Χριστούγεννα...

Σαράντα χρόνια πίσω θα ταξιδέψουμε με τη σημερινή ανάρτηση: στα Χριστούγεννα του 1968. Με τη βοήθεια ενός ρεπορτάζ της Μαρίας Παπαδοπούλου που δημιοσιεύτηκε στο Έθνος στις 26 Δεκεμβρίου 1968 με τίτλο «Χριστούγεννα και αστέρια: Πώς έζησαν την «άγια μέρα» πρωταγωνισταί και ηθοποιοί». Ας διαβάσουμε τον πρόλογο:

Παράξενα Χριστούγεννα τα φετεινά: 25 Δεκεμβρίου 1968: Ο Άνθρωπος ταξιδεύει στον διαστημικό χώρο και πατάει το νεκρό ασημένιο αστέρι των ερωτευμένων. Μαζί με τον χρόνο, που σβύνει, πεθαίνει άλλος ένας μύθος, ένα ακόμη κομματάκι ρωμανιστμού, καθώς γεννιέται μια νέα εποχή. Λένε πως βρισκόμαστε στην αρχή μιας καινούριας Αναγεννήσεως. Ωστόσο, ο κόσμος μας είναι πάντα δεμένος στο άρμα των άλυτων προβλημάτων, στο κύκλωμα της γήινης μικροχαράς. Γιορτάζει ένα άλλο «ρεβεγιόν» με χάρτινα λαμπερά αστέρια, ψεύτικα ασήμια, παιδικά στολίδια την ίδια ώρα που το «Απόλλων 8» θα πλησιάζει το φεγγάρι και στην Βηθλεέμ σχηματίστηκε—λένε τα ξένα πρακτορεία—ένα τεράστιο Ουράνιο Τόξο. Κάτω από τον βαθυγάλανο νυκτερινό ουρανό της Αθήνας, τα δικά μας αστέρια της φήμης και της επιτυχίας γιώρτασαν, σε μικρές ή μεγάλες ομάδες, το πατροπαράδοτο ελληνικό «ρεβεγιόν» απλά, οικογενειακά.

Στο ρεπορτάζ διαβάζουμε για το ρεβεγιόν της εγκυμονούσας Τζένης Καρέζη και του Κώστα Καζάκου, για τα δώρα που δέχτηκε η Έλλη Λαμπέτη, τις σκέψεις και τις ευχές της επίσης εγκυμονούσας Αλίκης Βουγιουκλάκη, της Μάρως Κοντού, της Μαίρης Χρονοπούλου, της Άννας Φόνσου, του Κώστα Βουτσά και, φυσικά, της Ρένας Βλαχοπούλου. Ας διαβάσουμε τη σχετική παράγραφο:

Η Ρένα Βλαχοπούλου πέρασε σπίτι της τα Χριστούγενα. Νιόνυμφη—φέτος παντρεύθηκε—με τον άνδρα της, λίγους φίλους και λίγο χαρτάκι. [Σημείωση του Rena Fan: αυτό είναι λάθος, ο γάμος της Ρένας και του Γιώργου Λαφαζάνη έγινε την προηγούμενη χρονιά, τον Σεπτέμβριο του 1967] Είναι μελαγχολική και δηλώνει: τα Χριστούγεννα δεν την πείθουν ότι μπορούν να την ξανανοιώσουν ψυχικά. Η Τηλεόρασις έπαιξε χθες την πρώτη της ταινία, το πρώτο έγχρωμο μιούζικαλ, όπου η Ρένα υποδύεται μια κοπέλλα από την Κέρκυρα. Την χάρηκε ο κόσμος, την χαίρεται πάντα. Είναι το άστρο, που λάμπει, σε πείσμα της μελαγχολίας της.

Η Ρένα Βλαχοπούλου στην πρώτη της ταινία Πρωτευουσιάνικες Περιπέτειες (1956) που προβλήθηκε για πρώτη φορά από την ασπρόμαυρη τηλεόραση τα Χριστούγεννα του 1968.

Σαν σήμερα λοιπόν, Χριστούγεννα του 1968, η ελληνική τηλεόραση μετέδωσε για πρώτη φορά την πρώτη ταινία της Ρένας, τις έγχρωμες Πρωτευουσιάνικες Περιπέτειες που, βέβαια, το ελληνικό τηλεοπτικό κοινό τις χάρηκε τότε ασπρόμαυρες. Στην ταινία αυτή θα επιστρέψουμε την Παραμονή της Πρωτοχρονιάς. Ας μείνουμε τώρα στη μελαγχολία της Ρένα μας, μια μελαγχολία που δεν έλειπε από την καθημερινότητά της, από ό,τι λένε οι μαρτυρίες, παρά την κεφάτη περσόνα των ρόλων της. Την ίδια εκείνη χρονιά το 1968, ακούστηκε για πρώτη φορά στην Αμερική ένα τραγούδι που η Ρένα Βλαχοπούλου αγάπησε πολύ και μετέφερε με αυτό τη μελαγχολία της στη σκηνή 34 χρόνια αργότερα. Αυτό το τραγούδι θα μοιραστώ σήμερα μαζί σας μέσα από ένα χριστουγεννιάτικο τηλεοπτικό πρόγραμμα του 1993. Αλλά ας πάρουμε τα πράγματα από την αρχή.

Η Ρένα Βλαχοπούλου και η Τέτα Ντούζου σε χριστουγεννιάτικο ντεκόρ. Από την τηλεοπτική σειρά του ΑΝΤ1 Μάλιστα, Κύριε (Δεκέμβρης 1992)

Τον Ιούλιο του 1992, στην εκπομπή του ΑΝΤ1 Απόψε με τον Τέρενς Κουίκ, ο γνωστός δημοσιογράφος κάνει την τελευταία του ερώτηση στη Ρένα Βλαχοπούλου: «Αν ο πρωθυπουργός σου έλεγε "Ρένα, πες μου ένα τραγούδι", ποιο θα ήταν αυτό;» Η Ρένα σκέφτεται λίγο και αρχίζει να τραγουδάει τη γνωστή επιτυχία του Louis Armstrong (που έγραψαν ο Bob Thiele—με το ψευδώνυμο George Douglas—και ο George David Weiss):
I see trees of green, red roses, too,
I see them grow for me and you.
And I say to myself
“What a wonderful world”
Και αμέσως προσθέτει: «Βέβαια, έτσι που εγινε ο κόσμος μας θα πρέπει να του πω: “What a terrible world” γιατί έτσι τον καταντήσανε».

Λίγες μέρες μετά, η Ρένα Βλαχοπούλου συμφώνησε να εμφανιστεί τον χειμώνα του 1992-93 στην παράσταση του θεάτρου «Ακροπόλ» που θα γιόρταζε τα 100 χρόνια της Επιθεώρησης (και τελικά τιτλοφορήθηκε, μετά τη νίκη της Βούλας Πατουλίδου στους Ολυμπιακούς Αγώνες της Βαρκελώνης, Για την Ελλάδα ρε γαμώτο, έχουμε αναφερθεί και στο παρελθόν στην παράσταση αυτή εδώ). Δεν γνωρίζω αν ήταν ιδέα της Ρένας Βλαχοπούλου ή των άλλων συντελεστών του «Ακροπόλ», το τραγούδι αυτό πάντως εντάχθηκε στην παράσταση.

Στο πρώτο μέρος (και αφού είχε ήδη εμφανιστεί στην έναρξη του έργου και στο βασικό της νούμερο), με το τραγούδι αυτό η Ρένα αναβίωνε τον θεσμό της τραγουδίστριας της επιθεώρησης. Αρχικά κατέβαινε μια οθόνη που πρόβαλε υποτίθεται απόσπασμα από κάποιο τηλεοπτικό δελτίο ειδήσεων με δυσάρεστα νέα και αμέσως εμφανιζόταν η Ρένα για να πει: «Δυστυχώς, όλο δυσάρεστες ειδήσεις ακούμε πλέον και δεν ξέρω αν αυτό θα αλλάξει. Θα ήθελα λοιπόν να σας πω ένα τραγούδι για τον όμορφο κόσμο μας». Και, ενώ στην οθόνη πίσω της συνέχιζαν να εναλλάσσονται όμορφες και άσχημες εικόνες του κόσμου μας, η Ρένα τραγουδούσε το τραγούδι αυτό: έλεγε όμως μόνο την πρώτη στροφή στα αγγλικά, μετά συνέχιζε με ελληνικούς στίχους του Άγγελου Πυριόχου.

Τότε που ο ουρανός ήταν σκεπή
και η βροχή μια μουσική
που τα βήματα αν βρεις
σ’ όμορφο κόσμο θα μπεις.
Μα χάθηκε το χρώμα από τον ουρανό
κι οι νότες σ’ άλλο τόνο
τις παίζω και πονώ.
Και ρωτώ γιατί
σ’ ένα κλουβί
είναι κλειστό το «σ’ αγαπώ».
Ρίξε μια ματιά
παντού μοναξιά
Κλαμμένα παιδιά
παιχνίδια η φωτιά.
Και πώς να κοιμηθώ
σ’ αυτόν τον κόσμο που ζω.

Ήταν μια συγκινητική στιγμή της παράστασης (που είχε βέβαια αρκετές συγκινητικές στιγμές στο δεύτερο μέρος της, στο αφιέρωμα στα 100 χρόνια Επιθεώρησης) κι η ίδια η Ρένα δάκρυζε κάθε βράδυ στο τέλος του τραγουδιού (ίσως δάκρυ θεατρίνας, ίσως δάκρυ ανθρώπου, ίσως και τα δυο). Δυστυχώς, όταν, λίγους μήνες μετά το τέλος των παραστάσεων, ο ΑΝΤ1 πρόβαλε την επιθεώρηση αυτή, θεώρησε περιττή αυτή τη σκηνή και την έκοψε (προβλήθηκε μόνο η κάθοδος της οθόνης)! Ευτυχώς όμως, έναν χρόνο αργότερα, τον Δεκέμβρη του 1993, ο σταθμός επανόρθωσε. Πρόβαλε ένα χριστουγεννιάτικο αφιέρωμα στον δίσκο της Αλέξιας Η Αλέξια τραγουδάει τα κλασικά στον οποίο η Ρένα τραγουδάει ντουέτο με τη νεαρή τραγουδίστρια το «Έχω απόψε ραντεβού». Στο αφιέρωμα αυτό, εκτός από το video clip του «ραντεβού», η Ρένα μας χάρισε και τον «Όμορφο κόσμο» ως «ένα τραγούδι που αγαπά ιδιαίτερα», όπως το παρουσίασε ο Μ. Δελαπόρτας. Από αυτήν την εκπομπή λοιπόν το video clip που ακολουθεί.

Λίγους μήνες αργότερα, ο Μ. Δελαπόρτας αποφάσισε να εντάξει την ηχογράφηση αυτή στον προσωπικό του δίσκο Όλα τα παιδιά του κόσμου τα έσοδα του οποίου προσφέρθηκαν από τους συντελεστές του στα παιδιά με μεσογειακή αναιμία και το παραπάνω βίντεο έγινε το επίσημο video clip που παίχτηκε αρκετές φορές σε διάφορους—μικρούς κυρίως—τηλεοπτικούς σταθμούς.

Ιδιόχειρη αφιέρωση του τραγουδιού «Όμορφος κόσμος» από τη Ρένα Βλαχοπούλου «σε όλα τα παιδιά του κόσμου» (από το εξώφυλλο του δίσκου Όλα τα παιδιά του κόσμου, 1994)

Τα φετινά Χριστούγεννα, με όσα συνέβησαν και συμβαίνουν, νομίζω πως συμμερίζομαι τη χριστουγεννιάτικη μελαγχολία της Ρένας Βλαχοπούλου του 1968 και την πίκρα που έβγαινε από το χριστουγεννιάτικο τραγούδι της το 1993. Παρόλα αυτά, εύχομαι σε όλους και όλες χρόνια πολλά και καλά. Και διατηρώ μια μικρή ελπίδα ότι μπορεί κάτι να γίνει και αυτός ο κόσμος να ομορφύνει και πάλι...