Δεκατρία χρόνια μας χωρίζουν πλέον από εκείνο το απόγευμα της Πέμπτης που έπεσε η τελευταία αυλαία για τη Ρένα Βλαχοπούλου. Η μεγάλη αρτίστα που αναλογιζόταν επί σκηνής "τι θα μείνει" όταν εκείνη θα έχει φύγει θα ήταν μάλλον ικανοποιημένη αν γνώριζε πόσο δυνατή είναι πάντα η ανάμνησή της και πόσο δημοφιλές παραμένει το έργο της στο πέρασμα του χρόνου.
Αποφάσισα να τιμήσω τη δέκατη τρίτη επέτειο του θανάτου της Μούσας μου παρουσιάζοντας δεκατρία εξώφυλλα περιοδικών δημοσιευμένα στη διάρκεια της πενηνταεπτάχρονης επαγγελματικής της σταδιοδρομίας. Δεν γνωρίζω ακριβώς πόσα εξώφυλλα υπάρχουν με τη φωτογραφία της: έχω εντοπίσει περισσότερα από είκοσι στα οποία απεικονίζεται μόνη της και τουλάχιστον πέντε τα οποία "μοιράζεται" με άλλους/ες καλλιτέχνες/ιδες. Για το σημερινό αφιέρωμα διάλεξα δεκατρία από τα εξώφυλλα της πρώτης κατηγορίας, αρκετά αντιπροσωπευτικά των δεκαετιών στις οποίες δημοσιεύτηκαν.
Το παλιότερο εξώφυλλο περιοδικού με τη μορφή της Ρένας Βλαχοπούλου που έχω εντοπίσει δημοσιεύτηκε τον Ιανουάριο του 1943: το Ράδιο-Τραγούδι όμως δεν παρουσιάζει φωτογραφία της, αλλά σκίτσο της (το είχα παρουσιάσει πρόπερσι, στο αφιέρωμα στα έντεκα χρόνια από το φευγιό της). Στα χρόνια της Κατοχής κυκλοφόρησαν πολύ λίγα περιοδικά με φωτογραφίες καλλιτεχνών στα εξώφυλλά τους (αντίθετα, υπήρχαν συχνά φωτογραφίες, και της Ρένας Βλαχοπούλου, στα εξώφυλλα "μουσικών τεμαχίων" με τις επιτυχίες του ελαφρού τραγουδιού της εποχής). Έτσι, το πρώτο εξώφυλλο με φωτογραφία της Ρένας Βλαχοπούλου φαίνεται πως δημοσιεύτηκε τον Αύγουστο του 1944: το περιοδικό Το ελληνικό τραγούδι (κρίκος της μακράς αλυσίδας περιοδικών που δημοσίευαν στίχους τραγουδιών από τον Μεσοπόλεμο μέχρι τη δεκαετία του '60) παρουσιάζει μια φωτογραφία της Ρένας που θα χρησιμοποιηθεί αργότερα σε ένα ακόμα εξώφυλλο μετά την Απελευθέρωση (στο μάλλον βραχύβιο περιοδικό Η Αθήνα τραγουδά). Προς το παρόν όμως βρισκόμαστε στο πιο ζοφερό καλοκαίρι της Κατοχής: περίοδος άγριου πληθωρισμού και ανακατατάξεων, με τους Γερμανούς να δείχνουν το πιο άγριο πρόσωπό τους λίγο πριν φύγουν από την Ελλάδα και την Αντίσταση να έχει φουντώσει. Η Ρένα Βλαχοπούλου ανήκει στον θίασο του Πέτρου Κυριακού που εκείνο τον μήνα ανεβάζει στο θέατρο Ερμής (το σημερινό θέατρο Βέμπο) την επιθεώρηση Γαλανομάτα και τη μουσική ηθογραφία Η καρδιά του ναύτη. Σ' αυτό το έργο, την Κυριακή 28 Αυγούστου 1944, η Ρένα Βλαχοπούλου ενθουσιάζει τόσο πολύ με το τραγούδι της το κοινό που στη δεύτερη πράξη την αναγκάζει να μείνει στη σκηνή επί είκοσι λεπτά και να πει από δύο φορές τρία τραγούδια...
Το επόμενα τέσσερα εξώφυλλα προέρχονται από τα χρόνια του 1950. Η Ρένα Βλαχοπούλου επιστρέφει στην Αθήνα έπειτα από πέντε χρόνια περιοδειών στου εξωτερικό Τα τελευταία τρία χρόνια έχει εργαστεί στην Αμερική και φέρνει μαζί της εκτός από τις εμπειρίες και το κομπόδεμά της, μια σειρά από φωτογραφίες (κυρίως του φωτογράφου Bruno του Hollywood) οι οποίες θα δημοσιεύονται στα εξώφυλλα περιοδικών, σε διαφημίσεις εφημερίδων και σε θεατρικά προγράμματα ολόκληρη τη δεκαετία του '50 (μια από αυτές μάλιστα θα κοσμήσει το εξώφυλλο ακόμα κι ενός τηλεοπτικού περιοδικού στη δεκαετία του '90!). Από αυτά τα περιοδικά επέλεξα για τη δεύτερη στάση του αφιερώματός μου το εξώφυλλο του Χόλλυγουντ-Τραγούδι που υποτίθεται πως φιλοξενεί μάλιστα και αυτόγραφο της Ρένας με ημερομηνία 21 Αυγούστου 1951 (δηλαδή μια εβδομάδα μόλις μετά την επιστροφή της!).
Η τρίτη στάση μας πραγματοποιείται τρία χρόνια μετά, το 1954, και πάλι με εξώφυλλο του περιοδικού Το ελληνικό τραγούδι αλλά με φωτογραφία της Ρένας που πρωτοδημοσιεύτηκε το 1945 (τη συναντούμε στα εξώφυλλα αρκετών μουσικών τεμαχίων). Είναι και πάλι Αύγουστος, η Ρένα θριαμβεύει και πάλι στην οδό Καρόλου (ο Ερμής έχει μετονομαστεί πια σε θέατρο Βέμπο) και το περιοδικό δημοσιεύει τους στίχους των τριών σουξέ της στην επιθεώρηση Σουσουράδα: "Σατράπη μου", "Αθήνα ξελογιάστρα" και φυσικά το "Κάνε μου τέτοια" που θα αποτελέσει το διαβατήριό της για τον χώρο της υποκριτικής.
Στα χρόνια του '50 η Ρένα συμμετέχει τακτικότατα σε εκπομπές του Εθνικού Ιδρύματος Ραδιοφωνίας, τραγουδώντας με τη συνοδεία της ελαφράς ορχήστρας του σταθμού. Είναι φυσικό λοιπόν το περιοδικό Ραδιοπρόγραμμα να της αφιερώσει τον Μάρτιο του 1957 ένα από τα εξώφυλλά του. Η φωτογραφία αυτού του εξωφύλλου (του φωτογραφείου DAZ) χρησιμοποιήθηκε την ίδια περίπου περίοδο και πάλι σε εξώφυλλο του περιοδικού Ελληνικό Τραγούδι.
Το πέμπτο εξώφυλλο του σημερινού αφιερώματος δημοσιεύτηκε το 1959. Το περιοδικό Ελληνικό Θέατρο φιλοξενεί στο εξώφυλλό του τη Ρένα Βλαχοπούλου εις τριπλούν--αλλά πέρα από τη σχετική αναφορά στη σελίδα των περιεχομένων, δεν δημοσιεύει τίποτα σχετικό με την καλλιτέχνιδα στις επόμενες σελίδες του (κάτι που θα επαναληθφεί και πιο κάτω...)
Το έκτο εξώφυλλο δημοσιεύτηκε και πάλι στο Ελληνικό Τραγούδι, μετά όμως από τις πρώτες μεγάλες επιτυχίες της Ρένας Βλαχοπούλου στο σινεμά του Γιάννη Δαλιανίδη. Απρίλιος του 1965, στις αίθουσες έχει ήδη κυκλοφορήσει το τρίτο μιούζικαλ του σκηνοθέτη , Κορίτσια για φίλημα, ωστόσο το τεύχος παρουσιάζει τους στίχους τριών τραγουδιών της Ρένας από το δεύτερο δαλιανίδειο μιούζικαλ, το Κάτι να καίει. Το περιοδικό παρουσιάζει επίσης μια σύντομη εξιστόρηση των πρώτων χρόνων της καριέρας της (την υπογράφει ο Αθανάσιος Τσόγκας που... τολμά να αναφέρει πως η Ρένα ντεμπουτάρισε το καλοκαίρι του 1940 σε ηλικία 19 ετών...).
Τρία χρόνια μετά, το φθινόπωρο του 1968, το Ρομάντσο φιλοξενεί τη Ρένα στο εξώφυλλό του και μια συζήτησή της με την Κική Σεγδίτσα στο σαλόνι του. Η αδιαφιλονίκητη πλέον πρωταγωνίστρια του θεάτρου και του κινηματογράφου εξομολογείται στη δημοσιογράφο πως είχε την ατυχία να χάσει ένα παιδί λίγο καιρό πριν. Δηλώνει πως ο Γιώργος Λαφαζάνης είναι ο τέλειος σύζυγος (παρόλο που δεν την αφήνει πλέον να εργάζεται σε νυχτερινά κέντρα) και πιστεύει ότι θα μπορούσε άνετα να παίξει ένα δραματικό ρόλο, αλλά φοβάται πως το κοινό μπορεί να γελάσει εκείνη τη στιγμή γιατί έχει συνηθίσει να γελά όποτε τη βλέπει...
Δυο χρόνια μετά, το καλοκαίρι του 1970, η Ρένα Βλαχοπούλου πρωταγωνιστεί στην ταινία Η θεία μου η χίπισσα και απασχολεί το εξώφυλλο τουλάχιστον δύο περιοδικών, του Ταχυδρόμου και του Οικογενειακού Θησαυρού. Στον Ταχυδρόμο, που σας παρουσιάζω εδώ, απαντά σε 25 "τρελές τρελές" ερωτήσεις του Νίκου Καμπάνη...
Ο Ταχυδρόμος φιλοξένησε και πάλι τη Ρένα στο εξώφυλλό του τον Μάιο του 1973. Το περιοδικό παρουσίασε μια έρευνα σχετικά με την ποιότητα των τροφίμων που κυκλοφορούν στην αγορά. Στο εξώφυλλό του βλέπουμε τη Ρένα Βλαχοπούλου να "πρωταγωνιστεί" στα τεστ προστασίας του καταναλωτή--ωστόσο στις σελίδες του τεύχους δεν γίνεται καμία άλλη αναφορά στη Ρένα! Το εξώφυλλο πάντως είναι από τα ωραιότερα της Μούσας μου...
Ο Οικογενειακός Θησαυρός αγαπούσε ανέκαθεν τη Ρένα (αυτό ίσως να οφειλόταν σε μεγάλο βαθμό και στον συνεργάτη του περιοδικού Αρτέμη Μάτσα, φίλο της Ρένας και συχνά μέλος των θιάσων στους οποίους εκείνη πρωταγωνιστούσε) κι έτσι, όταν εκείνη αποφάσισε να γυρίσει το πρώτο της σίριαλ, το φιλόδοξο και αδικοχαμένο Μια Αθηναία στην Αθήνα του Αλέκου Σακελλάριου, το περιοδικό αποφάσισε να προωθήσει το γεγονός με συνέντευξη των συντελεστών του σίριαλ αλλά και εξώφυλλο της Ρένας στο πρώτο του τεύχος για το 1976. Το εξώφυλλο όμως παρουσιάζει μια παράξενη σύνθεση που παραπέμπει στη... Μαίρη Πόππινς (θυμάμαι πριν χρόνια που αναρωτήθηκε κάποιος αναγνώστης πώς θα καταφέρω να συνδυάσω τις δυο αγάπες μου σε μια ανάρτηση--ε να λοιπόν!) και προφανώς αποτελούσε την αφίσα της κωμωδίας Παπαδόπουλος και CIA με την οποία η Ρένα Βλαχοπούλου περιόδευσε ανά την Ελλάδα το καλοκαίρι του 1974 (με guest star όμως τον Μπαμ, το σκυλάκι του Αλέκου Σακελλάριου που συμπρωταγωνιστούσε με τη Ρένα στη σειρά).
Μια εβδομάδα μετά την κυκλοφορία αυτού του τεύχους του Οικογενειακού Θησαυρού, η Ραδιοτηλεόραση διαφημίζει την πρεμιέρα της Αθηναίας (24 Ιανουαρίου 1976) αφιερώνοντας στη Ρένα το εξώφυλλο του τεύχους που κυκλοφορεί μια εβδομάδα νωρίτερα. Παραδόξως όμως δεν χρησιμοποιεί κάποια φωτογραφία από τα γυρίσματα του σίριαλ, αλλά καταφεύγει σε μια παλιότερη κινηματογραφική επιτυχία του διδύμου Βλαχοπούλου-Σακελλάριος στη Φίνος Φιλμ, την Κόμησσα της Κέρκυρας (1972). Έτσι η Ρένα ποζάρει στον φακό φορώντας μια από τις αγαπημένες της τουαλέτες (δια χειρός Γιάννη Μαΐλη) "ελπίζοντας" να πείσει κοινό και κριτική για το νέο της εγχείρημα--με το πρώτο κάπως τα κατάφερε, με τη δεύτερη απέτυχε παταγωδώς (ωστόσο, η σειρά δεν διασώθηκε για να μπορούμε να κρίνουμε κι εμείς με ασφάλεια το τι ακριβώς συνέβη...).
Το σίριαλ δεν δημιούργησε τις συνθήκες που θα επέβαλαν την επιστροφή της Ρένας Βλαχοπούλου στα τηλεοπτικά πλατό, ωστόσο τρία χρόνια μετά εκείνη επέστρεψε στα κινηματογραφικά (όπως και οι περισσότεροι/ες κινηματογραφικοί/ές αστέρες του '60). Οι ταινίες στις οποίες η Ρένα πρωταγωνίστησε σε αυτή την περίοδο που κάποιοι χαρακτήρισαν ως "νεκρανάσταση" του παλιού εμπορικού κινηματογράφου διαφημίστηκαν στα εξώφυλλα επαγγελματικών περιοδικών όπως ήταν κυρίως τα Θεάματα αλλά και η Κινηματογραφική (μηνιαία ειδική έκδοση για τους κινηματογραφιστές της Βόρειας Ελλάδας) που διαφημίζει στην προτελευταία στάση του σημερινού αφιερώματος τη Σιδηρά Κυρία του Τάκη Βουγιουκλάκη (Φεβρουάριος 1983).
Το δέκατο τρίτο και τελευταίο εξώφυλλο του φετινού αφιερώματος στην επέτειο του θανάτου της Ρένας Βλαχοπούλου είναι το αγαπημένο μου. Το τυπάκι ήταν ένα εβδομαδιαίο περιοδικό για παιδιά που κυκλοφορούσε στα μέσα της δεκαετίας του ΄90 κάθε Σάββατο μαζί με την εφημερίδα Ελεύθερος Τύπος. Στο έβδομο τεύχος του η εντεκάχρονη Σοφία Κυριακάκη πήρε μια μίνι συνέντευξη από τη Ρένα Βλαχοπούλου κι οι δυο τους πόζαραν μαζί για το εξώφυλλο του περιοδικού. Η μεγάλη Ρένα λέει στη μικρή Σοφία πως αν και δεν έτυχε να ασχοληθεί ποτέ με παιδικό θέατρο, τα παιδιά έρχονται και της δείχνουν πάντα την αγάπη τους και εγώ θυμάμαι ένα δωδεκάχρονο αγόρι που τόλμησε μια Τρίτη του Νοέμβρη του 1987, μεταξύ απογευματινής και βραδινής παράστασης, να χτυπήσει την πόρτα ενός στενόχωρου καμαρινιού κάτω από τη σκηνή του κινηματοθεάτρου Αστέρια στις Σέρρες, για να ζητήσει ένα αυτόγραφο από μια γυναίκα-μύθο του ελληνικού θεάματος.
Κυρία Ρένα Βλαχοπούλου, το αυτόγραφο εκείνο φυσικά το φυλάω ακόμα--όπως φυλάω κι όλα τα δώρα που μας χαρίζατε για έξι περίπου δεκαετίες... Σας ευχαριστώ, σας ευχαριστούμε, για όλα!
