Δευτέρα 23 Ιανουαρίου 2012

Το "Τρίτο Στεφάνι" και πάλι στο "Τρίτο Πρόγραμμα" της ΕΡΑ

Έπειτα από τρία χρόνια (και κάτι...) η ραδιοφωνική διασκευή του μυθιστορήματος Το τρίτο στεφάνι του Κώστα Ταχτσή επιστρέφει στη συχνότητα του Τρίτου Προγράμματος της ΕΡΑ. Κάθε απόγευμα στις 5μμ, στο πλαίσιο της εκπομπής Θεατρικές ερμηνείες που επιμελείται η Μάρα Καλούδη μεταδίδεται σε συνέχειες η ιστορική πια ηχογράφηση του μυθιστορήματος που σκηνοθέτησε ο Γιώργος Παυριανός σε μουσική επιμέλεια του Δημήτρη Λέκκα. Στον ρόλο της Νίνας ακούγεται η Ρένα Βλαχοπούλου και στον ρόλο της Εκάβης η Σμάρω Στεφανίδου. 
Κώστας Ταχτσής και Ρένα Βλαχοπούλου
 
Το τρίτο στεφάνι μεταδόθηκε για πρώτη φορά τον Μάρτιο του 1979. Η ηχογράφησή του ξεκίνησε αρκετά επεισοδιακά: αρχικά ο Γιώργος Παυριανός πρότεινε τους δυο ρόλους στη Μελίνα Μερκούρη και τη Δέσπω Διαμαντίδου, οι οποίες αρνήθηκαν, στη συνέχεια σκέφτηκε τη Ρένα Βλαχοπούλου και τη Γεωργία Βασιλειάδου, η Βασιλειάδου όμως δεν τα κατάφερε στα δοκιμαστικά και ο Ταχτσής απέρριψε την πρόταση, και τελικά ο ρόλος δόθηκε στη Σμάρω Στεφανίδου, στις ηχογραφήσεις γίνονταν διάφορα ευτράπελα, πότε λόγω των αστείων που έλεγε η Ρένα, πότε λόγω της ελλιπούς προετοιμασίας της, και τελικά ο Ταχτσής μάλλον δεν έμεινε πολύ ικανοποιημένος από την ερμηνεία της (δείτε εδώ).

Ωστόσο χάρη στην επιμονή του Γιώργου Παυριανού έχουμε σήμερα την ευκαιρία να απολαμβάνουμε τη Ρένα Βλαχοπούλου σε κάτι διαφορετικό. Κάποιες φορές μπορεί να ακούσει κανείς ότι δεν έχει προετοιμαστεί αρκετά για την ηχογράφηση, πολλές φορές όμως είναι πραγματικά υπέροχη (όπως στα επεισόδια που αφηγείται τον θάνατο του Δημήτρη και της Εκάβης). Και βέβαια είναι εξαιρετική η ερμηνεία της Σμάρως Στεφανίδου (και πολύ απολαυστικοί οι διάλογοι των δύο γυναικών).

Η σειρά ήταν "χαμένη" κάπου μέσα στο αρχείο της ΕΡΤ για 30 περίπου χρόνια μέχρι τον Αύγουστο του 2008 που την ανακάλυψε η τότε υπεύθυνη των θεατρικών εκπομπών της ΕΡΑ Αιμιλία Κτενά και επιμελήθηκε την αναμετάδοσή της σε εξήντα συνέχειες.
Η επιστολή που έγραψε ο Κ. Ταχτσής για να δημοσιευτεί τον Τύπο
με αφορμή την έναρξη της μετάδοσης. Από το λεύκωμα
70 χρόνια ΕΡΑ

Σας προτείνω ανεπιφύλακτα να ακούσετε το ραδιοφωνικό Τρίτο στεφάνι, γιατί, όπως σημείωνε ο ίδιος ο Ταχτσής το 1979 στο κείμενο που δημοσιευόταν στον Τύπο με αφορμή την έναρξη της μετάδοσης (έστω και αν τελικά άλλαξε γνώμη), θα ακούσετε το μυθιστόρημα να "μεταμορφ[ώνεται], χάρη σε δυο τόσο χαρακτηριστικές ελληνικές φωνές, σε ζωντανό λόγο, ίσως όχι ακριβώς αλλά περίπου όπως τον άκουγα στο μυαλό μου όταν τον έγραφα".
Γιώργος Παυριανός

Κρίνοντας από όσα έγραψε ο Ταχτσής αργότερα και από όσα διηγείται ο Γιώργος Παυριανός (διαβάστε εδώ ένα απολαυστικό κείμενο με τις αναμνήσεις του από την ηχογράφηση που πρωτοδημοσιεύτηκε στην Athens Voice το 2008), η Νίνα της Ρένας Βλαχοπούλου ίσως να μην ήταν αυτό που τελικά είχε εκείνος στο μυαλό του όταν έγραφε το βιβλίο. Ωστόσο, η Νίνα της Ρένας Βλαχοπούλου είναι εκείνο που εγώ έχω πάντα στο μυαλό μου όταν σκέφτομαι πόσο σημαντικά πράγματα ήταν ικανή να κάνει αλλά για διάφορους λόγους (για κάποιους από τους οποίους ευθυνόταν και η ίδια) δεν έκανε.

Καλή ακρόαση!

3 σχόλια:

Seirios είπε...

Κοίτα τώρα να δεις σύμπτωση! Το περασμένο τετραήμερο όπου απουσίαζα είχα φορτώσει όλα τα επεισόδια από τη Ραδιοφωνική μεταφορά του έργου. Έτυχε λοιπόν, να το ακούσω απ' αρχής ίσαμε το τέλος.

Χωρίς να θέλω να μειώσω τη σπουδαία Βλαχοπούλου έχω την αίσθηση ότι υπήρξε "λίγη" για αυτό το ρόλο ή τουλάχιστον η σύγκριση με τη Σταφανίδου τη συνέθλιβε. Σε πολλά σημεία υπήρξε "άρρυθμη" σε ένα κείμενο που η έντονη ροή λόγου είναι το κύριο χαρακτηριστικό του. Ωστόσο οφείλω να παραδεχτώ ότι από τα μισά επεισόδια κι έπειτα είναι σαφώς καλύτερη από τα αρχικά. Σίγουρα υπάρχουν σημεία που η ερμηνεία της σε αγγίζει βαθιά...

Θα παρότρυνα τον καθένα να το ακούσει, γιατί είναι απολαυστικό.

*ελπίζω να είσαι καλά Ρένα Φαν!

Rena Fan είπε...

Αγαπητέ μου Σείριε, ίσως φαντάζεσαι ότι και μόνο η φράση "υπήρξε 'λίγη'" με ανατριχιάζει... :)

Όσο και να θέλω να λέω οτι είμαι αντικειμενικός μελετητής του φαινομένου "Ρένα Βλαχοπούλου", θα διαφωνήσω και θα πω ότι δεν υπήρξε καθόλου λίγη για τον ρόλο αυτό. Δυστυχώς, από όσο ξέρω, υπήρξε λίγος ο χρόνος της προετοιμασίας της ηχογράφησης, και δυστυχώς ακόμα λιγότερη η προσπάθεια που η ίδια η Ρένα κατέβαλε για να είναι έτοιμη για τις ηχογραφήσεις της.

Τα ελαττώματα της τα έχω κατά καιρούς επισημάνει και δέχομαι ότι ενίοτε χάνει τον ρυθμό στην ανάγνωση, αλλά, κατά τη γνώμη μου, δεν τη συνθλίβει η Σμάρω Στεφανίδου, παρά το γεγονός ότι η ίδια ήταν πάντα διαβασμένη και ο ρόλος της ήταν πιο αβανταδόρικος--θυμηθείτε τις άλλες μεταφορές του έργου, στην τηλεόραση (Πρωτοψάλτη vs. Μεντή) και στο θέατρο (Μεντή vs. Κομνηνού) ή πόσο άδεια ήταν η θεατρική διασκευή "Το Τρίτο Στεφάνι απ' την πλευρά της Νίνας" με τη Μίνα Αδαμάκη (το έργο χωρίς την Εκάβη είναι πολύ λίγο...).

Κατά τη γνώμη μου η Ρένα έστρωσε αρκετά πριν τη μέση της σειράς, και νομίζω ότι θα συμφωνήσω με το συμπέρασμα του Γιώργου Παυριανού (έστω κι αν ούτε εκείνος μπορεί να θεωρηθεί αντικειμενικός αφού πρόκειται για δική του δουλειά) ο οποίος έγραψε στο λεύκωμα για τα 70 χρόνια της ΕΡΑ: "η Ρένα είναι εξαιρετική και η Σμάρω είναι συγκολονιστική".

Επαναλαμβάνω βέβαια ότι αυτή είναι η άποψη του Rena Fan... Εδώ προσφάτως απέρριψε τη Μέριλ Στριπ, τι περιμένετε;

*Καλά είμαι, Σείριε, ελπίζω κι εσύ το ίδιο. Πιο πολλά στο τηλέφωνο :)

ixasou είπε...

Μπορει ν βρεθει ολο..ακουσα μονο ενα αποσπασμα