Δεκατρία χρόνια χωρίς τη Δανάη Στρατηγοπούλου

Σήμερα συμπληρώνονται δεκατρία χρόνια από τον θάνατο της Δανάης Στρατηγοπούλου. Ανυπέρβλητη ερμηνεύτρια του ελαφρού, κυρίως, τραγουδιού--και αυτή της η ιδιότητα επισκίασε όλες τις υπόλοιπες, επίσης σημαντικές: μεταφράστρια κυρίως ισπανικής και γαλλικής λογοτεχνίας--μετέφρασε σχεδόν όλο το ποιητικό έργο του Πάβλο Νερούδα--, ποιήτρια--με μια δική της ξεχωριστή γραφή, δημοσιογραφική--, συνθέτρια και στιχουργός. Καθηγήτρια ελληνικής λαογραφίας και δημοτικής ποίησης στο Πανεπιστήμιο του Σαντιάγο στη Χιλή.

Αλλά και σύζυγος, μάνα και γιαγιά. Και ακόμα "γιαγιά" για μερικά τυχερά νέα παιδιά που τα αγαπούσε πολύ και τα ονόμαζε "τα εγγονοθέτημένα μου", και φίλη ξεχωριστή για ανθρώπους όλων των ηλικιών. Συντρέχτρα και προστάτιδα αδικημένων πλασμάτων--έδινε και την τελευτία της πεντάρα για να βοηθήσει όταν μπορούσε--, αγωνίστρια της Εθνικής Αντίστασης--φυλακίστηκε για τη δράση της στο ΕΑΜ και αναγκάστηκε να ζήσει με ψευδώνυμο, στην παρανομία, τους τελευταίους μήνες της Κατοχής--, προοδευτικός άνθρωπος, φεμινίστρια, προτού έρθει ακόμα έρθει ο φεμινισμός στην Ελλάδα, ελεύθερη, ανεξάρτητη γυναίκα.

Η κόρη της, η σπουδαία ερμηνεύτρια και τραγουδοποιός Λήδα Χαλκιαδάκη, "το πιο ωραίο μου ποίημα" έλεγε η ίδια η Δανάη, θα τιμήσει τη μνήμη της στις 9 Φεβρουαρίου 2022, στον πολυχώρο Αλεξάνδρεια. Μαζί με την εκλεκτή ερμηνεύτρια Νένα Βενετσάνου και τον πιανίστα Χρήστο Κουμούση θα παρουσιάσουν ένα ξεχωριστό πρόγραμμα, με τραγούδι, ποίηση και αναμνήσεις...

Το όνομα της Δανάης συνδέθηκε κυρίως με το έργο του Αττίκ και του Χρήστου Χαιρόπουλου, αλλά και με σπουδαία τραγούδια του Μιχάλη Σουγιούλ και του Κώστα Γιαννίδη. Μα και πόσους ακόμα συνθέτες δεν τραγούδησε, πόσα και πόσα τραγούδια, ελληνικά και ξένα, δεν σφραγίστηκαν από τις δικές της ερμηνείες... Πότε μόνο με την κιθάρα της, πότε με τη συνοδεία στο πιάνο από σπουδαίους πιανίστες όπως ο Μίμης Πλέσσας και ο Λεβ, πότε με τη συνοδεία μεγάλων και μικρότερων ορχηστρών, η φωνή της ακούγεται πάντα σαν βελούδο και μας μεταφέρει το μοναδικό "σκεπτόμενο αίσθημά" της...

Ευχαριστώ από καρδιάς τη Λήδα Χαλκιαδάκη για την παραχώρηση των φωτογραφιών. Διαβάστε ένα εκτενές αφιέρωμα στην αξέχαστη Δανάη εδώ και μια συζήτηση με τη Λήδα εδώ.

Σαν σήμερα το 1947: Ρεσιτάλ στο Ριάλτο της Αλεξάνδρειας

Στις 6 Ιανουαρίου 1947 η εφημερίδα Ταχυδρόμος της Αιγύπτου δημοσίευσε μια κριτική για το πρωινό ρεσιτάλ που είχαν δώσει την προηγούμενη μέρα η Ρένα Βλαχοπούλου και ο Γιάννης Σπάρτακος στο κινηματοθέατρο Ριάλτο της Αλεξάνδρειας.

Η Ρένα και ο Σπάρτακος εμφανίζονταν στο νυχτερινό κέντρο Carlton της Αλεξάνδρειας από τις 14 Δεκεμβρίου (αφού προηγουμένως είχαν θριαμβεύσει επί ενάμιση μήνα στο Κάιρο). Ωστόσο, πολλοί, ομογενείς κυρίως, δεν είχαν καταφέρει ακόμα να τους θαυμάσουν όχι επειδή αδιαφόρησαν, όπως είχε γράψει στις 4 Ιανουαρίου ο Ταχυδρόμος, "αλλά λόγω της αδυναμίας των να εγκαταλείψουν την στέγην τας νύκτας ή και της αδυναμίας των όπως αγρυπνήσουν". Για αυτόν τον λόγο προγραμματίστηκε το ρεσιτάλ της Ρένας Βλαχοπούλου "τη συμπράξει του κ. Σπαρτάκου" για τις 11 το πρωί της Κυριακής 5 Ιανουαρίου και ο συντάκτης δήλωνε βέβαιος πως "η ευρεία αίθουσα και τα θεωρεία [του Ριάλτο] θα πληρωθούν κόσμου ποθούντος να απολαύση το τραγούδι της διασήμου Ελληνίδος και του εξαιρετικού συνεργάτου της". 

Την επομένη του ρεσιτάλ η εφημερίδα επανήλθε με ένα ενθουσιώδες κείμενο:

ΤΟ ΧΘΕΣΙΝΟ ΡΕΣΙΤΑΛ ΤΗΣ ΡΕΝΑΣ ΒΛΑΧΟΠΟΥΛΟΥ ΣΤΟ "ΡΙΑΛΤΟ"

Εξαιρετική επιτυχία εσημείωσε το χθεσινό ρεσιτάλ της Ρένας Βλαχοπούλου και του Γιάννη Σπαρτάκου στο "Ριάλτο". Η Ρένα έχει πολύμορφο τάλαντον. Ετραγούδησε Ελληνικά και ξένα τραγούδια, ετραγούδησε σαν αριστοκράτισσα καλλιτέχνις του σαλονιού και σαν μόρτισσα των σοκακιών της Πλάκας, ετραγούδησε Αγγλικά, Ισπανικά, Αράπικα, μεταμορφώθηκε από Ευρωπαία σε Ανατολίτισσα, σ' Αμερικάνα κι από Αμερικάνα σε χωριατοπούλα της Μακεδονίας, άλλαξε χίλιους τόνους η φωνή της και μύριες φάσεις η φυσιογνωμία της και μας φάνηκε απαράλλακτη σαν εκείνο το πουλί που ξέρει να μιμήται τις φωνές όλων των άλλων πουλιών--από του αηδονιού ως της κουκουβάγιας--πράγμα που δεν το εμποδίζη νάχη και δική του προσωπικότητα απάνω από όλες αυτές τις ξένες προσωπικότητες που υποδύεται.

Κι ο Γιάννης Σπάρτακος ήρεσεν επίσης πολύ και εχειροκροτήθη. Ήρεσε και ως συνθέτης και ως εκτελεστής. Πολλά από τα τραγούδια που είπε η Ρένα ήταν δικά του. Κι ο ίδιος έπαιξε επανειλημμένως στο πιάνο διάφορα σόλα.

Άλλα τραγούδια που ήρεσαν πολύ ήσαν του κ. Στέλιου Χριστοφίδη (Διογένη) με μουσική του Σπαρτάκου.

Εξαίσια κόνιστρα με άνθη επετέλεσαν το πλαίσιον, μέσα στο οποίον η Ρένα ετραγουδούσε καθ' όλο το δεύτερο μέρος του προγράμματος.

****

Χθες το απόγευμα ο ιμπρεσάριος της Κας Βλαχοπούλου, κ. Στραβελάκης, ανεχώρησεν αεροπορικώς εις Κύπρον διά να προετοιμάση τόσον την εκεί άφιξιν της Ρένας και του Σπαρτάκου, όσον και της μεγάλης μας καλλιτέχνιδος Κατερίνας Ανδρεάδη και του θιάσου της.

Ταχυδρόμος της Αιγύπτου, 6-1-1947

Η Ρένα Βλαχοπούλου και ο Γιάννης Σπάρτακος
γιορτάζουν την επιτυχία τους
τη βραδιά της αλεξανδρινής τους πρεμιέρας στο Carlton

Η Κατερίνα Ανδρεάδη εμφανιζόταν επίσης με τον θίασό της στην Αλεξάνδρεια, στο θέατρο Μοασσάτ. Την ίδια εκείνη μέρα που δόθηκε το ρεσιτάλ στο Ριάλτο, η Κατερίνα έδωσε μια λαϊκή μεσημεριανή παράσταση με την κωμωδία Κυριακή αργία και στη συνέχεια δυο παραστάσεις με την κωμωδία του Λουί Βερνέιγ Ο έρως διατάσσει, ενώ σαν σήμερα, στις 6 Ιανουαρίου, ο θίασος έπαιξε το έργο του Γρ. Ξενόπουλου Ο ποπολάρος. Ακόμα μεγαλύτερο ενδιαφέρον όμως, για τον Rena Fan τουλάχιστον, θα παρουσίαζε η "ντόπια επιθεώρηση" του Αντώνη Πλωμαρίτη Η Σουσού στην Αλεξάνδρεια, που παρουσίασε ο θίασος της Κατερίνας στις 10 Ιανουαρίου.

Και για να ολοκληρώσουμε την περιγραφή του μουσικού κλίματος της Αλεξάνδρειας εκείνης της περιόδου, να αναφέρω ότι το απόγευμα της Κυριακής 5 Ιανουαρίου οι φίλες και οι φίλοι της κλασικής μουσικής είχαν την ευκαιρία να απολαύσουν ένα ρεσιτάλ του πιανίστα Γιώργου Θέμελη, ο οποίος απέδωσε τέσσερις σονάτες του Μπετόβεν στο Lycée Français, ενώ λίγες μέρες μετά, στις 11 Ιανουαρίου, τραγούδησε στο Ωμπέρζ Μπλε ο Ζωρζ Γκεταρί...

Η παρούσα ανάρτηση, όπως και όλα τα κείμενα που δημοσιεύονται στο ιστολόγιο αυτό, είναι αποτέλεσμα προσωπικής έρευνας. Είναι υποχρεωτική η ρητή αναφορά στο ιστολόγιο, όταν χρησιμοποιείται υλικό από τις αναρτήσεις του.

Σαν σήμερα το 1993: Mambo party.....

Στις 5 Ιανουαρίου 1993 οι κοσμικές στήλες κάποιων αθηναϊκών εφημερίδων ασχολήθηκαν με μια χορευτική βραδιά που διοργάνωσε λίγο πριν την εκπνοή του 1992 το περιοδικό Διπλό Τηλέραμα και η δισκογραφική εταιρία Lyra στο τότε δημοφιλές club Αυτοκίνηση. Θέμα της βραδιάς η αναβίωση του μάμπο, της χορευτικής τρέλας της δεκαετίας του '50. 

Ρένα Βλαχοπούλου και Φώτης Μεταξόπουλος
χορεύουν μάμπο...
Πηγή φωτογραφιών: Διπλό Τηλέραμα

Αρκετά αστέρια και αστεράκια της εγχώριας showbiz παραβρέθηκαν στη βραδιά, ωστόσο την παράσταση και τα φλας έκλεψαν η Ρένα Βλαχοπούλου και ο Φώτης Μεταξόπουλος που προφανώς πήγαν στην Αυτοκίνηση αμέσως μετά την παράσταση της επιθεώρησης Για την Ελλάδα ρε γαμώτο στο θέατρο Ακροπόλ--η Ρένα μάλιστα φορούσε το ταγέρ που φορούσε και στη σκηνή, τις πρώτες εβδομάδες των παραστάσεων στο νούμερο "Νυχτερινά ψώνια" (που αργότερα αντικαταστάθηκε με το "Να βρω την ησυχία μου"...). Φυσικά ο Μεταξόπουλος δεν αντιστάθηκε στον πειρασμό του να κάνει τη Ρένα φιόγκο, όπως συνήθιζε να κάνει στις επιθεωρήσεις της δεκαετίας του '60 και του '70...

Ρένα Βλαχοπούλου και Φώτης Μεταξόπουλος χορεύουν μάμπο...
Πηγή φωτογραφίας : Διπλό Τηλέραμα

Ωστόσο δεν επιδόθηκε μόνο η Ρένα στον χορό: στους ρυθμούς του μάμπο χόρεψε και ο σύζυγός της Γιώργος Λαφαζάνης με παρτενέρ του την ηθοποιό και τραγουδίστρια Νέλλη Γκίνη...

Η Νέλλη Γκίνη και ο Γιώργος Λαφαζάνης
στους ρυθμούς του μάμπο.
Πηγή φωτογραφίας: Ελεύθερος Τύπος, 5-1-1993 

Εκείνη τη σεζόν στη σκηνή του Ακροπόλ η Ρένα θύμιζε στο κοινό μια παλιά της επιτυχία γραμμένη πάνω σε λατινοαμερικανικούς ρυθμούς που αρχικά χαρακτηρίστηκε μάμπο αλλά ανήκει μάλλον στο είδος της σάμπα. Σε κάθε περίπτωση η Ρένα το τραγουδούσε απολαυστικά, ιδίως στην πρώτη του δισκογραφική καταγραφή το μακρινό 1952...

Με το κέφι και την τρέλα της Ρένας Βλαχοπούλου σας εύχομαι καλή χρονιά. Να προσέχετε αυτές τις παράξενες μέρες και να έχουμε όλες και όλοι την υγειά μας...

Η παρούσα ανάρτηση, όπως και όλα τα κείμενα που δημοσιεύονται στο ιστολόγιο αυτό, είναι αποτέλεσμα προσωπικής έρευνας. Είναι υποχρεωτική η ρητή αναφορά στο ιστολόγιο, όταν χρησιμοποιείται υλικό από τις αναρτήσεις του.