Ο Βαφτιστικός του Θεόφραστου Σακελλαρίδη
και μια ημερίδα με θέμα
Οπερέττα: Ο χαμένος θησαυρός της ελληνικής τέχνης
στο Μέγαρο Μουσικής Θεσσαλονίκης
Παραγοντισμός, αναξιοκρατία, απάτες και πατριδοκαπηλία συνθέτουν το τοπίο της κωμικής οπερέττας σε τρεις πράξεις του Θεόφραστου Σακελλαρίδη O Bαφτιστικός γραμμένο περίπου ένα αιώνα πριν. Μόνο που, στο αντι-νοσταλγικό ανέβασμα που προτείνει το Μέγαρο Μουσικής Θεσσαλονίκης (1,2,4 Απριλίου), αποδεικνύεται ότι εύκολα θα μπορούσε κανείς να μπερδέψει το τοπίο της συγκεκριμένης όπερας με το σημερινό σκηνικό. Ένα ανέβασμα, που πραγματοποιείται σε συνεργασία με το Τμήμα Μουσικής Επιστήμης και Τέχνης του Πανεπιστημίου Μακεδονίας, ως μια ακόμα ένδειξη ενός προγραμματισμού με διάθεση συνεργασιών με φορείς της πόλης. Η σκηνοθεσία, τα σκηνικά και τα κοστούμια είναι του Αλέξανδρου Ευκλείδη, η μουσική διεύθυνση των Γιώργου Βράνο / Γιάννη Ζγούρα, η μουσική προετοιμασία του Γιάννη Zγούρα, η μουσική διδασκαλία χορωδίας της Μαρίας - Έμμας Μελιγκοπούλου και βοηθοί σκηνοθέτη οι Λητώ Τριανταφυλλίδου / Μέλα Γεροφώτη. Συμμετέχουν οι Μάρια Ντεβιτζάκη (Βιβίκα), Μέλα Γεροφώτη (Κική), Απόστολος Ζωΐδης (Χαρμίδης), Γιάννης Κοντέλλης (Ζαχαρούλης), Αλέξανδρος Ευκλείδης (Συνταγματάρχης), Στέργιος Ίλτσος (Κορτάσης) και Παναγιώτα Σωφρονιάδου (Μαρτής). Συμπράττει η Χορωδία και Ορχήστρα του Τμήματος Μουσικής Επιστήμης και Τέχνης του Πανεπιστημίου Μακεδονίας.
Και όπως και οι προηγούμενες δράσεις της φετινής σεζόν του Μεγάρου Μουσικής Θεσσαλονίκης, και οι παραστάσεις της οπερέττας πλαισιώνονται από παράλληλες εκδηλώσεις. Μια ημερίδα με θέμα Οπερέττα: Ο χαμένος θησαυρός της ελληνικής τέχνης (την Κυριακή 3 Απριλίου στις 11:30) με είσοδο ελεύθερη για όσους έχουν εισιτήριο της παράστασης θα ανοίξει έναν ενδιαφέροντα διάλογο.
Η ημερίδα θα καλύψει διάφορες πτυχές της ελληνικής οπερέττας, του θεατρικού είδος που κυριάρχησε μαζί με την επιθεώρηση στις ελληνικές σκηνές στα χρόνια του Μεσοπολέμου. Επιστημονικός υπεύθυνος της ημερίδας είναι ο Μανώλης Σειραγάκης, λέκτορας Θεατρολογίας του Πανεπιστημίου Κρήτης (σας προτείνω ανεπιφύλακτα να διαβάσετε τη σχετική δίτομη μελέτη του Το Ελαφρό Μουσικό Θέατρο στη Μεσοπολεμική Αθήνα που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Καστανιώτη). Το πρόγραμμα της ημερίδας έχει ως εξής:
Πρώτη Συνεδρία
Γιάννης Τσελίκας, υποψήφιος διδάκτορας Boston University, διδάσκων στο Hellenic American University: Η «Κρητικοπούλα» του Σπύρου Σαμάρα – «Πρότυπο Ελληνικής Οπερέττας»
Αλέξανδρος Ευκλείδης, Διδάκτορας Θεατρολογίας, Διδάσκων Τμήματος Θεάτρου ΑΠΘ, Τμήματος Μουσικής Επιστήμης και Τέχνης Παν. Μακεδονίας: Γαλλικά φαρσικά πρότυπα στις οπερέττες του Θεόφραστου Σακελλαρίδη: Οι περιπτώσεις του «Βαφτιστικού» και της «Κόρης της καταιγίδος»
Θανάσης Τρικούπης, Διδάκτορας Μουσικολογίας, Διδάσκων Τμήματος Μουσικών Σπουδών Α.Π.Θ.:Θεόφραστος Σακελλαρίδης (1883-1950): «Ο Βαφτιστικός» Δομή και ποιητικό περιεχόμενο
Κατερίνα Διακουμοπούλου-Ζαραμπούκα, Διδάσκουσα στο Τμήμα Μουσικής Επιστήμης και Τέχνης του Παν. Μακεδονίας: Άγνωστες οπερέτες των δημιουργών της Ελληνικής Διασποράς
Δεύτερη συνεδρία
Μανώλης Σειραγάκης, Λέκτορας Θεατρολογίας Τμήματος Φιλολογίας Πανεπιστημίου Κρήτης: «Χορ χόρ Αγάς», μια αρμένικη οπερέττα ταξιδεύει τον κόσμο
Παναγιώτα Κωνσταντινάκου, Υποψήφια διδάκτωρ Τμήματος Θεάτρου, Α.Π.Θ.: «Ευσυνείδητος επιμέλεια και σκηνικός πλούτος» η σκηνογραφία στη μεσοπολεμική οπερέττα
Απόστολος Πούλιος, Υποψήφιος διδάκτορας Τμήματος Αγγλικής Φιλολογίας ΑΠΘ: Η οπερέττα στις κατοχικές αθηναϊκές σκηνές: μια πρώτη αποτίμηση
Γεωργία Κονδύλη, Διδάκτωρ Μουσικολογίας, Διδάσκουσα Τμήματος Μουσικής Τεχνολογίας ΑΤΕΙ Κρήτης: Νέα στοιχεία για το Θίασο Οπερέττας της Εθνικής Λυρικής Σκηνής
Εισιτήρια για την παράσταση του Βαφτιστικού προπωλούνται από τα εκδοτήρια του ΟΜΜΘ, καθώς και από τα εκδοτήρια του ΟΜΜΘ, στην πλατεία Αριστοτέλους αντί 20, 15 και 10 ευρώ.
Σχετικά με το ανέβασμα της οπερέττας ο σκηνοθέτης Αλέξανδρος Ευκλείδης σημειώνει: «Η παράσταση αυτή του λαοφιλούς έργου του Θεόφραστου Σακελλαρίδη είναι ίσως η πρώτη που προβαίνει σε μία αποδομητική ανάγνωσή του, τοποθετώντας το στη σημερινή εποχή και υπογραμμίζοντας κάποιες πολιτικές νύξεις του. Πρόκειται, άλλωστε, για ένα έργο γραμμένο στα 1918, σε μία περίοδο κρίσης του ελληνισμού, ορισμένα από τα αίτια της οποίας αποτυπώνονται στο έργο: Παραγοντισμός, αναξιοκρατία, απάτες και πατριδοκαπηλία είναι κάποια από τα μοτίβα του κωμικού αυτού έργου, που θάβονται συνήθως κάτω από τους νοσταλγικούς ήχους των τραγουδιών ή τις φανφάρες της εθνικής ανάτασης (την οποία μοιραία ακολούθησε η Καταστροφή). Στη σημερινή συγκυρία της κρίσης, επιχειρήσαμε, μαζί με τους φοιτητές της ειδίκευσης μονωδίας του ΤΜΕΤ, να αναδείξουμε τα στοιχεία εκείνα του έργου που ανταποκρίνονται ακόμη στον κόσμο που μας περιβάλλει. Έτσι, με τα ελάχιστα υλικά μέσα που διαθέταμε, καταλήξαμε σε μια ανάγνωση αντι-νοσταλγική, που υπογραμμίζει εξίσου τα κωμικά στοιχεία, αλλά και τις πολιτικές νύξεις τού έργου, ενώ επιχειρεί να διατηρήσει τους χυμούς της νεότητας που ξεχειλίζουν απ' αυτό». Και συμπληρώνει: «Όπως κάθε μεγάλο έργο –και πιστεύω ακράδαντα πως ο Βαφτιστικός έχει τα χαρακτηριστικά ενός μεγάλου έργου– η οπερέτα αυτή αντέχει σε πολλές και διαφορετικές αναγνώσεις. Φέρει πάνω της τη μνήμη όχι μόνο της εποχής που γράφτηκε, αλλά και των εποχών που μεσολάβησαν. Είναι ένα εμβληματικό έργο της ελληνικής παραγωγής κι έτσι η σύνδεσή του με εμβλήματα της ελληνικής ιστορίας είναι λογική. Η λυρική παραγωγή είναι –στο σύγχρονο δυτικό κόσμο– η κιβωτός της ιστορικής και πολιτικής μνήμης. Είναι στη διάκριση αυτών που τη διαχειρίζονται να τη δουν είτε σαν ένα νοσταλγικό κατάλοιπο, είτε σαν ένα ζωντανό οργανισμό».