Σπύρος Καλογήρου και Άννα Παϊταζή

Μέσα σε μια εβδομάδα «έφυγαν» δυο αγαπημένα πρόσωπα του θεάτρου, του κινηματογράφου και της τηλεόρασης. Ο Σπύρος Καλογήρου και η Άννα Παϊταζή, δυο ηθοποιοί που έμειναν στη μνήμη μας κυρίως σε «δεύτερους» ρόλους τους οποίους όμως έκαναν πρωταγωνιστικούς με το ταλέντο τους και την εκλεκτή τους παρουσία.

Σπύρος Καλογήρου

Ο Σπύρος Καλογήρου πέθανε το Σάββατο 27 Ιουνίου σε ηλικία 87 ετών. Έμεινε στη μνήμη μας κυρίως ως ένας από τους «κακούς» του ελληνικού σινεμά, αλλά στην πραγματικότητα (και όπως συνέβαινε και στην περίπτωση άλλων «κακών», πχ. του Αρτέμη Μάτσα) ήταν ένας γλυκύτατος και καλοσυνάτος άνθρωπος. Σπούδασε στη Δραματική Σχολή του Ελληνικού Ωδείου και πρωτοεμφανίστηκε στο θέατρο το 1955. Συνεργάστηκε με σημαντικούς θιάσους (Αδαμάντιου Λεμού, Μιράντας Μυράτ, Μάνου Κρατάκη, «Πειραϊκό θέατρο» Ροντήρη) μέχρι την ένταξή του, το 1960, στο «Θέατρο Τέχνης» του Κάρολου Κουν, με το οποίο συνεργάστηκε για πολλά χρόνια, πρωταγωνιστώντας σε αρχαίες κωμωδίες, τραγωδίες αλλά και έργα του σύγχρονου ρεπερτορίου. Μετά το «Θέατρο Τέχνης» δούλεψε και πάλι κοντά σε μεγάλα ονόματα (Αλέξης Μινωτής, Αλέξης Σολομός, Έλλη Λαμπέτη, Κατερίνα). Τα τελευταία χρόνια συνεργάστηκε κυρίως με θιάσους κωμωδίας και επιθεώρησης.

Η εικόνα του Σπύρου Καλογήρου μένει έντονα στη μνήμη μας χάρη στις δεκάδες ταινίες, τηλεοπτικές σειρές και βιντεοταινίες στις οποίες εμφανίστηκε από το 1955 μέχρι και το 2003. Μπορεί να καθιερώθηκε ως «κακός» (κυρίως σε κοινωνικά δράματα αλλά και σε κάποιες κωμωδίες), ωστόσο είχε μια πλατιά γκάμα που έφτανε από τον καλοκάγαθο νησιώτη στη Μανταλένα μέχρι τον αυστηρό θείο στον Κατεργάρη. Η τελευταία του κινηματογραφική εμφάνιση πραγματοποιήθηκε στην ταινία του Νίκου Περάκη Η Λίζα και όλοι οι άλλοι.

Ο Σπύρος Καλογήρου και η Ρένα Βλαχοπούλου δεν συνεργάστηκαν ποτέ, ωστόσο η Ρένα «συναντήθηκε» δυο φορές με τη λατρεμένη σύζυγο του Καλογήρου, τη γλυκύτατη ηθοποιό Ευαγγελία Σαμιωτάκη: σε έναν από τους κλασικούς γυναικοκαβγάδες της Παριζιάνας του Γιάννη Δαλιανίδη και της Φίνος Φιλμ το 1969 αλλά και στην πρώτη τηλεοπτική σειρά της Ρένας, την αδικοχαμένη Μια Αθηναία στην Αθήνα του Αλέκου Σακελλάριου το 1976.

Ο Σπύρος Καλογήρου και η Ευαγγελία Σαμιωτάκη γνωρίστηκαν το 1952 και παρέμειναν μαζί ως το τέλος. Απέκτησαν ένα γιο. Ήταν από τις σπάνιες περιπτώσεις θεατρικών ζευγαριών που έμειναν τόσα πολλά χρόνια μαζί και, σε κάθε ευκαιρία, δήλωναν την αγάπη τους ο ένας για τον άλλο, ιδιαίτερα τα τελευταία χρόνια, μέσα από τηλεοπτικές εκπομπές, στις οποίες ο Σπύρος Καλογήρου δεν έχανε την ευκαιρία να απαγγέλει τρυφερά ποιήματα που έγραφε για εκείνη. Το ζευγάρι Καλογήρου-Σαμιωτάκη συγκρότησε προσωπικούς θιάσους τη δεκαετία του ’80 και περιόδευσε σε όλη την Ελλάδα. Μια από τις παραστάσεις τους είναι μια από τις πρώτες θεατρικές μου αναμνήσεις στο κινηματοθέατρο «Κεντρικόν» της Ηράκλειας Σερρών...

Άννα Παϊταζή

Στο ίδιο κινηματοθέατρο, λίγα χρόνια πριν, είχε εμφανιστεί η Άννα Παϊταζή επικεφαλής του θιάσου του Λούνα Παρκ. Στα μέσα της δεκαετίας του ’70, η Άννα Παϊταζή, που πέθανε σε ηλικία 86 χρόνων την Πέμπτη 2 Ιουλίου, ήταν μια από τις δημοφιλέστερες ελληνίδες ηθοποιούς χάρη στην τηλεοπτική σειρά του Γιάννη Δανιαλίδη Λούνα Παρκ, που άρχισε να προβάλλεται το 1974 και κράτησε επτά ολόκληρα χρόνια ως το 1981. Ο βασικός πρωταγωνιστής της σειράς ήταν ο έξοχος Διονύσης Παπαγιαννόπουλος, που χάρη στον ρόλο του «Κυρ-Γιώργη» καθιερώθηκε, μετά από πολλά χρόνια παρουσίας στο θέατρο και το σινεμά, ως ο απόλυτος πρωταγωνιστής. Στο πλάι του, η «κυρία Ουρανία» γνώρισε αντίστοιχη επιτυχία, τόση που όταν ο Παπαγιαννόπουλος δεν μπόρεσε να συμμετάσχει στην περιοδεία του θεατρικού Λούνα Παρκ, ηγήθηκε εκείνη του θιάσου (στον οποίο συμμετείχαν κι άλλοι/ες ηθοποιοί της σειράς) και γνώρισε τεράστια επιτυχία σε όλη την Ελλάδα.

Ωστόσο, η Άννα Παϊταζή δεν ήταν μόνο η «κυρία Ουρανία» του Λούνα Παρκ. Το βιογραφικό της σημείωμα που παρουσιάζει ο Θόδωρος Έξαρχος στο πολύτιμο έργο του Έλληνες Ηθοποιοί: Αναζητώντας τις ρίζες περιέχει εντυπωσιακές σπουδές (Φιλοσοφική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών, Δραματική Σχολή Ωδείου Αθηνών, Δραματική Σχολή Εθνικού Θεάτρου, Conservatoire του Παρισιού) και συνεργασίες («Θέατρο Τέχνης» Κάρολου Κουν, Εθνικό Θέατρο, Κατερίνα, Κώστας Μουσούρης, Γιώργος Παππάς-Έλλη Λαμπέτη-Δημήτρης Χορν, Ελένη Χατζηαργύρη, Λάμπρος Κωνσταντάρας, Αλέκος Αλεξανδράκης-Αλίκη Γεωργούλη, Αλίκη Βουγιουκλάκη, Έλσα Βεργή κ.ά.) σε πολλά έργα του παγκόσμιου ρεπερτορίου.

Στον κινηματογράφο πρωτοεμφανίστηκε το 1950, ωστόσο στα χρόνια του ’60, χάρη στη Φίνος Φιλμ και τον Γιάννη Δαλιανίδη κυρίως, διαμορφώθηκε η κινηματογραφική της περσόνα: μητέρα αστικών ή μικροαστικών οικογενειών, άλλοτε αυστηρή κι άλλοτε καλοσυνάτη, άλλοτε πανούργα και άλλοτε αφελής. Ο Δαλιανίδης της έδωσε και τη μεγάλη τηλεοπτική επιτυχία του Λούνα Παρκ, ωστόσο πριν από αυτό η Άννα Παϊταζή έγραψε ιστορία στα πρώτα χρόνια της ελληνικής τηλεόρασης ως η «Μαντάμ Σουσού» στην πρώτη τηλεοπτική μεταφορά του έργου του Δημήτρη Ψαθά, το 1971 (αυτή η τηλεοπτική της ερμηνεία δυστυχώς δεν έχει σωθεί, υπάρχει όμως μια ραδιοφωνική ηχογράφηση της Μαντάμ Σουσούς που μας δίνει μια «ηχητική» εικόνα της εξαιρετικής της ερμηνείας).

Η Άννα Παϊταζή και η Ρένα Βλαχοπούλου συναντήθηκαν στο θέατρο «Βέμπο» τη χειμερινή περίοδο 1976-77, στην επιθεώρηση Ευτυχέστα κι άστα των Κώστα Νικολαϊδη και Πυθαγόρα, με μουσική του Ζακ Ιακωβίδη. Ένας μεγάλος θίασος με επικεφαλής τους Ρένα Βλαχοπούλου, Χρόνη Εξαρχάκο, Γιάννη Βογιατζή, Βασίλη Τσιβιλίκα, Νίκο Τσούκα, Ντάνο Λυγίζο, Άννα Παϊταζή, Μεταξόπουλο-Φοντάνα και... τον Γιάνη Πάριο, που παρουσίαζε ενα ημίωρο τραγουδιστικό πρόγραμμα στο δεύτερο μέρος του έργου (και στο οποίο συμμετείχε και η Ρένα).

Ήταν η πρώτη από τις λιγοστές εμφανίσεις της Άννας Παϊταζή στην επιθεώρηση και το γεγονός αυτό σχολιάζεται, με χαριτωμένο τρόπο, στο πρόγραμμα, στη σελίδα της διανομής του έργου.

Στα χρόνια του ’80 η Άννα Παϊταζή επέστρεψε στο Εθνικό Θέατρο, στο σημαντικό ρεπερτόριο για το οποίο την είχαν εφοδιάσει οι σπουδές της ενώ συνέχιζε, μέχρι πριν από λίγα χρόνια, να χαρίζει την υπέροχη παρουσία της σε κάποιες ταινίες (πιο πρόσφατη το R20) και τηλεοπτικές σειρές (τελευταία της εμφάνιση στις Επτά Θανάσιμες Πεθερές ως πολίτισσα θεία της πολίτισσας πεθεράς Μπέτυς Βαλάση...). Έδινε πού και πού και κάποιες συντεντεύξεις σε τηλεοπτικές εκπομπές: τη θυμάμαι, πριν από 6-7 χρόνια, να μιλάει για τη ζωή και την καριέρα της στον Φώτη Σεργουλόπουλο και τη Μαρία Μπακοδήμου στο πρωινό Σαν στο σπίτι σας. Στον λόγο της φαινόταν η καλλιέργειά της, η αξιοπρέπειά της και η αγάπη της για τη δουλειά της και τους ανθρώπους...

ΣΗΜΕΙΩΣΗ: Καλός φίλος με ρώτησε γιατί γράφω "Άννα Παϊταζή" και όχι "Άννα Παϊτατζή", όπως γράφουν οι περισσότερες εφημερίδες και ιστοσελίδες. Δίχως να έχω κάνει εξονυχιστική έρενα βέβαια, προτίμησα το "Παϊταζή" γιατί έτσι εμφανίζεται το όνομα στο αξιόπιστο λεξικό ηθοποιών του Θόδωρου Έξαρχου (όπου αναφέρεται και το αληθινό της επώνυμο, "Παϊταζόγλου"), στην ιστοσελίδα www.imdb.com και στις πηγές που παρουσιάζω εγώ, δηλαδή το πρόγραμμα της παράστασης του θεάτρου "Βέμπο" (όπου, υποθέτω, το όνομα γράφτηκε έτσι με την έγκριση της ίδιας) και οι διαφημίσεις της παράστασης από τις εφημερίδες της εποχής.