρχισε να καταβάλλεται από τον σακχαρώδη διαβήτη που την ταλαιπώρησε πολύ και σιγά-σιγά την ακινητοποίησε. Τότε ο Γιώργος Λαφαζάνης έγινε για εκείνη φύλακας-άγγελος. Τη φρόντισε με σπάνια--για άντρα--αφοσίωση και αυταπάρνηση. Την εκπροσωπούσε σε όλες τις τιμητικές εκδηλώσεις που διοργανώνονταν για εκείνη. Το 2001 ήταν παρών στα εγκαίνια της αίθουσας τέχνης "Ρένα Βλαχοπούλου" του Νίκου Ζαχόπουλου, μετέφερε στον κόσμο την αγάπη και τη συγκίνησή της. Στην παρουσίαση της βιογραφίας της Βίβα Ρένα στο θέατρο "Ακροπόλ", παρέλαβε αντί για εκείνη το μετάλλιο της πόλης των Αθηνών που τής πρόσφερε ο Δήμος Αθηναίων. Την επόμενη χρονιά παρέλαβε αντί για εκείνη τον Χρυσό Σταυρό του Ταξιάρχη του Φοίνικος από τα χέρια του τότε Προέδρου της Δημοκρατίας Κωστή Στεφανόπουλου.

Ο Γιώργος Λαφαζάνης παραλαμβάνει τιμητική πλακέτα για τη Ρένα από τα χέρια του προσωπογράφου της Νίκου Ζαχόπουλου, σε εκδήλωση που διοργάνωσε ο Σύλλογος Ικαριωτών Καλλιτεχνών και Λογοτεχνών "Δαίδαλος" τον Γενάρη του 2001

Ο κόσμος και οι φορείς εκδήλωναν αμείωτη τη χαρά τους για τη Ρένα, εκείνη όμως κλεινόταν όλο και περισσότερο στον εαυτό της και βυθιζόταν σε κατάθλιψη. Ο Γιώργος Λαφαζάνης ήταν ακούραστος συμπαραστάτης στο πλευρό της, την προστάτευε από τα--ενίοτε αδιάκριτα ή περίεργα--βλέμματα του κόσμου και των δημοσιογράφων. Μέχρι που εκείνη έσβησε. Συντετριμμένος στην κηδεία της, κοιτούσε σιωπηλός το φέρετρο που έκλεινε τα 39 χρόνια της κοινής τους ζωής.

Έναν χρόνο μετά, στο μνημόσυνό της, ήταν φανερή επάνω του η επίδραση της απώλειας. Η υγεία του είχε ήδη κλονιστεί και σιγά-σιγά άρχισε κι εκείνος να βυθίζεται στην κατάθλιψη και στη μελαγχολία. Έπειτα από λίγο καιρό ο Γιώργος Λαφαζάνης σταμάτησε να επικοινωνεί με τους οικείους του και κλείστηκε στον δικό του κόσμο: ίσως να είχε μοναδική του συντροφιά τη σκέψη της Ρένας...

Σοφία Λαφαζάνη-Σταυρίδη, Γιώργος Λαφαζάνης: δυο αγαπημένα αδέλφια(από το βιβλίο Βίβα Ρένα, εκδ. Άγκυρα)

Στη βραδιά που οργάνωσε για εκείνη ο Μάκης Δελαπόρτας στο Badminton τον περασμένο Φλεβάρη, δεν ήταν φυσικά δυνατό να παραστεί. Τον εκπροσώπησε η αδελφή του, η υπέροχη κυρία Σοφία Λαφαζάνη-Σταυρίδη, που τον φρόντισε όλα αυτά τα χρόνια με στοργή και αγωνία. Της στέλνουμε σήμερα τα συλλυπητήριά μας και την αγάπη μας, και της ευχόμαστε να είναι πάντα καλά για να τον θυμάται.

Ρένα Βλαχοπούλου, Γιώργος Λαφαζάης, Μαργαρίτα Γεωργακοπούλου, Σοφία Σταυρίδη
(από το βιβλίο Βίβα Ρένα, εκδ. Άγκυρα)

Ο Γιώργος Λαφαζάνης έδωσε νόημα στη ζωή της Ρένας Βλαχοπούλου και στάθηκε για εκείνην ο πολύτιμος σύντροφος της ζωής της, συνοδοιπόρος και προστάτης της για 39 ολόκληρα χρόνια. Τον αποχαιρετούμε σήμερα με θλίψη αλλά κυρίως με ευγνωμοσύνη για όσα της πρόσφερε. Θα τον θυμόμαστε πάντα με θαυμασμό για τα σπάνια χαρίσματά του αλλά και με την ικανοποίηση που γεννά η γλυκιά ανάμνηση ενός τόσο αγαπημένου ζευγαριού... Αγαπημένε μας Κύριε Λαφαζάνη, καλό σας ταξίδι.

"Η γυνή να φοβήται τον άνδρα" στο θέατρο "Κιβωτός"

Μέρες που έρχονται, ίσως αποφασίσετε να πάτε στο θέατρο. Δεν έχω δει πολλές παραστάσεις φέτος, αλλά από τις ελάχιστες που είδα μέχρι στιγμής, θα σας προτείνω το έργο Η γυνή να φοβήται τον άνδρα, ένα αγαπημένο έργο του ελληνικού θεάτρου, που έχουμε όλοι/ες αγαπήσει χάρη στην κινηματογραφική του διασκευή και που θέλησαν να μας θυμίσουν φέτος στο θέατρο "Κιβωτός" ο Γιάννης Μπέζος και η Ναταλία Τσαλίκη. Εκτός από το γεγονός ότι πρόκειται για μια εξαιρετική παράσταση, έχει και μια πολύ μικρή δόση από... Ρένα Βλαχοπούλου, οπότε επιβάλλεται να σας την παρουσιάσω.

Ο Γιώργος Τζαβέλλας έγραψε την τρίπρακτη αυτή κωμωδία το 1959 για τον Βασίλη Λογοθετίδη και την Ίλια Λιβυκού και λίγα χρόνια αργότερα τη μετέφερε ο ίδιος στον κινηματογράφο με τον Γιώργο Κωνσταντίνου και τη Μάρω Κοντού στους πρωταγωνιστικούς ρόλους. Η κλασική ιστορία του γκρινιάρη και κακότροπου Αντωνάκη που ταλαιπωρεί χρόνια ολόκληρα τη σύντροφό του Ελενίτσα, με την οποία συζεί χωρίς να την έχει παντρευτεί, επέτρεψε στον Γιώργο Τζαβέλλα να κάνει ένα καίριο κοινωνικό σχόλιο την εποχή που παίχτηκε/προβλήθηκε το έργο. Η υπόληψη της αστεφάνωτης γυναίκας, η καταπίεση του σατράπη συζύγου, οι συνθήκες διαβίωσης στα σπίτια της εποχής, η ανοικοδόμηση είναι θέματα που μάλλον δεν αφορούν το σημερινό κοινό--ή αφορούν μόνον ως ανάμνηση τους/τις θεατές μεγαλύτερης ηλικίας. Ο λόγος του Γιώργου Τζαβέλλα, όμως, είναι ζωντανός και μπορεί να κρατήσει αμείωτο το ενδιαφέρον του κοινού ακόμα και στην εποχή του ΔΝΤ...

Ο Γιάννης Μπέζος σκηνοθέτησε το έργο με πολλή αγάπη και πολύ κέφι. Δεν είναι εύκολη υπόθεση το ανέβασμα ενός τέτοιου έργου, γιατί το μεγάλο κοινό το γνωρίζει πολύ καλά από την κινηματογραφική του διασκευή και έχει σίγουρα ταυτίσει τους βασικούς ρόλους με τους/τις ηθοποιούς της ταινίας. Επιπλέον, η κινηματογραφική εκδοχή έχει διάφορα ατού, όπως την εναλλαγή των χώρων, τη χρήση του φλας μπακ που λειτουργεί υπέρ του κειμένου (και εξαφανίζει τις αδυναμίες της τρίτη πράξης του έργου) και βέβαια την αυθεντικότητα της εποχής που περιγράφει. Ωστόσο, η παράσταση του Μπέζου ξεπερνά τα εμπόδια και το αποτέλεσμα αφήνει στους/στις θεατές μια γλύκα, ένα άρωμα νοσταλγίας χωρίς τα στοιχεία του κακώς εννοούμενου "ρετρό" αλλά με φρεσκάδα και ζωντάνια.

Αυτό το αποτέλεσμα οφείλεται πρώτα-πρώτα στους/στις ταλαντούχους ηθοποιούς. Ο Γιάννης Μπέζος έχει διανθίσει τον χαρακτήρα του δύστροπου Αντωνάκη με άφθονες πινελιές του προσωπικού του χιούμορ και έτσι κερδίζει το γέλιο μα και τη συμπάθεια του κοινού για τον ρόλο που υποδύεται, δικαιώνοντας και τον ήρωα του Τζαβέλλα και τη δική του υποκριτική τέχνη. Είναι κωμικός όταν πρέπει και συγκινητικός όποτε χρειάζεται. Η Ναταλία Τσαλίκη είναι αφοπλιστική ως Ελενίτσα. Δεν τη συμπαθείς μόνον επειδή ο ρόλος της (το θύμα ενός σατράπη) είναι αβανταδόρικος: η ευαισθησία της, η υπομονή της, το παράπονό της, τα ξεσπάσματά της--δειλά στην αρχή, δυναμικά στη συνέχεια--σου επιβάλλονται χάρη στο βλέμμα της, τις κινήσεις της, και βέβαια τον λόγο της.

Το πρωταγωνιστικό ζευγάρι πλασιώνεται από έναν ικανότατο θίασο. Η Φαίδρα Δρούκα είναι απολαυστική ως... κουμπαρομπεμπέκα. Ο Παύλος Ορκόπουλος χαρίζει το κύρος του στον ρόλο του Χαράλαμπου και δίπλα του ο Γιώργος Ψυχογιός και ο Γιάννης Στόλλας συμπληρώνουν το τρίο των φίλων του Αντωνάκη με αμεσότητα και κέφι. Το τρίο των δυναμικών συζύγων τους αποτελείται από τη Βαλέρια Κουρούπη, την Ελένη Σιδερά και τη Λήδα Καπνά που γεμίζουν τη σκηνή με τον δυναμισμό και την τσαχπινιά τους. Αποτελεσματικοί είναι, τέλος, η Γιάννα Παπαγεωργίου (στον ρόλο της Παγώνας, της υπηρέτριας με τη συγκινητική αφοσίωση στην Ελενίτσα), ο Άγγελος Μπούρας (στον ρόλο του Θεμιστοκλή, του αδελφού της Ελενίτσας) και ο Δημήτρης Κανέλλος (στους ρόλους του αστυφύλακα και του εργάτη που γκρεμίζει το σπίτι του Αντωνάκη και της Ελενίτσας).

Ένας σημαντικός παράγοντας της επιτυχίας της παράστασης είναι τα τραγούδια που έγραψαν η Λίνα Νικολακοπούλου και η Δήμητρα Γαλάνη. Είναι συχνό φαινόμενο τα τελευταία χρόνια, όταν παρουσιάζονται έργα που αγαπήσαμε μέσα από τον ελληνικό κινηματογράφο, αυτά να διανθίζονται με τραγούδια της εποχής εκείνης. Μέχρι σήμερα, ωστόσο, αυτό σπάνια εξυπηρετούσε το έργο καθώς τα τραγούδια έμπαιναν σφήνα σε σκηνές γλεντιού (που συνήθως δεν υπήρχαν στο αρχικό κείμενο), θυμίζοντας τις αντίστοιχες σκηνές των παλιών ελληνικών ταινιών (μοναδική ίσως εξαίρεση το ανέβασμα της Θείας από το Σικάγο, το 2006 στο θέατρο "Ήβη", όπου η Άννα Παναγιωτοπούλου που διασκεύασε το έργο και ο Σιδερής Πρίντεζης που είχε τη μουσική επιμέλεια επέλεξαν τραγούδια εποχής που έδεναν οργανικά με το κείμενο και συνέβαλλαν στην εξέλιξη του έργου). Όταν, μάλιστα, το Η γυνή να φοβήται τον άνδρα, παρουσιάστηκε τη σεζόν 2000-2001 στο θέατρο "Βέμπο" με τον Γιώργο Παρτσαλάκη και τη Μαρία Τζομπανάκη, σε μια καλή παράσταση των επιχειρήσεων Β. Λιβαδά που σκηνοθέτησε η Σμαρούλα Γιούλη, ακούγονταν αρκετά τραγούδια του '50 και του '60 σαν "μουσικό διάλειμμα" (κυρίως στο γλέντι που ακολουθούσε τον γάμο του Αντωνάκη και της Ελενίτσας). Ο Γιάννης Μπέζος απέφυγε αυτήν την τακτική και ζήτησε από τη Δήμητρα Γαλάνη και τη Λίνα Νικολακοπούλου να γράψουν καινούρια τραγούδια ειδικά για την παράσταση. Το αποτέλεσμα είναι πέντε τραγούδια με πανέμορφη μουσική της Γαλάνη και εμπνευσμένους στίχους της Νικολακοπούλου που δένουν με το έργο και ερμηνεύονται θαυμάσια από τους/τις ηθοποιούς του θιάσου (υποθέτω ότι υπεύθυνη για τη διδασκαλία των τραγουδιών ήταν η Μελίνα Παιονίδου--για την οποία εκφράζονται ευχαριστίες στο πρόγραμμα--, παλιά συνεργάτιδα του Μπέζου από το θρυλικό Βίρα τις άγκυρες του Εθνικού Θεάτρου).

Δίχως βέβαια να μετατρέπουν το έργο σε μιούζικαλ ή μουσική κωμωδία, τα τραγούδια αυτά (χορογραφημένα έξοχα από τη Δάφνη Σταυροπούλου--που είναι και η βοηθός σκηνοθέτη της παράστασης--και ενορχηστρωμένα από τον Χρήστο Αλεξάκη) συμβάλλουν στην εξέλιξή του, φορτίζοντας ή αποφορτίζοντας κατάλληλα την ατμόσφαιρα. Το συγκινητικό "Φλυτζάνι" με την Τσαλίκη και τη Δρούκα, το τραγούδι "Του Μιχαλάκη" με το κουαρτέτο των ανδρών (Μπέζος-Ορκόπουλος-Ψυχογιός-Στόλλας) και η "Σούζα" με το δυναμικό τρίο των γυναικών (οι Κουρούπη-Σιδερά-Καπνά έξοχες ως άλλες Andrews Sisters ή Τρίο Σταρ), το γλυκό ντουέτο Μπέζου-Τσαλίκη "Η γυνή να φοβήται τον άνδρα" και το reprise του στο φινάλε του έργου με όλον τον θίασο πρέπει οπωσδήποτε να καταγραφούν σε ένα CD single που θα διατίθεται στο θέατρο "Κιβωτός" με το πρόγραμμα του έργου, για να συνοδεύουν με τη μελωδικότητα και την ευαισθησία τους τους/τις θεατές στα σπίτια τους...

Φυσικά στην επιτυχία της παράστασης συμβάλλουν επίσης τα σκηνικά και τα κοστούμια του Γιώργου Πάτσα, πιστά στην εποχή τους και αρκετά εύγλωττα για τη ζωή των χαρακτήρων που περιβάλλουν και ντύνουν (τον Γιώργο Πάτσα βοήθησαν στα σκηνικά η Πηνελόπη Τριανταφύλλου και στα κοστούμια η Τότα Πρίτσα). Οι φωτισμοί του Λευτέρη Παυλόπουλου ολοκληρώνουν την αρτιότητα αυτής της παραγωγής της "Ελληνικής Θεαμάτων".

Τώρα θα μου πείτε, πού κολλάει η Ρένα Βλαχοπούλου σε όλα αυτά; Για να το ανακαλύψετε πρέπει να μπείτε στην αίθουσα του θεάτρου "Κιβωτός" περίπου ένα τέταρτο πριν ξεκινήσει η παράσταση. Αμέσως μόλις χτυπήσει το πρώτο κουδούνι, αρχίζουν να ακούγονται από τα μεγάφωνα τραγούδια της περιόδου 1953-1964 (υπεύθυνος για την επιλογή τους είναι προφανώς ο Σιδερής Πρίντεζης, για τον οποίο επίσης εκφράζονται ευχαριστίες στο πρόγραμμα) που δημιουργούν την κατάλληλη ατμόσφαιρα και αποτελούν την καλύτερη εισαγωγή στην παράσταση αυτή, όχι μόνο επειδή είναι... συνομήλικα του έργου, αλλά επειδή "φωτίζουν" κάποιες από τις πτυχές του: τα "Γλυκά μου μάτια" και το "Για τις γυναίκες ζούμε" με τον Νίκο Γούναρη, το "Με σένα αρχίζει η ζωή" και το "Κορόιδα όλοι άντρες" με την Καίτη Μπελίντα, η "Σκλάβα" με την Τζένη Βάνου και--η στιγμή που ο Rena Fan... αγαλλιάζει--το "Σατράπη μου" με τη Ρένα Βλαχοπούλου. 

Μπορεί για το τρίτο κουδούνι και την έναρξη της παράστασης να επιλέχτηκε η "Σκλάβα" (ίσως επειδή είναι πιο γνωστό τραγούδι ή ίσως επειδή η ποιότητα της ηχογράφησης είναι καλύτερη), νομίζω όμως ότι το τραγούδι της Ρένας περιγράφει με ακρίβεια τα συναισθήματα της ταλαιπωρημένης Ελενίτσας και γι' αυτόν τον λόγο επέλεξα να σας το θυμίσω "ντύνοντας" με αυτό μια σειρά από φωτογραφίες της Μαριλένας Σταφυλίδου που προέρχονται από το πρόγραμμα της παράστασης. (Αν θέλετε να μαθετε περισσότερα για την ιστορία αυτού του τραγουδιού, διαβάστε τη σχετική ανάρτηση...)

Αν θέλετε λοιπόν να δείτε μια εξαιρετική παράσταση που θα σας γεμίσει με γλύκα και ίσως και αισιοδοξία, πηγαίνετε στο θέατρο "Κιβωτός" για να χαρείτε το Η γυνή να φοβήται τον άνδρα. Δεν είναι σημερινό έργο, αλλά είναι σημερινή η ανάγκη μας να πιστέψουμε στον καλό μας εαυτό. Νομίζω ότι το έργο του Γιώργου Τζαβέλλα και η παράσταση του Γιάννη Μπέζου συμβάλλουν προς αυτή την κατεύθυνση...

Η Ρένα Βλαχοπούλου στη "Μηχανή του χρόνου"

Την Παρασκευή, 3 Δεκεβρίου, στις 10μμ, η εκπομπή Η μηχανή του χρόνου, που επιμελείται και παρουσιάζει ο Χρίστος Βασιλόπουλος στη ΝΕΤ, παρουσιάζει ένα αφιέρωμα στη Ρένα Βλαχοπούλου. Αντιγράφω από την ιστοσελίδα της ΝΕΤ:

Η Ρένα Βλαχοπούλου στη Μηχανή του Χρόνου. Η άγνωστη ζωή της κοπέλας που ξεκίνησε από τα καντούνια της Κέρκυρας για να πρωταγωνιστήσει στις μεγαλύτερες ταινίες της χρυσής εποχής του ελληνικού κινηματογράφου. Η ιστορία της μοιάζει με παραμύθι αλλά ξεκίνησε σαν εφιάλτης. Οι γονείς της σκοτώθηκαν στους βομβαρδισμούς της Κέρκυρας, ενώ πρώτα είχαν ζήσει έναν έρωτα κόντρα στα αυστηρά ήθη της εποχής. Ο πατέρας της ήταν Κόντες που έχασε τον τίτλο για να παντρευτεί την μαγείρισσα του σπιτιού με την οποία γέννησε εννιά παιδιά. Η Ρένα ήταν το πέμπτο παιδί της οικογένειας. Η Βλαχοπούλου, εξίσου ανατρεπτική στην προσωπική της ζωή, έκανε τρεις γάμους. Ο πρώτος, με ποδοσφαιριστή της ΑΕΚ, ο δεύτερος με γόνο μεγάλης τραπεζικής οικογένειας ενώ ο τρίτος της σύζυγος, την συντρόφευσε μέχρι το τέλος της ζωής της. Ιδιαίτερα γοητευτική παρουσία, η Βλαχοπούλου κέρδισε ακόμα και την καρδιά του Σάχη της Περσίας, πριν ακόμα αυτός γνωρίσει τη Σοράγια. Το κοινό τη λάτρεψε αλλά παρέμεινε πάντα προσιτή. Υπέγραφε αυτόγραφα με την ίδια ευκολία και ευχαρίστηση που καθάριζε το πεζοδρόμιο του σπιτιού της και τα καμαρίνια του θεάτρου. Λάτρευε το ψάρεμα, τη μαγειρική και το χαρτάκι με τους φίλους της. Είχε μόνο έναν καημό, ότι δεν απέκτησε παιδιά αφού έκανε πολλές εκτρώσεις.

Ο Γιάννης Δαλιανίδης στην τελευταία τηλεοπτική του συνέντευξη, μας αποκαλύπτει παρασκήνια από τα γυρίσματα των ταινιών, στις οποίες πρωταγωνίστησε η Ρένα Βλαχοπούλου. Μαζί του, ο Κώστας Βουτσάς, ο Δημήτρης Καλλιβωκάς, ο Μίμης Πλέσσας, ο Φώτης Μεταξόπουλος και πολλοί ακόμα φίλοι και συνεργάτες της, θυμούνται περιστατικά από τη ζωή της γυναίκας που κατέκτησε τον ελληνικό κινηματογράφο όταν πια είχε περάσει τα 40! Ήταν μία κινηματογραφική ανακάλυψη του αείμνηστου Γιάννη Δαλιανίδη.

Σκηνοθέτης της εκπομπής ο Γιώργος Νταούλης και αρχισυντάκτης ο Δημήτρης Πετρόπουλος.